به گزارش خبرنگار آنا، سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرد: از سال دو هزار تاکنون، واکسن سرخک جان نزدیک به ۵۹ میلیون نفر را نجات داده است. با این حال، برآورد می‌شود، در سال ۲۰۲۴ حدود ۹۵ هزار نفر، که بیشتر آن‌ها کودکان زیر ۵ سال بوده‌اند، به دلیل سرخک جان باخته‌اند. هرچند این رقم جزو پایین‌ترین آمارهای سالانه ثبت‌شده از سال دو هزاربه شمار می‌رود، اما هر مرگی بر اثر بیماری‌ای که با یک واکسن بسیار مؤثر و کم‌هزینه قابل پیشگیری است، غیرقابل قبول است.
با وجود کاهش مرگ‌ومیر، موارد ابتلا به سرخک در سراسر جهان در حال افزایش است و برآورد می‌شود در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۱ میلیون مورد عفونت ثبت شده باشد که این آمار نزدیک به ۸ میلیون مورد بیشتر از همه‌گیری در سال ۲۰۱۹ است.
تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، گفت: سرخک مسری‌ترین ویروس جهان است و این داده‌ها بار دیگر نشان می‌دهد، چگونه هر شکافی را در دفاع جمعی ما مورد سوءاستفاده قرار می‌دهد. سرخک مرز نمی‌شناسد، اما زمانی که هر کودک در هر جامعه‌ای علیه آن واکسینه شود، می‌توان از شیوع‌های پرهزینه جلوگیری کرد، جان‌ها را نجات داد و این بیماری را از کل کشورها ریشه‌کن کرد.
موارد سرخک در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۱۹ در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت ۸۶ درصد، در منطقه اروپایی ۴۷ درصد و در منطقه آسیای جنوب‌شرقی ۴۲ درصد افزایش یافت. در مقابل، منطقه آفریقا در این دوره زمانی کاهش ۴۰ درصدی در موارد ابتلا و کاهش ۵۰ درصدی در مرگ‌ومیر را تجربه کرد که بخشی از آن به دلیل افزایش پوشش ایمن‌سازی بوده است.
اگرچه موج‌های اخیر سرخک در کشورها و مناطقی رخ می‌دهد که کودکان به دلیل تغذیه بهتر و دسترسی مناسب‌تر به خدمات سلامت کمتر در معرض مرگ قرار دارند، اما افراد مبتلا همچنان در معرض خطر عوارض جدی و مادام‌العمر مانند نابینایی، ذات‌الریه و آنسفالیت (عفونتی که باعث تورم مغز و احتمالاً آسیب مغزی می‌شود) هستند.
پوشش بهداشتی برای حفاظت از همه جوامع کافی نیست.
طبق برآوردهای WHO و یونیسف، در سال ۲۰۲۴ حدود ۸۴ درصد کودکان نخستین دوز واکسن سرخک و تنها ۷۶ درصد دوز دوم را دریافت کرده‌اند. این رقم نسبت به سال قبل اندکی بهبود داشته و ۲ میلیون کودک بیشتر ایمن‌سازی شده‌اند. بر اساس راهنمای سازمان جهانی بهداشت، برای توقف انتقال و حفاظت از جوامع در برابر شیوع‌ها، حداقل ۹۵ درصد پوشش با دو دوز واکسن سرخک مورد نیاز است.
بیش از ۳۰ میلیون کودک در سال ۲۰۲۴ همچنان به‌طور ناکافی در برابر سرخک محافظت شده بودند. سه‌چهارم آن‌ها در مناطق آفریقا و مدیترانه شرقی زندگی می‌کنند، که اغلب در شرایط شکننده، مناطق درگیر منازعه یا محیط‌های آسیب‌پذیر هستند.
بازبینی میان‌دوره‌ای دستورکار بهداشتی۲۰۳۰ که منتشر شده است، تأکید می‌کند: سرخک اغلب نخستین بیماری‌ای است که با کاهش پوشش واکسیناسیون دوباره اوج می‌گیرد. افزایش شیوع‌های سرخک در حال آشکار کردن ضعف‌های برنامه‌های ایمن‌سازی و نظام‌های سلامت در سراسر جهان است و پیشرفت به‌سوی اهداف آن، از جمله حذف سرخک، را تهدید می‌کند.
افزایش تعداد شیوع سرخک در دنیا
در سال ۲۰۲۴، ۵۹ کشور شیوع‌های بزرگ یا مخرب سرخک را گزارش کردند که تقریباً سه برابر تعداد گزارش‌شده در سال ۲۰۲۱ و بالاترین رقم از آغاز همه‌گیری کرونا بوده است. در همه مناطق به‌جز قاره آمریکا، دست‌کم یک کشور با شیوع بزرگ در سال ۲۰۲۴ داشتند. این وضعیت در سال ۲۰۲۵ تغییر کرد و کشورهای متعددی در قاره آمریکا با شیوع‌ها دست‌وپنجه نرم کردند.
تلاش‌ها برای گسترش پایش سرخک، توانایی سازمان جهانی بهداشت و کشورها را برای شناسایی و پاسخ به شیوع‌ها بهبود بخشیده و به برخی کشورها امکان حذف بیماری را داده است. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۷۶۰ آزمایشگاه عضو شبکه جهانی آزمایشگاهی سرخک و سرخجه (GMRLN) بیش از ۵ میلیون نمونه را آزمایش کردند که ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.
