به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، آلودگی هوا، به‌ویژه در کلان‌شهرهای ایران، به یکی از معضلات بزرگ تبدیل شده است که تهدیدات جدی برای سلامت عمومی به همراه دارد. اما در این میان، زنان باردار به دلیل وضعیت ویژه فیزیکی و هورمونی که دارند، به‌طور خاص در برابر این تهدیدات آسیب‌پذیر هستند. تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که قرار گرفتن مادران باردار در معرض ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) و دیگر آلاینده‌های هوا می‌تواند عواقب خطرناکی برای سلامت آنها و جنین‌هایشان به همراه داشته باشد.

تأثیرات منفی آلودگی هوا بر مادران و نوزادان

ذرات ریز معلق و آلاینده‌های گازی، به‌ویژه دی‌اکسید نیتروژن (NO2) که در مناطق شهری به وفور یافت می‌شود، می‌توانند به‌راحتی وارد سیستم تنفسی زنان باردار شوند و به ریه‌ها و دستگاه قلبی‌عروقی آسیب بزنند. این آسیب‌ها می‌تواند موجب بروز مشکلات جدی برای مادران، همچون فشار خون بالا، زایمان زودرس و مشکلات تنفسی شود. همچنین، آلودگی هوا ممکن است موجب سقط جنین، کاهش وزن نوزاد هنگام تولد و حتی افزایش احتمال تولد نوزادانی با مشکلات عصبی و فیزیکی مانند عقب‌ماندگی رشد شود.

آلودگی هوا و تاثیرات طولانی‌مدت بر کودکان

آلودگی هوا تنها به دوران بارداری محدود نمی‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که قرارگیری مادران باردار در معرض آلودگی هوا می‌تواند پیامدهای طولانی‌مدتی برای سلامت کودک داشته باشد. یکی از نتایج نگران‌کننده این مواجهه، افزایش احتمال بروز بیماری‌های تنفسی مانند آسم و سایر اختلالات تنفسی در دوران کودکی است. علاوه بر این، ممکن است کودکان به مشکلات عصبی مانند کاهش ضریب هوشی و اختلالات یادگیری مبتلا شوند.

آلودگی هوا و کاهش قدرت سیستم ایمنی مادر و جنین

آلودگی هوا همچنین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن زنان باردار می‌شود که این امر می‌تواند آنها را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر کند. این ضعف ایمنی نه‌تنها برای مادر، بلکه برای جنین نیز خطرناک است و می‌تواند به‌ویژه در دوران شیوع بیماری‌های ویروسی مانند آنفولانزا و کروناویروس، تهدیدی جدی برای سلامت آنها به‌شمار آید.

آلودگی هوا و سقط جنین

مریم کاشانیان، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ طب مادر و جنین، با اشاره به مطالعات انجام‌شده در این زمینه، تاکید کرد که آلودگی هوا می‌تواند عاملی برای سقط جنین‌های خودبه‌خودی باشد. علاوه بر این، این آلاینده‌ها می‌توانند باعث بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و کاهش توانایی‌های شناختی در نوزادان شوند.

راهکارهای مقابله با تهدید آلودگی هوا برای مادران و نوزادان

مریم کاشانیان همچنین به زنان باردار توصیه می‌کند که تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض محیط‌های آلوده خودداری کنند. وی تاکید دارد که زنان باردار باید در روزهای آلوده از تردد در خارج از منزل پرهیز کرده و در صورت ضرورت، از ماسک‌های مناسب استفاده کنند. همچنین، دوری از مواد شیمیایی، گرما، تشعشعات و ارتعاشات محیطی نیز از دیگر اقداماتی است که باید در این دوران مورد توجه قرار گیرد.

نیاز به سیاست‌گذاری‌های کلان برای کاهش آلودگی هوا

مقابله با آلودگی هوا و آثار مخرب آن بر سلامت مادران و نوزادان نیازمند یک رویکرد جامع و سیاست‌گذاری‌های کلان است. کاهش انتشار آلاینده‌ها در منابع تولیدی، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت و توسعه فضاهای سبز شهری از جمله اقداماتی هستند که مسئولان باید در دستور کار خود قرار دهند. به‌ویژه در شرایطی که آلودگی هوا در کلان‌شهرهایی همچون تهران به بحرانی غیرقابل انکار تبدیل شده است، این اقدامات باید با فوریت اجرا شوند.

آلودگی هوا، به عنوان تهدیدی خاموش، سلامت مادران و نوزادان را به خطر انداخته است. در این میان، زنانی که باردار هستند بیش از سایرین تحت تاثیر قرار می‌گیرند. با توجه به عواقب جدی و طولانی‌مدت این مشکل، توجه ویژه به کاهش آلودگی هوا و اجرای سیاست‌های مؤثر برای بهبود کیفیت هوا، از جمله وظایف اصلی مسئولان است. همچنین، آگاهی‌بخشی به زنان باردار و جامعه درباره خطرات آلودگی هوا و راهکارهای پیشگیری، به‌ویژه در فصول آلوده‌تر، از اهمیت بسیاری برخوردار است.