عضو شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید ایران نیز با ونزوئلا و بولیوی ارتباط نزدیکی برقرار کرد، گرچه مانند بسیاری از روابط ایران، این ارتباط بیشتر یک‌سویه بود و برای ایران نفع قابل‌توجهی نداشت. 

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، رئیس‌جمهور ونزوئلا، نیکولاس مادورو، روز یکشنبه پس از چند روز نخستین حضور علنی خود را انجام داد و به ادعا‌ها دربارهٔ فرار او در میانهٔ تنش‌های رو به افزایش با آمریکا مطرح شده بود، پایان داد.

مادورو که معمولاً چندین بار در هفته در تلویزیون ونزوئلا ظاهر می‌شود، از چهارشنبه گذشته در انظار عمومی دیده نشده بود ــ همان روزی که ویدئویی از خود هنگام رانندگی در کاراکاس را در کانال تلگرامش منتشر کرد ــ و این موضوع به گمانه‌زنی‌های گسترده دربارهٔ محل حضور او دامن زده بود.

در پایان این مراسم، او در حالی که دربارهٔ اقتصاد کشور سخن می‌گفت، شعار داد که ونزوئلا «تخریب‌ناپذیر، دست‌نخورده و شکست‌ناپذیر» است.

این اظهارات اشاره‌ای بود به تنش‌ها با آمریکا، که چندین کشتی جنگی و حدود ۱۵ هزار نیرو به منطقه اعزام کرده است؛ اقدامی که به ادعای واشنگتن با هدف مقابله با قاچاق مواد مخدر انجام می‌شود، اما کاراکاس آن را تلاشی برای برکناری مادورو از قدرت می‌داند.

حضور مادورو در مراسم جوایز قهوه تنها چند لحظه پس از آن صورت گرفت که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تأیید کرد با رهبر ونزوئلا تلفنی گفت‌و‌گو کرده است.

ترامپ هنگامی که در هواپیمای «ایرفورس وان» از او پرسیده شد آیا چنین تماسی برقرار شده است یا نه، گفت: «نمی‌خواهم دربارهٔ آن اظهار نظر کنم ــ پاسخ مثبت است. نمی‌گویم خوب پیش رفت یا بد. فقط یک تماس تلفنی بود.»

نیویورک تایمز و وال استریت ژورنال گزارش داده‌اند که ترامپ و مادورو در اوایل همین ماه با یکدیگر تلفنی صحبت کرده‌اند.

پیش‌تر روزنامه وال‌استریت ژورنال با استناد به منابع آگاه گزارش داده بود که رئیس‌جمهور آمریکا در این تماس به مادورو هشدار داده است اگر به‌طور داوطلبانه از قدرت کنار نرود، واشنگتن ممکن است به «اقدامات قهری» متوسل شود.

روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال مدعی شد که دونالد ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی اخیر با رئیس جمهور ونزوئلا وی را تهدید کرده است تا از قدرت کناره‌گیری کند یا آنکه با حمله نظامی آمریکا به این کشور مواجه خواهد شد.

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

پروفسور «شیرین طهماسب هانتر» بیش از پنجاه سال تجربه در امور بین‌المللی دارد که شامل فعالیت‌های او به عنوان دیپلمات (خدمات خارجی ایران، ۱۳۴۴-۱۳۵۷)، تحلیلگر اندیشکده، و مدیر برنامه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی و مرکز مطالعات سیاست اروپا (۱۳۶۲-۱۳۸۴) می‌شود. او در سال ۱۳۸۴ به مرکز الولید در دانشگاه جورج‌تاون پیوست و به عنوان پژوهشگر ارشد مهمان، استاد مهمان و استاد پژوهشی فعالیت کرد. او اکنون به عنوان عضو افتخاری مرکز الولید شناخته می‌شود. هانتر به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.

اخیراً کتاب «قدرت‌های بزرگ و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران» (The Great Powers, and Iran's Social and Political Evolution) نوشته وی از سوی انتشارات «پالگریو مک میلان» به زبان انگلیسی منتشر شده است. کتاب «قدرت‌های بزرگ و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران» روایتی شخصی از زندگی و تجربیات شیرین هانتر، به عنوان یک زن ایرانی است که در دوران تحول‌آفرین تاریخ ایران بزرگ شد. این کتاب با بررسی پیامد‌های پس از جنگ جهانی دوم تا انقلاب سرنوشت‌ساز سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) آغاز می‌شود و روایتی تأثیرگذار از تأثیر عمیق این رویداد‌های تاریخی بر زندگی نویسنده ارائه می‌دهد. کتاب به بررسی پیامد‌های چندوجهی دوره اصلاحات که از دهه ۱۳۴۰ (۱۹۶۰) آغاز شد، می‌پردازد. این اصلاحات به هانتر امکان ورود به خدمات دیپلماتیک را داد، اما در عین حال سایه‌ای از مصائب را بر خانواده او افکند.

*دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، در تماس با نیکولاس مادورو، خواست که او فوراً از قدرت کناره‌گیری کند؛ و به او تا روز جمعه مهلت داد. دلایل این موضع سخت‌گیرانه ترامپ نسبت به ونزوئلا چیست؟

«ونزوئلا» از زمانی که هوگو چاوز در اواخر دهه ۱۹۹۰ با کودتا به ریاست‌جمهوری رسید، به خار در چشم ایالات متحده تبدیل شده است. هم‌زمان با اِوو مورالس در بولیوی و رهبری کوبا، ونزوئلا بخشی از ائتلافی چپ‌گرا و ضدآمریکایی در آمریکای لاتین شد.

