به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، احمد امی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در یازدهمین پیشنشست همایش بینالمللی تحلیلهای اخلاقی حامیان جنین در سخنان خود با تبیین تحولات علمی و فناورانه در عرصه زیستپزشکی و ژنتیک اظهار داشت: امروزه فناوریهای زیستپزشکی و تکنولوژیهای ژنتیک از جمله انتخاب جنین، ویرایش ژنی و غربالگری پیش از تولد، تحول عظیمی در سلامت باروری و کنترل بیماریهای ژنتیکی ایجاد کردهاند.
وی افزود: اهمیت و حساسیت این فناوریها نه تنها در عرصه درمان بیماریها، بلکه در انتخاب صفات برتر انسانی موضوع بحثهای گسترده اخلاقی و اجتماعی است؛ پرسش اصلی این است که آیا افزون بر درمان و پیشگیری، میتوان از فناوریهای ژنتیک در گزینش ژنهای برتر و باهوش استفاده کرد و آیا چنین اقدامی از منظر اخلاق پزشکی پذیرفتنی است؟
استادیار گروه حقوق واحد تهران جنوب، با تشریح فرایند شکلگیری جنین و ساختار DNA و DGD، توضیح داد: فناوری DGD که نخستینبار در سال ۱۹۸۰ شناسایی شد، در ابتدا برای درمان و پیشگیری از انتقال بیماریهای وخیم کاربرد داشت، اما در سالهای اخیر جهتگیریهایی بهسوی انتخاب جنینهای باکیفیت و برتر یافته است. پرسش بنیادین اینجاست که آیا بشر چنین مجازاتی از نظر اخلاقی در اختیار دارد یا خیر؟
وی با استناد به سه اصل بنیادین اخلاق زیستپزشکی یعنی صیانت از کرامت زیستی، آزادی علمی و عدالت زیستی تأکید کرد: نتیجه منطقی این اصول آن است که استفاده از فناوریهای زیستپزشکی و ژنتیکی تنها در زمینه درمان، پیشگیری و بهبود وضعیت جنین مشروع است؛ برخی قوانین داخلی نیز از این رویکرد درمانی و از ویرایش ژنی در حوزه بهداشت و درمان حمایت میکنند. با این حال، از منظر اخلاقی و مدیریت اجتماعی هیچگونه مجوزی برای انتخاب ژنهای برتر یا جنینهای ارتقایافته وجود ندارد، زیرا این امر نوعی مداخله غیرضروری، غیرقانونی و غیراخلاقی در فرایند طبیعی آفرینش انسان محسوب میشود و میتواند موجب اختلالهای اجتماعی فراوان گردد.
اُمی تصریح کرد: استفاده غیرمجاز از فناوریهای ژنتیکی در جهت ارتقای صفات انسانی و برتریطلبی، با روح عدالت زیستی و کرامت انسانی در تضاد است و از نگاه حقوقی و اخلاقی محکوم به رد و منع است.
در پایان نشست، شرکتکنندگان با طرح پرسشهایی درباره حدود مجاز استفاده از ویرایش ژنی در زمینههای درمانی و غیردرمانی، دیدگاههای دکتر امی را جویا شدند.
وی در پاسخ به این پرسشها، بر ضرورت تنظیم قوانین دقیقتر و آموزش عمومی در زمینه اخلاق زیستپزشکی تأکید کرد.
این نشست علمی با جمعبندی محورهای اخلاقی، حقوقی و تقنینی فناوریهای ژندرمانی و غربالگری پیش از تولد، به کار خود پایان داد.
احمد امی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
احمد امی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب