به گزارش تسنیم از همدان، مؤسسات آموزش عالی غیردولتی به عنوان بازوی کمکی نظام آموزش عالی، سهم بسزایی در تربیت نیروی متخصص کشور دارند. منصور غلامی، وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس مؤسسه آموزش عالی عمران و توسعه همدان، در گفت‌وگو با تسنیم، ضمن مرور تاریخچه پر فراز و نشیب این مؤسسه از زمان تأسیس در دهه 70، جزئیات برنامه‌های آتی برای ارتقای آن به «دانشگاه» و گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی را تشریح کرد.

تسنیم: آقای دکتر غلامی، ابتدا بفرمایید جایگاه دانشگاه‌ها و مؤسسات غیردولتی در نظام آموزش عالی کشور چیست؟

غلامی: مجموعه دانشگاه‌های غیردولتی یا مؤسسات غیردولتی در آموزش عالی کشور بر اساس مفاد قانون اهداف و وظایف وزارت علوم تشکیل شده‌اند و بخشی از مجموعه مسئول انجام خدمات در حوزه آموزش عالی کشور هستند. یعنی در کنار مراکز دولتی، این مؤسسات نیز از طریق سازمان سنجش و آزمون سراسری و در سال‌های اخیر از طریق سوابق تحصیلی دانشجو پذیرش می‌کنند.

دانشجویانی که وارد این دانشگاه‌ها می‌شوند، از طرف سازمان سنجش معرفی شده و تمام مراحل تحصیلی و اعتبار مدارکشان مطابق با دانشگاه‌های دولتی است. تنها تفاوت این است که این دانشجویان شهریه‌پرداز هستند. در واقع دانشگاه‌های غیردولتی بازوی کمکی آموزش عالی کشور محسوب می‌شوند، مخصوصاً در جهت کاهش هزینه‌های دولت در تربیت دانشجویان علاقه‌مند به تحصیل در رشته‌های مختلف.

وزارت علوم نیز یک اداره‌کل تحت عنوان «دانشگاه‌های غیردولتی» دارد که زیرمجموعه معاونت آموزشی متولی امور مربوط به این مؤسسات است.

تسنیم: به طور اختصاصی درباره سابقه و ویژگی‌های مؤسسه آموزش عالی عمران و توسعه توضیح دهید.

غلامی: تاریخچه دانشگاه‌های غیردولتی ما به قبل از انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. پیش از انقلاب چند دانشگاه غیردولتی محدود در کشور وجود داشت؛ مهم‌ترین آن‌ها دانشگاه شهید بهشتی بود که آن زمان به نام «دانشگاه ملی» شناخته می‌شد. در کرمان و همدان نیز مراکزی وجود داشت؛ از جمله «مدرسه عالی کشاورزی همدان».

بعد از انقلاب در اوایل دهه 60، موضوع ایجاد مراکز دانشگاهی غیردولتی مجدداً مطرح شد و پس از تصویب ضوابط و اساسنامه در شورای عالی انقلاب فرهنگی، به متقاضیان واجد شرایط، که عمدتاً باید عضو هیئت علمی و همراه با چند استاد بودند، مجوز داده شد.

مرحوم دکتر علی اقبالی، که قبل از انقلاب نیز یک دانشکده کشاورزی غیردولتی در همدان تاسیس کرده بود، جزو نخستین متقاضیان ایجاد مرکز آموزش عالی غیردولتی پس از انقلاب بود. در سال 73 مؤسسه آموزش عالی آبادانی و توسعه روستاها، تأسیس شد و یک رشته با همین عنوان شکل گرفت که سال‌ها در مقطع کارشناسی دانشجو تربیت می‌کرد. بعدها که داوطلب این رشته کم شد، عنوان مؤسسه به مؤسسه آموزش عالی عمران و توسعه تغییر یافت.

بنابراین سابقه مؤسسه عمران و توسعه به سال 73 برمی‌گردد و اولین گروه دانشجویان در سال 75 پذیرش شدند. این مؤسسه در طول 30 سال فعالیت خود همواره یکی از مجموعه‌هایی بوده است که ضوابط و مقررات را با دقت رعایت کرده و نظارت‌های وزارت علوم این موضوع را هر سال تأیید کرده است.

تسنیم: چه تعداد دانشجو و گروه آموزشی در موسسه فعالیت دارند؟

غلامی: اکنون این مؤسسه تقاضای تغییر عنوان به «دانشگاه عمران و توسعه» را در وزارت علوم ثبت کرده که تحت بررسی است. در حال حاضر حدود 1200 دانشجو در مقاطع کارشناسی و ارشد در سه دانشکده و بیش از 10 گروه آموزشی مشغول تحصیل هستند. فعالیت‌های پژوهشی نیز شامل پایان‌نامه‌های دانشجویی و پروژه‌های تحقیقاتی اساتید در حال انجام است.

تسنیم: ارتباط این مؤسسه با دانشگاه‌های دولتی، به‌ویژه دانشگاه بوعلی سینا، چگونه است؟

غلامی:در استان همدان ما با دانشگاه مادر استان یعنی دانشگاه بوعلی سینا ارتباط سازمانی داریم. شورای مدیریت آموزش عالی استان با حضور دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی تشکیل می‌شود و مؤسسان عمران و توسعه نیز عضو این شورا هستند.

