سمیرا بهرامی، کارشناس تعلیموتربیت و مربی پرورشی مدارس قزوین در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در قزوین با اشاره به مشکلات ناشی از تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا و غیرحضوری شدن کلاسها اظهار کرد: در سالهای اخیر و بهویژه در روزهایی که آلودگی هوا مدارس را تعطیل میکند، بسیاری از دانشآموزان مجبورند آموزش خود را از طریق فضای مجازی ادامه دهند.
وی عنوان کرد: این تغییر ناگهانی از کلاس حضوری به آنلاین، چالشهای زیادی برای تمرکز و یادگیری ایجاد کرده به طوری که خانوادهها بارها گزارش دادهاند کودکانشان در کلاسهای غیرحضوری حواسپرتی بیشتری دارند و انگیزهشان کاهش پیدا میکند. این شرایط، نیازمند راهکارهای عملی و آموزش والدین برای مدیریت محیط و رفتار کودک است تا آموزش آنلاین مؤثر و مفید واقع شود.
بهرامی نخستین عامل مؤثر در تمرکز دانشآموزان را محیط فیزیکی مناسب دانست و اذعان کرد: فضای یادگیری نخستین پیام را به مغز میدهد. اینکه کودک در زمان یادگیری، روی مبل بنشیند، دراز بکشد، وسط رفتوآمد خانواده باشد یا کنار اسباببازیهایش درس بخواند، همه اینها مستقیماً کیفیت تمرکزش را تحت تأثیر قرار میدهد.
این مربی مدرسه در قزوین بر حسب تجربه معتقد است؛ بارها دیده دانشآموزانی که حتی یک میز کوچک مخصوص درس دارند، عملکرد بهتری از دیگر همکلاسیهای خودنشان میدهند. نور محیط، ارتفاع صندلی، نبود تلویزیون روشن و جمعکردن وسایل نامرتبط در اطراف کودک، کمک میکند مغز بین زمان بازی و زمان یادگیری تمایز قائل شود.
وی به وظایف والدین در این زمینه اشاره و افزود: یک نکته مهم این است که والدین تصور نکنند فضای مناسب یعنی یک اتاق کامل و جداگانه چراکه حتی یک گوشه مشخص از اتاق پذیرایی هم اگر هر روز با نظم چیده شود، میتواند به یک محیط یادگیری پایدار تبدیل شود.
این کارشناس تربیتی، در ادامه به موضوع حواسپرتی دیجیتال اشاره کرد و توضیح داد: یک کودک نمیتواند همزمان به کلاس گوش بدهد و اعلانهای گوشی، پیامهای تلگرام، بازیهای نصبشده یا فیلمهای دانلودی را نادیده بگیرد. حتی لپتاپ پر از پنجرههای باز برنامههای مختلف میتواند باعث پرتشدن ذهن کودک شود.
بهرامی، خاموشکردن نوتیفیکیشنها، بستن اپلیکیشنهای اضافی و حذف برنامههای غیرضروری از دستگاه کودک را یک ضرورت دانست نه یک توصیه که برای همه به آن سلیقهای تصمیم گرفت.
وی همچنین به نقش سر و صدای محیط اشاره و تصریح کرد: صداهای ناگهانی مثل بستن در، صدای تلویزیون، مکالمه اعضای خانواده یا حتی زنگ خانه، برای کودک بسیار آزاردهندهتر از بزرگسالان است. چون کودکان هنوز مهارت بازگرداندن ذهن به مسیر اصلی را ندارند. پس خانوادهها باید در حد امکان یک فضای آرام ایجاد کنند.
بهرامی سومین اصل را روتین کوتاه قبل از شروع کلاس معرفی کرد و توضیح داد: خیلی از والدین تصور میکنند وقتی سیستم روشن شد و معلم شروع به تدریس کرد، تمرکز نیز آغاز میشود. اما واقعیت این است که مغز کودک نیاز دارد چند دقیقه قبل از کلاس از حالت بازی یا نشستن بدون حرکت خارج شود و وارد یک حالت فعال و آمادگی شود. انجام یک سری حرکات کششی ساده، نوشیدن آب برای فعالسازی سیستم عصبی، و مرتبکردن میز باعث میشود کودک بدون تنش وارد کلاس شود.
