نتایج یک مطالعه جدید در سال ۲۰۲۵ نشان میدهد کلاسکوتِرون (Clascoterone) که در ابتدا برای درمان آکنه تأیید شده بود، ممکن است نخستین داروی موضعی مؤثر جدید برای ریزش موی الگویی مردانه در طی ۳۰ سال باشد. این دارو که با مسدود کردن هورمونهای آندروژنی عمل میکند، احتمال دارد بدون ایجاد عوارض جانبی هورمونیِ داروهای خوراکی، موجب رشد مجدد مو شود.
به گزارش انتخاب، مطابق اعلام شرکت Cosmo Pharmaceuticals در تاریخ ۳۱ نوامبر ۲۰۲۵، کلاسکوتِرون در دو کارآزمایی بزرگ فاز سوم نتایج «قوی در رشد مو» از خود نشان داده است. اگر این نتایج به تأیید نهادهای نظارتی برسد، این دارو میتواند نخستین پیشرفت بزرگ در درمان موضعی ریزش مو طی سه دهه گذشته باشد.
کلاسکوتِرون چگونه عمل میکند؟ مسدود کردن عامل اصلی ریزش موی مردانه
هورمون دیهیدروتستوسترون (DHT) عامل اصلی ریزش موی مردانه است. در مردان دارای زمینه ژنتیکی، DHT به گیرندههای آندروژن در سلولهای پاپیلای درمیِ فولیکولهای مو متصل میشود و موجب کوچک شدن تدریجی فولیکولها و کوتاه شدن چرخه رشد مو میشود.
کلاسکوتِرون (Cortexolone 17α-propionate – CB-03-01) یک آنتیآندروژن موضعی است که مستقیماً روی پوست عمل میکند. مطالعات نشان میدهد که این دارو وقتی روی پوست سر استفاده شود، با گیرندههای آندروژن رقابت میکند و مانع اتصال DHT به آنها میشود. این کار از کوچکشدن فولیکولها جلوگیری میکند، بدون آنکه سطح هورمونها در کل بدن تغییر کند.
به دلیل جذب بسیار کم سیستمیک و متابولیسم سریع، خطر عوارض جانبی هورمونی در این دارو بسیار پایین است؛ ویژگیای که آن را از داروهای خوراکی مثل فیناستراید متمایز میکند.
دادههای جدید فاز سوم چه میگویند و چرا مهم است؟
نتایج اولیه اعلامشده از سوی شرکت سازنده، مربوط به دو مطالعه تصادفی، دوسوکور و کنترلشده با دارونما است که در آنها محلول موضعی ۵ درصد کلاسکوتِرون تست شده است:
در یک کارآزمایی، افزایش ۵۳۹ درصدی در شمار «موهای ناحیه هدف (TAHC)» در مقایسه با دارونما طی ۶ ماه مشاهده شد.
در کارآزمایی دوم، این رقم ۱۶۸ درصد بود.
شرکت اعلام کرده که این اختلافات ناشی از تفاوت در شمار اولیه موها بوده، نه عملکرد متفاوت دارو.
ایمنی دارو مطلوب بوده و واکنشهای پوستی مشابه دارونما گزارش شده است.
جذب سیستمیک محدود بوده و هیچ اثر هورمونی گستردهای مشاهده نشده است.
متخصصان مرتبط با شرکت میگویند این دارو میتواند یک «الگوی درمانی کاملاً بهتر» برای ریزش موی مردانه باشد.
این یافتهها احتمالاً نخستینبار در ۳۰ سال گذشته است که یک آنتیآندروژن موضعی جدید با مکانیسم تازه وارد بازار میشود؛ تغییری بزرگ برای بیماریای که تاکنون عمدتاً با مینوکسیدیل یا مسدودکنندههای هورمونی خوراکی درمان شده است.
چرا کلاسکوتِرون ممکن است ایمنتر و راحتتر باشد؟
بهدلیل اثرگذاری موضعی، خطر عوارض هورمونی سیستمیک بسیار کم است. دادههای مربوط به استفاده این دارو در درمان آکنه نیز چنین ایمنیای را تأیید میکنند.
مزیتهای اصلی:
عدم نیاز به مصرف خوراکی روزانه
کاهش احتمال عوارض جنسی یا هورمونی
تمرکز درمان بر پوست سر بهجای تغییر هورمونهای کل بدن
همین ویژگیها کلاسکوتِرون را گزینهای جذاب برای بیمارانی میکند که نگران عوارض داروهای خوراکی هستند.
اما احتیاط لازم است: چه چیزهایی هنوز نمیدانیم؟
ممکن است افزایش واقعی تعداد موها کم باشد:
درصدهای بزرگ ممکن است فریبدهنده باشد. مثلاً افزایش از ۱۰ به ۶۰ مو باعث ۵۰۰ درصد رشد میشود، اما ظاهر همچنان کمپشت میماند.
اثر بلندمدت نامشخص است:
مطالعات فقط ۶ ماه انجام شدهاند. پایداری نتایج در سالهای بعد هنوز معلوم نیست.
تأیید نهادهای نظارتی در جریان است:
اگرچه کلاسکوتِرون برای آکنه (با غلظت ۱ درصد و نام تجاری Winlevi) تأیید شده، اما نسخه ۵ درصدی برای ریزش مو هنوز نیازمند بررسی است.
برای همه انواع ریزش مو مؤثر نیست:
این دارو فقط برای ریزش موی آندروژنتیک مناسب است، نه ریزش ناشی از بیماریهای خودایمنی، کمبود تغذیه یا اسکار
متخصصان در مقالات علمی تأکید کردهاند که برای اثبات قطعی اثربخشی، دادههای بیشتر و مطالعات مستقل لازم است.
این موضوع برای بیماران چه معنایی دارد؟
اگر تأیید شود، کلاسکوتِرون میتواند برای مردانی که در مراحل اولیه یا متوسط ریزش موی الگوی مردانه هستند، یک گزینه جدید و امن باشد.
این دارو مناسب کسانی است که:
میخواهند از عوارض احتمالی داروهای خوراکی دور بمانند
ترجیح میدهند درمان موضعی استفاده کنند
هنوز مقداری مو در نواحی کمپشت دارند، زیرا درمان زودهنگام مؤثرتر است
اما نباید انتظار «درمان کامل» داشت. افزایش تراکم مو ممکن است متوسط بوده و بهمعنای بازگشت کامل موها نباشد.
نتایج جدید فاز سوم کلاسکوتِرون یکی از امیدوارکنندهترین پیشرفتها در درمان ریزش موی مردانه طی چند دهه اخیر است.
مکانیسم کاملاً جدید، اثرگذاری موضعی و نبود عوارض سیستمیک، این دارو را به یک تحول احتمالی در درمان آلوپسی آندروژنتیک تبدیل میکند.
اما تا زمان انتشار دادههای بلندمدت و تأیید نهادهای نظارتی، این دارو پیشرفت امیدوارکننده محسوب میشود، نه یک معجزه
∎