به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، پژمان عقدک، سخنگوی علوم پزشکی اصفهان و متخصص آموزش پزشکی، با تأکید بر اینکه مسئله نان در ایران فراتر از یک موضوع ساده خوراکی است، گفت: «نان قوت غالب مردم و مهمترین منبع تأمین انرژی روزانه محسوب میشود. اما کیفیت و سلامت این محصول حیاتی، سالهاست محل بحث کارشناسان، مسئولان و حتی مردم عادی است. در ایران چرخه تولید نان از بذر تا بستهبندی، با مشکلات متعددی روبهروست و همین امر سلامت جامعه را به خطر انداخته است.»
او با اشاره به اهمیت اساسی کیفیت بذر و آرد افزود: «وقتی بذر مرغوب استفاده نشود یا فرآوری آرد به شکل علمی و استاندارد صورت نگیرد، ارزش غذایی نان کاهش مییابد و حتی عوارضی برای مصرفکننده ایجاد میکند.» عقدک مرحله دوم را شیوه پخت دانست و ادامه داد: «بسیاری از نانواییها از جوش شیرین و افزودنیهای غیر استاندارد استفاده میکنند که نه تنها کیفیت نان را پایین میآورد، بلکه بهمرور زمان مشکلات گوارشی و بیماریهای جدی ایجاد میکند.» او همچنین بستهبندی و عرضه را حلقه سوم این چرخه عنوان کرد و گفت: «اگر نان سالم تولید شود اما به شکل مناسب بستهبندی و توزیع نشود، باز هم چرخه ناقص خواهد بود.»
عقدک در ادامه با اشاره به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این چرخه ناقص اظهار کرد: «مردم فقیرتر، بیشترین آسیب را میبینند؛ زیرا توان خرید محصولات سالمتر را ندارند. در نتیجه، بیماریهای قلبی، گوارشی و حتی سرطان در میان این طبقات بیشتر دیده میشود.» او تأکید کرد: «اگر سیاستگذاران منابع و یارانهها را به سمت تولید و عرضه نان کامل هدایت کنند، در واقع به نفع محرومترین اقشار جامعه عمل کردهاند و این دقیقاً معنای عدالت غذایی است.»
سخنگوی علوم پزشکی اصفهان اطلاعرسانی عمومی درباره مضرات نان سفید و اهمیت نان کامل را ضرورتی انکارناپذیر دانست و گفت: «این اطلاعرسانی زمانی مؤثر خواهد بود که زیرساخت اجرایی آن نیز فراهم باشد. اگر به مردم گفته شود “نان سفید بیماریزاست” اما در عمل نان کامل در دسترس نباشد، نتیجهای جز بیاعتمادی و سرخوردگی نخواهد داشت. بازاریابی اجتماعی بدون عرضه واقعی محصول، بیمعناست. مردم حق دارند بپرسند چرا نان کامل در دسترس نیست و اگر تنها تبلیغ شود بدون آنکه امکان خرید وجود داشته باشد، اعتماد عمومی از بین خواهد رفت.»
او با تأکید بر اینکه مشکل اصلی نانواییها نیستند، افزود: «مشکل اصلی، سیاستهای حمایتی و یارانهای است. بنابراین باید هماهنگی بین سازمانها ایجاد شود: وزارت بهداشت، سازمانهای بیمهگر، بخش خصوصی و دانشگاههای علوم پزشکی. تنها با همکاری بینبخشی میتوان این چرخه را اصلاح کرد و نان سالم را به قوت غالب مردم تبدیل نمود.»
عقدک آموزش را یکی از ضرورتهای اصلی این مسیر دانست و گفت: «نانواها باید بدانند چگونه آرد کامل را فرآوری و نان سالم تولید کنند. مسئولان استانی و کشوری نیز باید آموزش ببینند تا همگرایی بیشتری پیدا کنند. اگر این هماهنگی ایجاد شود، اطلاعرسانی به مردم هم مؤثرتر خواهد بود. مردم وقتی آگاه شوند و مطالبهگری کنند، مسئولان ناچار به پاسخگویی خواهند شد. مطالبهگری اجتماعی، موتور محرک تغییر در سیاستهای عمومی است و میتواند بهتدریج ساختارهای ناکارآمد را اصلاح کند.»
این متخصص آموزش پزشکی با اشاره به شواهد علمی موجود گفت: «اهمیت نان کامل کاملاً اثبات شده است. همانطور که درباره سیگار دیگر کسی مقالهای در دفاع از آن نمینویسد، در مورد نان کامل نیز شواهد روشن است. مصرف نان سفید و غیر استاندارد با بیماریهای قلبی، سرطان روده و مشکلات گوارشی ارتباط مستقیم دارد. بنابراین بحث علمی تمام شده؛ مشکل فقط در اجراست. اجرای این سیاست نیازمند آموزش، هماهنگی و تخصیص منابع است.»
او نقش سیاستگذاران ملی را بسیار مهم دانست و افزود: «آنها باید تصمیم بگیرند که آیا منابع کشور به سمت تولید نان سالم هدایت شود یا خیر. اگر چنین شود، خیر آن به همه مردم خواهد رسید و فقیرترین اقشار بیشترین سود را خواهند برد.»
عقدک همچنین تأکید کرد: «وزارت بهداشت باید در این مسیر پیشگام باشد و با همکاری بخش خصوصی، زمینه تولید و عرضه گسترده نان سالم را فراهم کند.»
او در پایان گفت: «مسئله نان کامل یک موضوع چندوجهی است که ابعاد اقتصادی، اجتماعی, فرهنگی و علمی دارد. از یک سو باید زیرساختهای تولید و عرضه فراهم شود، از سوی دیگر اطلاعرسانی و آموزش جدی گرفته شود، و در نهایت مردم بهعنوان مصرفکنندگان اصلی، مطالبهگر باشند. تنها در این صورت است که میتوان چرخه ناقص فعلی را اصلاح کرد و نان سالم را به قوت غالب مردم تبدیل نمود.»