مربی دانشآموزان در مدارس ادامه داد: ما در مدرسه همیشه تأکید میکردیم که دانشآموز دفتر، کتاب و وسایلش را قبل از شروع کلاس آماده کند. همین روتین کوچک، احساس نظم میدهد و کودک کمتر در طول کلاس دنبال وسایلش میگردد.
این کارشناس تعلیموتربیت اضافه کرد:یکی از بزرگترین اشتباهات در کلاس آنلاین این است که دانشآموزان مجبور میشوند 30 تا 45 دقیقه بدون حرکت پشت سیستم بمانند. این نه با فیزیولوژی بدن کودک سازگار است و نه از نظر علمی درست. کودک باید بین کلاسها یک استراحت کوتاه اما مؤثر داشته باشد؛ یعنی چند حرکت ساده برای جریان خون، استراحت چشم با نگاهکردن به نقطهای دور، یا خوردن یک خوراکی سالم برای حفظ انرژی و همین استراحتهای کوتاه برخلاف تصور والدین، باعث کاهش تمرکز نمیشود؛ بلکه تمرکز را افزایش میدهد.
بهرامی در ادامه به نقش ویژه والدین اشاره و تأکید کرد: والدین باید بین حمایت و دخالت مرز مشخصی بگذارند. ما بارها دیدهایم کودک در کلاس آنلاین سؤال میشود و قبل از اینکه فرصت فکرکردن پیدا کند، والدین از پشت سر پاسخ را میگویند! این کار اعتمادبهنفس و قدرت حل مسئله کودک را تضعیف میکند.
والدین فقط باید اطمینان پیدا کنند که فرزندشان در کلاس حاضر است، محیط مناسب است و اگر مشکلی در اتصال یا سیستم رخ داد آن را رفع کنند، همین امر کافی است.
وی ادامه داد: وقتی خانوادهها در مسائل آموزشی بیش از حد به کودک کمک میکنند، بچهها به مرور هنگام مواجهه با یک مسئله ساده نیز منتظر کمک دیگران میمانند. این اتفاق یعنی شرطی شدن، در بلندمدت برای روحیه، انگیزه و رشد شناختی کودک بسیار آسیبزاست.
این مربی پرورشی درباره اهمیت تشویق در کودکان بیان کرد: در کلاس حضوری معلم با نگاه، لبخند، زبان بدن و حتی یک تحسین کوچک انگیزه ایجاد میکند. در کلاس آنلاین این موارد کمرنگ میشود و به همین دلیل والدین باید بخشی از این خلأ را جبران کنند.
وی در اینخصوص توضیح میدهد: تشویق باید با هدیه باشد، اما نه با پاداشهای بزرگ؛ بلکه با تحسینهای کوچک، مانند گفتن "آفرین که امروز با دقتتر بودی" یا ثبت یک پیشرفت کوچک داخل دفترچه؛ این انگیزهسازی ساده اما بسیار مؤثر است.
مربی مدارس قزوین عنوان کرد: تشویق باید واقعی و مرتبط با رفتار مؤثر باشد. مثلاً اگر کودک تکلیفش را کامل انجام داد یا بدون حواسپرتی کلاس را گذراند، همان موقع مورد توجه قرار بگیرد. این نوع بازخورد سریع در کودکان تأثیر زیادی دارد.
بهرامی با اشاره به تجربه کاریاش در مدارس قزوین یادآور شد: والدین باید با معلم در تماس باشند و مشکلات فرزندشان را بهصورت شفاف مطرح کنند. گاهی فقط یک تغییر کوچک در شیوه آموزش یا مدیریت کلاس، مسئله یادگیری کودک را حل میکند. تعامل سازنده میان خانواده و مدرسه همیشه نتایج بسیار خوبی دارد.
این کارشناس تعلیموتربیت در پایان خاطرنشان کرد: کلاس آنلاین یک اجبار نیست؛ یک فرصت است، فرصتی برای اینکه بچهها یاد بگیرند چطور با تکنولوژی، نظم، مسئولیتپذیری و مدیریت زمان کنار بیایند. اگر محیط مناسب فراهم شود، اگر والدین رفتار حمایتگر اما غیرمداخلهگر داشته باشند، و اگر استراحتها، روتینها و تشویقها جدی گرفته شود، نهتنها کلاس آنلاین آسیبزا نیست بلکه میتواند بچهها را برای آینده آمادهتر کند.
انتهای پیام/