مراسم یادبود چهلمین سال وفات حسن منتظر قائم و معرفی کتاب «... و خاک بهتر میداند» پیش از ظهر امروز(جمعع ۱۴ آذر ۱۴۰۴) با حضور جمعی از فعالان سیاسی در تالار امیرالمؤمنین(ع) مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، احمد مسجد جامعی طی سخنانی در این مراسم گفت: در این دوره، دوستیها آنقدر ناپایدار است که آدم از این دوستیها لذت میبرد بعد از ۴۰ سال برای کسی گرامیداشت برگزار میشود. قدیم سنت طور دیگری بود. ما بچه محله مسجد جامع هستیم. این مسجد هفت شبستان داشت و هیچکس شبستان نفر قبلی را خراب نکرد و چیزی به آن افزود. یعنی پیشنیان بنیادهایی گذاشتهاند که ما بر اساس آن دور هم جمع میشویم.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه حسن منتظر قائم یک شخصیت چند وجهی است، افزود: نقطه عطف حضور ایشان در عرصه اجتماع بخش مربوط به کیهان فرهنگی است. سال ۶۳ پایه کیهان فرهنگی را گذاشتند. آن سالها در انقلابیون کمتر کسی را داشتیم که با شعر و ادب ارتباط داشته باشد، ولی نوشتههای ایشان نشان میدهد که طبع لطیفی داشته و در این فضا بوده است.
وی یادآور شد: بعد اانقلاب خیلی از اتفاقات افتاد؛ مثلا یک جریان انقلابی خیلی صاحب ادعا به بنبست رسید و وارد فاز مسلحانه شد و بسیار آسیب دیدند و یک عدهای هم خواسته و ناخواسته در این جریانات آسیب دیدند. بعد جریان حزب توده پیشامد کرد و دعوای داخلی هم شروع شد. آسیب های اجتماعی در حال افزایش بود و انقلاب فرهنگی هم که بود و خیلی از بزرگان اخراج شدند.
مسجد جامعی اظهار داشت: در این شرایط یک نشریه به اسم «کیهان فرهنگی» به وجود آمد و کسانی که به حاشیه رفته بودند را به عرصه آورد. یعنی برای تجربه فرهنگی، تاریخی و علمی ایران ارزش قائل شد. این در نوع خودش حرکت خیلی متفاوتی بود. هر برنامهای که اجرا میکرد، در نشستی که میگذاشت و هر شمارهای که میداد اصلا بنای مچگیری نداشت. من کیهان فرهنگی را میگویم که آقای منتظر قائم در آن بود، چون بعدش به حوزه مچگیری رسیدیم.
وی تأکید کرد: دغدغه ایران در رفتار و گفتار جریانات مبارز و انقلابی آن روزها بروز و ظهوری نداشت. مثلا در اطلاعیههای سازمان مجاهدین خلق اسم خلیج عربی را به کار بردند؛ چون شاه میگفت خلیج فارس. یا مثلا در خاطرات آقای سید کاظم بجنوردی نقل شده که بحرین جدا شد، عدهای در زندان خوشحال بودند که حوزه قدرت سلطنت کاهش پیدا کرده است. اما در شرایطی که همه یارگیری میکردند، کیهان فرهنگی اصلا یارگیری نکرد و کلیت فرهنگ را مورد توجه قرار داد و به نظرم این کار بزرگی بود که بین اهل فرهنگ گزینش نکرد. این مسأله امید و نشاطی ایجاد کرد که به همه بزرگان احترام شود و همه را به عرصه بیاورد.
به گزارش خبرنگار جماران، بهزاد نبوی در مراسم یادبود چهلمین سال وفات حسن منتظر قائم و معرفی کتاب «... و خاک بهتر میداند»، گفت: من برادر نداشتم ولی فوت حسن شاید از برادر برای من دردناکتر بود. زمانی که در سازمان [مجاهدین انقلاب اسلامی] بودیم، من سعی میکردم کنترلش کنم؛ از همان موقع محافظهکار بودم. با هم دعوا میکردیم؛ آن طفلکی که اهل دعوا نبود، من دعوا میکردم.