 افزون بر این، این کشور‌ها — به ویژه ونزوئلا — روابط نزدیکی با دیگر دولت‌های ضد آمریکا و بازیگران غیردولتی در خاورمیانه برقرار کردند. 

ایران نیز با ونزوئلا و بولیوی ارتباط نزدیکی برقرار کرد، گرچه مانند بسیاری از روابط ایران، این ارتباط بیشتر یک‌سویه بود و برای ایران نفع قابل‌توجهی نداشت. 

آمریکا ادعا کرده که ونزوئلا به پایگاهی برای حزب‌الله لبنان تبدیل شده است. علاوه بر این، اتهامات وجود دارد که ونزوئلا — مانند برخی کشور‌های دیگر آمریکای لاتین — تسهیل‌کننده قاچاق مواد مخدر به سمت آمریکا بوده است. به‌طور خلاصه، آمریکا فهرستی طولانی از شکایات علیه کاراکاس دارد.

*اگر مادورو قدرت را واگذار نکند، آیا آمریکا وارد جنگ تمام‌عیار با ونزوئلا خواهد شد؟ جنگی شامل تهاجم زمینی؟

دونالد ترامپ تهدید کرده است که اگر نیکلاس مادورو کشور را ترک نکند، ممکن است اقدام نظامی علیه ونزوئلا انجام دهد. با این حال، مخالفات شدیدی در آمریکا نسبت به مداخله نظامی در ونزوئلا وجود دارد، به‌ویژه اگر این مداخله مستلزم نیروی زمینی باشد.

 حامیان ترامپ در جریان MAGA به‌ویژه مخالف چنین اقدامی هستند. بنابراین، هجوم همه‌جانبه به ونزوئلا بسیار بعید است، اگرچه نمی‌توان آن را کاملاً منتفی دانست.

*اگر مادورو از قدرت برود، خروج او چه تأثیری بر نفوذ ایران در آمریکای لاتین خواهد داشت؟

طبیعی است که رفتن مادورو و جایگزینی او با دولتی طرفدار آمریکا، باعث کاهش چشمگیر حضور ایران در ونزوئلا شود. اما این شاید به‌گونه‌ای «برکت در لباس مبدّل» باشد: ایران در واقع از این نوع روابط در عمل بهره زیادی نبرد و صرفاً پول زیادی صرف این اقدامات کرد. 

تنها مزیت ایران از این روابط، احساس اینکه در صحنه بین‌المللی تنها نیست، بود. با توجه به منابع محدود و تفاوت‌های فرهنگی، ایران هیچ‌گاه نمی‌توانست تاثیر مهمی در آمریکای لاتین داشته باشد. 

با این حال، پس از پایان مشکلات فعلی‌اش، ممکن است قادر باشد روابط اقتصادی معقول و متقابل و روابط سیاسی و فرهنگی معمول برقرار کند — ولی واقعیت این است که ایران نمی‌تواند با آمریکا یا دیگر قدرت‌های بزرگ در آمریکای لاتین رقابت کند.

*اگر آمریکا مادورو را از قدرت برکنار کند، حوزه نفوذ چین در ونزوئلا نیز از بین خواهد رفت. این امر چه تأثیری بر نفوذ و قدرت پکن در «جنوب جهانی» خواهد داشت؟

تغییر در ماهیت رژیم سیاسی ونزوئلا می‌تواند به سرد شدن روابط با چین منجر شود. اما آینده این روابط همچنین بستگی دارد به اینکه پکن تا چه اندازه حاضر است در کشور‌هایی مثل ونزوئلا سرمایه‌گذاری کند. 

جذابیت چین عمدتاً اقتصادی است. درباره نفوذ کلی چین در کشور‌های جنوب جهانی نیز، همه‌چیز بستگی دارد به میزان سرمایه‌گذاری مالی چین در این کشورها. برای مثال، آیا چین حاضر است جایگزین کمک‌های خارجی آمریکا به تعداد زیادی از کشور‌های آفریقا و جا‌های دیگر شود؟

*بازگشت نفت ونزوئلا به بازار‌های جهانی می‌تواند به تعدیل قیمت‌ها کمک کند و وابستگی کشور‌هایی مثل هند و چین به نفت روسیه را کاهش دهد — که این مسأله به‌طور مستقیم بر توان مالی مسکو برای تأمین مالی جنگ در اوکراین تأثیر خواهد گذاشت. ارزیابی شما از این فرض چیست؟

این سناریو بدون شک ممکن است. اما خرید نفت روسیه توسط چین و هند نیز انگیزه‌های سیاسی دارد: چین در حال کمک به روسیه است به‌خاطر رقابت با آمریکا؛ هند می‌خواهد منابع تسلیحاتی خود را متنوع کند و همچنین در برابر تعرفه‌های آمریکا واکنش نشان دهد. 

بنابراین، قطعی نیست که آنها نفت ونزوئلا را جایگزین نفت روسیه کنند؛ اگر هم این کار را بکنند، احتمالاً طلب قیمت بهتر خواهند کرد. حتی با قیمت پایین نفت، روسیه قادر خواهد بود جنگ اوکراین را تامین مالی کند. بازگشت نفت ونزوئلا به بازار جهانی، بازنده اصلی‌اش می‌تواند ایران باشد: در عوض نفت روسیه، چین ممکن است نفت ونزوئلا را جایگزین نفت ایران کند.