به گزارش خبرنگار دانش و فناوری خبرگزاری دانشجو، مسابقات مرحله نهایی برنامه‌نویسی «رایان» امروز در دانشگاه صنعتی شریف با حضور ۶۰ شرکت‌کننده از ۲۵ کشور جهان به کار خود پایان داد. این رویداد تخصصی، با حضور ۱۴ برنامه‌نویس ایرانی، شرکت‌کنندگان را به مصاف ۹ مسئله پیچیده برد و فرصتی کم‌نظیر برای محک زدن مهارت‌های الگوریتمی، حل مسئله و کار تیمی فراهم آورد. برنده اصلی مسابقه کسی بود که بیشترین تعداد سوال را حل می‌کرد و در صورت تساوی، زمان پاسخگویی معیار تعیین‌کننده بود.
هدف این مسابقه فراتر از رقابت صرف بود؛ ایجاد انگیزه برای تولید ایده‌های نو، شکل‌گیری کسب‌وکار‌های خلاقانه و گسترش علوم مهندسی هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی خارج از محیط‌های دانشگاهی تخصصی از جمله برنامه‌های کلیدی آن بود. این رقابت، بستری فراهم آورد تا شرکت‌کنندگان با چالش‌های واقعی فناوری مواجه شوند و مهارت‌های خود را در شرایطی نزدیک به محیط‌های حرفه‌ای جهانی بسنجند. نتایج نهایی نیز در اختتامیه رسمی با حضور دکتر افشین، معاون علمی رئیس جمهور، اعلام شد.
موفقیت تیم‌های ایرانی، از جمله تیم‌های حاضر در مسابقات اعتمادپذیری هوش مصنوعی، نشان داد که ترکیبی از دانش آکادمیک، تجربه عملی و خلاقیت، می‌تواند ایران را به جایگاهی شایسته در عرصه جهانی هوش مصنوعی برساند. این رویداد نه تنها ظرفیت جوانان کشور را به نمایش گذاشت، بلکه با تقویت خودباوری و توانمندی‌های داخلی، ایران را به عنوان یک بازیگر علمی و فناورانه معتبر در سطح بین‌المللی معرفی کرد.
جوانان ایرانی در میدان جهانی AI: از دانشگاه تا صدر مسابقات اعتمادپذیری هوش مصنوعی
در مرحله اصلی مسابقات «اعتمادپذیری در هوش مصنوعی»، تیم Not Trust Issues با ترکیبی از دانش و تجربه توانست جایگاه نخست را از آنِ خود کند.
علی نفیسی، دانشجوی دانشگاه بوعلی سینای همدان و سرپرست تیم، می‌گوید آشنایی او با این رویداد از طریق معرفی دکتر رهبان در لینکدین شکل گرفت؛ جایی که فراخوان مسابقه‌ای با محوریت اعتمادپذیری مدل‌های هوش مصنوعی و جوایز ارزنده آن منتشر شده بود. به گفته او، ارزش علمی موضوع و سطح بالای رقابت در کنار ساختار استاندارد مسابقه، انگیزه لازم را برای ورود به این چالش فراهم کرد.
نفیسی با اشاره به اهمیت روزافزون اعتمادپذیری در هوش مصنوعی توضیح می‌دهد که دوران تمرکز صرف بر تشخیص تصاویر یا وظایف ساده سال‌هاست سپری شده است. امروز مسئله اصلی آن است که یک مدل بتواند در برابر ورودی‌های دستکاری‌شده، خطا‌های عمدی و سناریو‌های تخریب‌گر تاب‌آور باشد.
او می‌گوید: «در مدل‌های زبانی بزرگ هم همین موضوع اهمیت دارد؛ کاربران همیشه در تلاش‌اند با پیام‌های خاص از سیستم خطا بگیرند و همین نشان می‌دهد که امنیت و اعتمادپذیری، قلب تپنده توسعه هوش مصنوعی مدرن است.» به باور او، مسیر طولانی یک‌ساله مسابقه تجربه‌ای ارزشمند و چالشی ماندگار برای تیم بوده است.
سرپرست تیم Not Trust Issues آینده چنین رقابت‌هایی را روشن می‌بیند و معتقد است که حوزه اعتمادپذیری تنها یکی از ده‌ها شاخه مهم هوش مصنوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد. او پیشنهاد می‌کند که آزمایشگاه‌ها و تیم‌های فعال در حوزه‌های گوناگون هوش مصنوعی نیز مسابقاتی مشابه طراحی کنند تا زمینه‌ای برای یادگیری عمیق‌تر و افزایش انگیزه پژوهشگران جوان فراهم شود.
