به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ دومین پیشهمایش از سلسله نشستهای هفتمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی با موضوع «رهبری و مدیریت در نظام سیاسی» روز دوشنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۴ در سالن اندیشه مؤسسه امام خمینی(ره) در قم برگزار شد.
در این نشست، حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد نوروزی، عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره)، به تبیین ابعاد مختلف کارآمدی در نظام دینی و مقایسه آن با نظامهای غیردینی پرداخت.
کارآمدی؛ حاصل هماهنگی چهار مولفه بنیادین
دکتر نوروزی در آغاز سخنان خود گفت: «کارآمدی در هر نظام سیاسی تابع هماهنگی میان چهار مولفه اصلی است؛ رهبری، ایدئولوژی، مردم و ساختارها. هرگاه این چهار رکن به درستی با یکدیگر تعامل داشته باشند، نظام سیاسی به پایداری و پیشرفت دست مییابد.»
او خاطرنشان کرد: «در نظام اسلامی، این هماهنگی نه از مسیر فشارهای بیرونی بلکه از درون ایمان و اعتقاد مردم شکل میگیرد. کارآمدی در نگاه دینی مبتنی بر فهم الهی از انسان و جامعه است و خروجی آن، هدایت جمعی جامعه به سمت خیر و عدالت میباشد.»
وی یادآور شد که بروز جلوههایی از ناکارآمدی ظاهری در برخی مقاطع، ناشی از اختلال در ساختارها و متغیرهای محیطی است، نه از اصل نظام رهبری دینی.
نوروزی گفت:«در تمام دوران انقلاب اسلامی، هر جا روحیه انقلابی و مدیریت جهادی در رأس کار قرار داشته، پیشرفت و شکوفایی بهدست آمده است.»
بیانات رهبر معظم انقلاب و تبیین مفهوم کارآمدی
وی با اشاره به دیدگاههای رهبر معظم انقلاب اسلامی افزود: «بر اساس تبیین معظمله، کارآمدی نظام اسلامی بر سه رکن استوار است؛ هماهنگی اجزاء نظام، ظرفیت بینظیر مردم و تدبیر در رأس هرم مدیریتی. اگر هر یک از این ارکان سست شود، تعادل کلی نظام از میان میرود.»
او گفت: «رهبر انقلاب در بیانات متعدد تأکید کردهاند که مردم در نظام اسلامی صرفاً تماشاگر یا ابزار اجرایی نیستند، بلکه خود رکن هدایت و پویایی جامعه هستند. در واقع، مشروعیت مردمی در نظام دینی امتداد مشروعیت الهی است.»
تفاوت کارآمدی در نظامهای دینی و غیردینی
حجت الاسلام نوروزی در بخش تحلیلی سخنان خود به مقایسه نظامهای دینی و غیردینی پرداخت و اظهار کرد: «کارآمدی در نظامهای غیردینی نیز ممکن است مشاهده شود؛ اما این کارآمدی معمولاً از مسیر سنتهای الهی عام، مانند تلاش، نظم و وجدان کاری حاصل میشود، نه از مبانی معنوی و غایات الهی.»
او افزود: «به عنوان نمونه، رشد و توسعه چشمگیر در کشورهایی مانند چین را نمیتوان صرفاً محصول ایمان دانست، بلکه نتیجهی بهرهگیری از سنتهای ثابت الهی در کار و تلاش است. اما تفاوت بنیادین در آن است که کارآمدی در نظام دینی، هماهنگ با ناموس خلقت و فطرت انسانی است؛ از این رو استمرار و پایداری دارد.»
وی تصریح کرد: «در نظامهای غیر الهی، چون روابط اجتماعی بر مبنای ماده و منفعت تنظیم میشود، کارآمدی آنها در نهایت مقطعی و زوالپذیر است. در حالیکه کارآمدی نظام دینی به دلیل اتصال به ارزشهای الهی، ماندگار و پایدار میماند.»
نقش رهبری در عبور جمهوری اسلامی از بحرانها
دکتر نوروزی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش کلیدی رهبری در جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: «تحلیلگران داخلی و حتی مراکز پژوهشی غربی، از جمله اتاقهای فکر صهیونیستی، اذعان دارند که عنصر رهبری بزرگترین عامل عبور جمهوری اسلامی از بحرانها و طوفانهای سیاسی چهار دهه اخیر بوده است.»
او توضیح داد: «کارآمدی رهبری نه تنها در مدیریت بحرانها بلکه در مهندسی و هدایت هوشمندانه آنها آشکار است. رهبر جامعه اسلامی با شناخت دقیق از امکانات، موانع، ایدئولوژی و ساختارها، چینشی هوشمندانه از متغیرها را در هر بحران انجام میدهد تا نظام از مهلکه عبور کند.»
شاخصهای عقلانیت و آیندهنگری در رهبری دینی
عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) با اشاره به شاخصهای پژوهشی کارآمدی رهبری دینی اظهار کرد: «عقلانیت و آیندهنگری از مهمترین شاخصهای کارآمدی رهبر جامعه اسلامی است. امام خمینی(ره) بدون تحصیلات دانشگاهی کلاسیک، فروپاشی بلوک شرق را سالها پیش پیشبینی کردند؛ زیرا مبتنی بر شناخت عمیق از فلسفه انسان، تاریخ و سنتهای الهی میاندیشیدند.»
او افزود: «حاکم دینی چند گام جلوتر از زمان حرکت میکند و نگاهش به آینده به سبب پیوندی که با منبع وحی دارد، ناگزیر دقیقتر از نگاه نظامهای مادی است.»
ثبات سیاسی و الگوی مردمسالاری دینی
نوروزی گفت: «در محیط پرآشوب و بحرانی خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران توانسته است ثبات سیاسی پایدار خود را حفظ کند. این ثبات نتیجهی رهبری حکیمانه و مدیریتی است که سیاست را در مسیر معنویت هدایت کرده است.»
او خاطرنشان کرد: «رهبر انقلاب با نگاه راهبردی خود، الگویی از مردمسالاری دینی ایجاد کردهاند که در آن مردم هم بازیگران و هم مؤمنان به نظام هستند. این مدل توانسته است در برابر فشارهای بیرونی ایستادگی کند و به الگویی الهامبخش برای ملتهای منطقه بدل شود.»
در جمعبندی سخنان خود، حجت الاسلام و المسلمین نوروزی تصریح کرد: «کارآمدی میتواند در هر جامعهای بر اساس سنتهای الهی حاصل شود، اما پایداری و استمرار آن تنها در نظام دینی ممکن است؛ زیرا ارزشهای الهی ضامن بقای آن هستند.»
وی افزود: «تنسیق و هماهنگی میان سه رکن ایدئولوژی، مردم و ساختارها مولد کارآمدی است، و در غیبت معصوم، اگر رهبر جامعه حکیم، عادل و کاردان باشد، کارآمدی بهصورت طبیعی پدید میآید.»
او در پایان تأکید کرد: «کارآمدی در حکومت اسلامی نه شعاری تزئینی بلکه تجربهای عینی است؛ تجربهای که دهههاست در جمهوری اسلامی ایران به اثبات رسیده و توانسته است فشارهای حداکثری دشمنان را به فرصتی برای پیشرفت و تحول تبدیل کند.»
...........................
پایان پیام