صاحبخبر - تیمی بینالمللی از فیزیکدانان، شامل پژوهشگران دانشگاه واشینگتن در سنتلوئیس، با بهرهگیری از تلسکوپ XL-Calibur که بر روی یک بالون نصب شده، موفق به ثبت دقیقترین دادههای قطبیشده اشعه ایکس از سیاهچاله معروف دجاجه ایکس-۱ شدند.
به گزارش ایتنا و به نقل از SciTechDaily، این سیاهچاله، که در فاصله ۷۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، یکی از شناختهشدهترین منابع اشعه ایکس در کهکشان است.
هنریک کراوچینسکی، استاد فیزیک و عضو مرکز علوم فضایی مکدونل، میگوید: «این مشاهدات، به دانشمندان کمک میکند تا شبیهسازیهای رایانهای پیشرفته از فرآیندهای فیزیکی نزدیک به سیاهچالهها را آزمایش کنند».
بر این اساس، دادههای جدید نشان میدهند که چگونه ماده فوقگرم در حال چرخش، کشیده شدن و درخشیدن است، پیش از آنکه به درون سیاهچاله سقوط کند.
گفتنی است تلسکوپ XL-Calibur برای اندازهگیری قطبش نور طراحی شده است. قطبش، به جهت نوسان امواج الکترومغناطیسی اشاره دارد و مطالعه آن، اطلاعات ارزشمندی درباره ساختار و رفتار گازهای فوقگرم اطراف سیاهچالهها فراهم میآورد.
افریم گائو، دانشجو و یکی از نویسندگان اصلی پژوهش، میگوید: «اگر بخواهیم دجاجه ایکس-۱ را در آسمان پیدا کنیم، تنها یک نقطه بسیار کوچک نور اشعه ایکس میبینیم. قطبش به ما کمک میکند تا بدون امکان عکسبرداری مستقیم، از آنچه در اطراف سیاهچاله میگذرد، آگاه شویم».
این یافتهها حاصل پرواز بالونی XL-Calibur در ژوئیه ۲۰۲۴ هستند که تلسکوپ را از سوئد به کانادا منتقل کرد. علاوه بر دادههای دجاجه ایکس-۱، تیم پژوهشی اندازهگیریهای جدیدی از تپاختر خرچنگ و سحابی باد اطراف آن نیز منتشر کرده است. این منابع، از درخشانترین منابع پیوسته اشعه ایکس در آسمان هستند.∎