دانشگاه معین استان وظیفه بررسی و تأیید فرایند تحصیل دانشجویان مؤسسات غیردولتی را به‌نیابت از وزارت علوم به عهده دارد. مدارک تحصیلی دانش‌آموختگان ما پس از بررسی، توسط آموزش کل دانشگاه بوعلی سینا تأیید می‌شود که این کار مسیر اداری را کوتاه‌تر و ساده‌تر کرده است.

هیئت نظارت و ارزیابی آموزش عالی استان نیز که دفتر آن در دانشگاه بوعلی قرار دارد، هر ساله برای ارزیابی و بررسی فعالیت‌های مؤسسه عمران و توسعه مراجعه می‌کند. علاوه بر این، ما از ظرفیت اساتید دانشگاه بوعلی برای تدریس و راهنمایی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد استفاده می‌کنیم.

سال گذشته نیز یک تفاهم‌نامه برای برگزاری دوره‌های دکتری مشترک منعقد شد. هرچند به دلیل تغییر آیین‌نامه وزارت علوم، امسال اجرایی نشد، اما امیدواریم از سال آینده عملی شود.

تسنیم: آیا سال آینده امکان پذیرش دانشجوی دکتری در این مؤسسه وجود دارد؟

غلامی: امیدواریم. با توجه به تفاهم‌نامه با دانشکده بوعلی سینا احتمال بسیار زیاد وجود دارد، البته قطعی نیست که در برخی رشته‌ها برای سال آینده پذیرش دکتری داشته باشیم.

تسنیم: اولویت‌های مدیریتی شما برای توسعه مؤسسه عمران و توسعه در سال‌های آینده چیست؟

غلامی: من از سال‌های دور با این مجموعه همکاری داشته‌ام. حتی زمانی که آقای دکتر اقبالی در سال 68 برای اخذ مجوز اقدام کردند، من از طرف دانشگاه بوعلی مأمور بررسی امکانات بودم و سابقه‌ام به آن دوران بازمی‌گردد. دو سال است که به عنوان رئیس مؤسسه فعالیت می‌کنم.

نخستین هدف ما تغییر عنوان مؤسسه به دانشگاه بود. برای این کار باید تعداد اعضای هیئت علمی تمام‌وقت افزایش می‌یافت که اکنون به بیش از 30 نفر رسیده است. اقدام دوم، تکمیل تجهیزات و امکانات آموزشی بود که بخش زیادی از آن انجام شد.

اهم برنامه پیش‌ِرو توسعه فضاهای دانشگاهی است. نیاز قطعی به ساخت ساختمان جدید برای کلاس‌ها، آزمایشگاه‌ها و بخش‌های رفاهی داریم. با وجود اینکه زمین بزرگی در نقطه‌ای دیگر از شهر داریم، اما ترجیح موسسان این است که توسعه در مکان فعلی، که موقعیت شهری بسیار خوبی دارد، انجام شود. امیدواریم در سال آینده یا سال‌های نزدیک این ساخت‌وساز آغاز شود.

تسنیم: برای حمایت مالی از دانشجویان کم‌برخوردار چه اقداماتی انجام می‌دهید؟

غلامی: از روز اول مؤسسه با دانشجویان در پرداخت شهریه همکاری کرده است. در شرایط فعلی اقتصادی، پرداخت شهریه برای خانواده‌ها سنگین است؛ بنابراین معمولاً امکان پرداخت اقساطی فراهم می‌شود و دانشجو خودش زمان‌بندی پرداخت را اعلام می‌کند.

وام دانشجویی از طریق صندوق رفاه برای دانشجویان کارشناسی و ارشد ارائه می‌شود. موارد خاص و دانشجویانی که مشکلات شدید مالی دارند نیز به‌صورت ویژه و طبق برنامه موسسان حمایت می‌شوند.

همچنین دانشجویان رتبه اول تا سوم هر ترم، برای ترم بعد تخفیف شهریه دریافت می‌کنند.

تسنیم: وضعیت تشکل‌های دانشجویی در مؤسسه عمران و توسعه چگونه است؟

غلامی: بسیج دانشجویی از ابتدای تأسیس فعال بوده است. سایر تشکل‌های سیاسی-اجتماعی به دلیل نبود داوطلب زیاد فعال نبوده‌اند؛ هرچند در مقطعی انجمن اسلامی دانشجویان نیز فعالیت داشت.

اما کانون‌ها و انجمن‌های علمی همیشه فعال بوده‌اند؛ مانند کانون قرآن و عترت، هلال‌احمر و سایر کانون‌هایی که به درخواست دانشجویان تشکیل می‌شود.

در هر گروه آموزشی حداقل یک انجمن علمی وجود دارد و این انجمن‌ها در زمینه‌های آموزشی و علمی برنامه‌هایی مانند نمایشگاه، کارگاه و کنفرانس برگزار می‌کنند و نقش مؤثری در فعالیت‌های خارج‌ازدرس دانشجویان دارند.

انتهای پیام/