با این حال، کاهش‌های شدید بودجه که آزمایشگاه‌های عضو شبکه جهانی آزمایشگاهی سرخک، سرخجه و برنامه‌های ایمن‌سازی کشورها را تحت تأثیر قرار داده است، بیم آن را ایجاد کرده که شکاف‌های ایمنی گسترش یابد و شیوع‌های بیشتری در سال آینده رخ دهد. تأمین مالی پایدار داخلی و جذب شرکای جدید اکنون به یک چالش حیاتی برای پیشبرد تلاش‌ها به سوی جهانی عاری از سرخک تبدیل شده است.
تلاش برای جهانی عاری از سرخک
هدف جهانی حذف سرخک، همان‌طور که در دستورکار بهداشتی۲۰۳۰ تشریح شده است، همچنان هدفی دور از دسترس باقی مانده است. تا پایان سال ۲۰۲۴، ۸۱ کشور (۴۲ درصد) موفق به حذف سرخک شده بودند؛ تنها سه کشور بیشتر نسبت به پیش از همه‌گیری.
پیشرفت‌های بیشتری در سال ۲۰۲۵ حاصل شد؛ کشورهای جزایر اقیانوس آرام و برخی مناطق در سپتامبر ۲۰۲۵ تأییدیه دریافت کردند و کابو ورد، موریس و سیشل نیز در همین ماه تأیید شدند و به نخستین کشورها در منطقه آفریقای سازمان جهانی بهداشت تبدیل شدند که برای حذف سرخک تأیید شده‌اند. این امر شمار کل کشورهایی را که سرخک را حذف کرده‌اند به ۹۶ کشور رساند.
منطقه آمریکا در سال ۲۰۲۴ برای دومین بار وضعیت حذف سرخک را بازپس گرفت – تنها منطقه‌ای که تاکنون چنین تأییدی را کسب کرده است – اما در نوامبر ۲۰۲۵ به دلیل تداوم انتقال در کانادا دوباره این وضعیت را از دست داد.
سرخک در سال‌های اخیر حتی در کشورهای با درآمد بالا که زمانی آن را حذف کرده بودند، دوباره اوج گرفته است، زیرا نرخ ایمن‌سازی به زیر آستانه ۹۵ درصد کاهش یافته است. حتی زمانی که پوشش کلی در سطح ملی بالا باشد، وجود کانون‌هایی از جوامع واکسینه‌نشده با پوشش پایین‌تر می‌تواند افراد را در معرض خطر قرار دهد و منجر به شیوع‌ها و انتقال مداوم شود.
برای دستیابی به حذف سرخک، تعهد سیاسی قوی و سرمایه‌گذاری پایدار لازم است تا اطمینان حاصل شود همه کودکان دو دوز واکسن سرخک را دریافت می‌کنند و نظام‌های پایش بتوانند به‌سرعت شیوع‌ها را شناسایی کنند. بازبینی میان‌دوره‌ای IA2030 از کشورها و شرکا می‌خواهد که ایمن‌سازی معمول، پایش و توان پاسخ سریع به شیوع‌ها را تقویت کنند و زمانی که ایمن‌سازی معمول هنوز برای حفاظت از همه کودکان کافی نیست، کارزارهای باکیفیت و با پوشش بالا اجرا کنند.
سازمان جهانی بهداشت هر سال با استفاده از مدل‌سازی آماری، موارد ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از سرخک را بر اساس موارد گزارش‌شده توسط کشورها برآورد می‌کند و برآوردهای سال قبل را برای ارزیابی روندهای بیماری در طول زمان بازنگری می‌کند.
یکی از اعضای بنیان‌گذار مشارکت سرخک و سرخجه، سازمان جهانی بهداشت است، ابتکار جهانی برای توقف سرخک و سرخجه. مأموریت M&RP تحت چتر دستورکار ایمن‌سازی ۲۰۳۰ و بر اساس چارچوب راهبردی سرخک و سرخجه ۲۰۳۰ شامل رسیدگی به کاهش پوشش واکسیناسیون ملی، تسریع در جبران عقب‌گرد سرخک ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ و شتاب‌بخشی به پیشرفت به سوی ایجاد جهانی عاری از سرخک و سرخجه است. این مشارکت همچنین شامل صلیب سرخ آمریکا، بنیاد گیتس، گاوی اتحاد جهانی واکسن، مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های ایالات متحده (CDC)، بنیاد سازمان ملل متحد و یونیسف است.
حذف سرخک به‌عنوان نبود انتقال بومی ویروس سرخک در یک منطقه یا محدوده جغرافیایی تعریف‌شده برای بیش از ۱۲ ماه تعریف می‌شود. برعکس، اگر ویروس بازگردد و انتقال آن به‌طور پیوسته بیش از یک سال ادامه یابد، آن کشور دیگر عاری از سرخک محسوب نمی‌شود. چارچوب پایش جهانی دستورکار ایمن‌سازی ۲۰۳۰، شیوع‌های بزرگ یا مخرب را به‌عنوان مواردی با ≥۲۰ مورد در هر یک میلیون نفر جمعیت در یک دوره ۱۲ماهه تعریف می‌کند.
انتهای پیام/