این فعال سیاسی اصلاحطلب افزود: آیه بالای کارت عروسی ما را حسن نوشت و بابت آن خیلی از حسن شاکر بودم؛ و هر روز هم آن دعا را میخوانم و یادش میکنم.
به گزارش خبرنگار جماران، مرتضی الویری نیز طی سخنانی در این مراسم با اشاره به اینکه سال ۵۲ در زندان اوین بوده و حسن منتظر قائم از اسفند ماه سال ۵۱ در همین زندان بازداشت بوده، گفت: برای سالگرد ۱۵ خرداد بزرگداشت برگزار کرده بودند و حتی اگر فرصتی پیدا میکرد هنرپیشه قهاری هم بود. با همان امکانات بسیار جمع و جور و محدود زندان برنامههای تئاتری تنظیم میکرد و خودش هم در یکی از نقشهای مهمش بازی میکرد و تقریباً به یک چهره پرقدرت و محبوب در آن مجموعه تبدیل شده بود.
این فعال سیاسی اصلاحطلب با اشاره به شکنجه حسن منتظر قائم در زندان اوین، افزود: من از زندان من آزاد شدم و به سربازی رفتم. بعد از دوره سربازی با یکی از دوستانی که با ما کار سیاسی میکرد، به نام آقای مدنی، تصمیم گرفتیم که به قم برویم و در مدرسه حقانی آقای مهدی منتظر قائم را پیدا کردیم و از این طریق توانستیم حسن را پیدا کنیم و از سال ۵۴ یا ۵۵ تا پیروزی انقلاب ارتباط ما با حسن برقرار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، سهراب هادی نیز طی سخنانی در این مراسم گفت: من از کودکی دوست داشتم روزنامهنگار باشم. بعد از انقلاب همزمان با جریان انقلاب چند پوستر کار کرده بودم. یکی از دوستان من که دانشجوی دانشگاه بود گفت شاخه فرهنگی حزب جمهوری اسلامی اینها را چاپ میکند. یکی از افتخارات زندگی من آشنایی با مهندس میرحسین موسوی در روزنامه جمهوری اسلامی بود. ما بچههای روزنامه جمهوری اسلامی نسل اول روزنامهنگاران بعد از انقلاب هستیم.
این هنرمند پیشکسوت افزود: چند گزارش فرهنگی تهیه کردم که در روزنامه جمهوری اسلامی کار نشد و خیلی ناراحت شد. در این مدت کیهان فرهنگی ظهور پیدا کرده بود. من خیلی دوست داشتم با حسن منتظر قائم گفتوگو داشته باشم و ولی او را نمیشناختم تا اینکه یک روز من را برای ناهار دعوت کرد. درباره کیهان فرهنگی پرسیدم و گفت قرار است اندیشه بزرگان و صاحبنظران در حوزه فرهنگ را منتشر کنیم. قرار شد من ضمیمه ادب و هنر کیهان را کار کنم. اما متأسفانه زمانی موفق شدم که شماره اول ادب و هنر را جمع کنم که ایشان از دنیا رفته بود.
وی تأکید کرد: با وجود آقای خاتمی که با حکم امام به روزنامه کیهان آمد، جریانهای اندیشهای وصل شد که الآن اکثر دوستان وقتی همدیگر را میبینیم به نیکی از آن زمان یاد میکنند.
به گزارش خبرنگار جماران، حجتالاسلام و المسلمین مهدی منتظر قائم، برادر حسن منتظر قائم، نیز در این مراسم با تشکر از شرکتکنندگان، گفت: بعضی از علمای جامعه شناسی ما میگویند که جامعه ایران الآن در یک وضعیتی است که تشکیل این جلسات که در آن همراهی و همدلی هست، خیلی برای جامعه ایران ضرورت دارد؛ اینکه به هر مناسبتی مردم بتوانند دور هم جمع شوند و ارتباط برقرار کنند و امید به زندگی در این جلسات بیشتر شود.