به گزارش بازار، در حالی که برخی بر این باور هستند که سعودی و امارات با هم برای یکپارچه کردن قدرت در بخش جنوبی یمن به توافق رسیدهاند، برخی از ناظران آن را به رقابتی تشبیه میکنند که سعودیها در آن نمیخواهند خیلی خود را درگیر کنند و این در حالی است که طرف اماراتی با تمام قوا وارد شده و میخواهد خود را بر استانهای جنوبی و شرقی یمن، مسلط کند.
رصد استقرار نیروهای وابسته به عربستان سعودی نشان میدهد که این کشور حضور مستقیم و گستردهای از عدن و سقطری و المهره تا جزیره میون، شبوه، مأرب و مرزهای شمالی دارد. علاوه بر نیروهای مستقیم، عربستان در سالهای اخیر با تشکیل و پشتیبانی از واحدهایی نظیر «سپر میهن»، «نیروهای حفاظت حضرموت» و تیپهای «الیمن السعید» شبکهای از نیروهای نیابتی و وابسته را ایجاد کرده که نقش تعیینکنندهای در ساختار امنیتی مناطق تحت نفوذ دارد.
براساس اطلاعات منتشرشده از منابع متعدد نظامی، حضور سعودیها در یمن از ۲ مسیر اصلی دنبال میشود؛ یکی استقرار مستقیم نیروها و دیگری ایجاد و پشتیبانی از واحدهای نظامی یمنی وابسته. این حضور در نقاطی از جمله قصر معاشیق در عدن، پایگاه ائتلاف در البریقه، جزیره میون در بابالمندب، جزیره سقطری، استان المهره، فرودگاه الغیضه، مرزهای شحن و صرفیت، شهر عتق در شبوه، نقاط مرزی حضرموت و جبهههای مرزی صعده و مأرب مشهود است.
در عدن، گزارشهایی از خروج نیروهای سعودی از قصر معاشیق و حتی فرودگاه عدن مطرح شده، اما تأیید رسمی دریافت نکرده است. همچنین توقف جزئی پروازها از فرودگاه عدن بهدنبال عدم صدور مجوزهای پروازی از سوی ائتلاف، نشانهای از افزایش تنش میان ریاض و نیروهای شورای انتقالی ارزیابی شده است و منابع از توقف بخشی از پروازها خبر داده است.
اعزام «محمد عبید القحطانی» رئیس کمیته ویژه عربستان برای کاهش تنش در حضرموت و المهره نیز که از سوی شورای انتقالی نادیده گرفته شد، نمونهای از دشواریهای میدانی ریاض در مدیریت توازن سیاسی و امنیتی در جنوب یمن است. اما در مورد نیروهای وابسته به سعودی در یمن که به سه بخش اصلی تقسیم میشوند، میتوان اینگونه تفسیر کرد که یک اختلاف نظر عمده میان ابوظبی و ریاض وجود دارد. ترتیب نیروها اما به این شکل است:
نیروهای سپر میهن: ریاض از سال ۲۰۲۲ این نیروها را عمدتاً از جریانهای سلفی سازماندهی کرد تا وزنهای مقابل نیروهای مستقر در جنوب یمن مورد حمایت امارات ایجاد کند. این واحدها که حدود ۲۰ تیپ و بیش از ۵۰ هزار نیرو برآورد میشوند، تحت فرماندهی مستقیم عربستان سعودی و خارج از ساختار وزارت دفاع دولت مستعفی یمن فعالیت میکنند. حقوق آنها نیز بهصورت منظم با ریال سعودی پرداخت میشود.
نیروهای حفاظت حضرموت: این ساختار وابسته به ائتلاف قبایل حضرموت به رهبری «عمرو بن حبریش» است که خواستار نوعی خودگردانی در حضرموت است. این نیروها ۶ تیپ اعلام کرده و بنا بر ادعا، ائتلاف قبایل حضرموت دارای ۳۵ هزار عضو مسلح ثبتشده است. این تیپها در طول یک هفته گذشته عقبنشینیهای عجیبی داشتهاند و بدون هیچ مقاومتی مواضع مهمی را به مزدوران امارات تحویل دادهاند.
تیپهای الیمن السعید: این واحدهای جدید شامل هفت تیپ با ۱۴ هزار نیروی آموزشدیده هستند. سه تیپ آماده رزماند و بقیه در حال تکمیل آموزش. این نیروها نیز زیر نظر مشترک نیروهای سعودی و فرماندهی ائتلاف عمل میکنند. ما نکته مهم در مورد این نیروها این است که باوجود تعداد قابل توجه، اما هنوز نتوانستهاند مانند تشکیلات سلفی -وهابی به خوبی مسلح شوند! اما دریافت ماهیانه ۲۰۰۰ ریال سعودی معادل ۶۰۰ دلار، حقوق بسیار بالایی محسوب میشود!
تحلیلگران یمنی معتقدند که یمن امروز به صحنه رقابت مستقیم میان عربستان و امارات تبدیل شده، رقابتی که به تضعیف ارتش دولت مستعفی یمن انجامیده و برخی مناطق نظامی تحت نفوذ ابوظبی یا ریاض قرار گرفتهاند. نمونه آن جزیره سقطری است که امارات با وجود نبود تهدید امنیتی مستقیم از سوی جنبش انصارالله، نیروهای گستردهای در آن مستقر کرده است. عربستان نیز با اعزام ۲ گردان و کنترل فرودگاه سقطری بهنوعی در رقابت نفوذ وارد شده است.
به گفته تحلیلگران یمنی؛ هدف اصلی عربستان «تأمین امنیت مرزهای جنوبی، حفاظت از بنادر و مراکز حساس مناطق تحت کنترل دولت مستعفی و کاهش نفوذ روزافزون امارات» است. ریاض برای پرهیز از حضور گسترده نیروهایش در جبهههای فعال، ترجیح داده است نیروهای نیابتی وفادار به خود را تشکیل و تجهیز کند؛ نیروهایی که با حقوق بالا و آموزش کامل، وابستگیشان به ریاض تضمین شده است، این در حالی است که سربازان دولت مستعفی یمن حقوق بسیار پایینتری دریافت میکنند و یا اصلا دریافت نمیکنند!