سینا اصغری، فارغ‌التحصیل رشته علوم کامپیوتر، تجربه حضور خود در رقابت اعتمادپذیری هوش مصنوعی را ورود به «یک فیلد تازه و جذاب» توصیف می‌کند؛ حوزه‌ای که به گفته او پیش از این نمونه مشابهی در مسابقات داخلی نداشت. او با اشاره به مرحله دوم رقابت که حدود ۴۰ روز به طول انجامید، می‌گوید ترکیب تیمی آنها — افرادی با تجربه آکادمیک و سابقه عملی — باعث شد بتوانند ایده‌های نو ارائه داده و پیاده‌سازی‌های پیچیده را با سرعت انجام دهند. اصغری معتقد است کیفیت پاسخ‌ها در چنین رقابتی قاعده ثابتی ندارد و کاملاً به جنس سؤال وابسته است؛ گاهی تحلیل دقیق داده‌ها تعیین‌کننده است و گاهی بهینه‌سازی مدل. او سطح علمی سؤالات را «یکی از بهترین تجربه‌ها در مسابقات داخلی» توصیف می‌کند و می‌گوید سیستم ارزیابی، با وجود ایراد‌های جزئی، دقیق و قابل اتکا بود و تیم برگزارکننده نیز در رفع مشکلات همراهی قابل‌تقدیری داشت.
او ادامه می‌دهد که این مسابقه برای بسیاری از شرکت‌کنندگان فرصتی ایجاد کرد تا با حوزه اعتمادپذیری آشنا شوند؛ حوزه‌ای که به باور او می‌تواند مسیر‌های پژوهشی تازه‌ای برای جوانان علاقه‌مند باز کند. اصغری همچنین بر اهمیت بین‌المللی شدن این رقابت‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید حضور تیم‌های خارجی و برگزاری مسابقات در سطح جهانی، به اعتبار و دیده‌شدن بیشتر آن کمک می‌کند؛ همان نقشی که امروز پلتفرم‌هایی مانند کگل در دنیا ایفا می‌کنند. او خطاب به جوانان می‌گوید: «ترس از شرکت‌کردن بی‌معنی است؛ حتی اگر مقام نیاورید، یادگیری‌ای که در جریان مسابقه اتفاق می‌افتد ارزشمندتر از هر رتبه‌ای است. ما هم از نقطه صفر شروع کردیم و بار‌ها بدون مقام برگشتیم؛ مهم این است که وارد میدان شوید و تجربه بسازید.
تیم برنده این رقابت شامل علی نفیسی از دانشگاه بوعلی سینا، سینا اصغری و سعید ارونقی از دانشگاه علم و صنعت ایران و حسین شکیبانیان از دانشگاهی در آلمان است؛ تیمی چهار نفره که نتیجه تلاششان اکنون در صدر مسابقات اعتمادپذیری هوش مصنوعی ثبت شده است.
هوش مصنوعی در ایران؛ وقتی نقطه شروعی کوچک می‌تواند مسیر بزرگی بسازد
یک زوج جوان و با انگیزه ایرانی عضو تیم AI Guardians of Trust با تکیه بر دانش، خلاقیت و کار تیمی توانستند در مسابقات هوش مصنوعی جایگاه دوم جهانی را از آن خود کنند و تجربه‌ای ارزشمند برای خود و جامعه علمی کشور رقم بزنند. در این مسابقات، مطهره میرزایی به همراه همسر خود نگاهی واقع‌بینانه، تجربه حضور خود در رقابت‌ها را روایت می‌کنند.
میرزایی می‌گوید: این مسابقه گرچه از نظر استاندارد‌های بین‌المللی هنوز بی‌نقص نیست، اما «یک نقطه شروع ارزشمند» برای مسیر بلندمدت رقابت‌های تخصصی در حوزه هوش مصنوعی در ایران محسوب می‌شود. میرزایی به‌ویژه به بخش برنامه‌نویسی مسابقه اشاره می‌کند و معتقد است که با وجود چالش‌های اجرایی و تفاوت سطح با رویداد‌های جهانی، فضای کلی رقابت امیدبخش بوده و ظرفیت رشد زیادی دارد.
وی مهم‌ترین نقطه ضعف مسابقه را نظم اجرایی و زمان‌بندی نامنظم آن می‌داند؛ تمدید‌های مکرر، تغییرات ناگهانی و هماهنگی‌های پراکنده، بخشی از مشکلاتی بود که به گفته او «برای شرکت‌کنندگان باتجربه‌تر و کسانی که مسابقات بین‌المللی را دیده‌اند آزاردهنده» است. با این حال، میرزایی تأکید می‌کند که داوران فاز سوم بسیار حرفه‌ای بودند و فرآیند ارائه و ارزیابی تیم‌ها به‌صورت دقیق و شفاف انجام شد. او سطح سوالات به‌ویژه در فاز دوم را «چالش‌برانگیز و تحقیق‌محور» توصیف می‌کند؛ پرسش‌هایی که هم به مهارت پیاده‌سازی نیاز داشتند و هم به تسلط پژوهشی، و همین ترکیب، کیفیت رقابت را افزایش داده بود.
میرزایی معتقد است که این دست مسابقات می‌تواند برای جوانان علاقه‌مند به هوش مصنوعی الهام‌بخش باشد، به شرط آنکه نظم اجرایی، تبلیغات فراگیرتر و مشارکت تیم‌های خارجی در سطح بالاتری شکل بگیرد. او می‌گوید تیمش از طریق دوستان درباره مسابقه مطلع شده و کمبود اطلاع‌رسانی گسترده یک ضعف جدی بوده است. با این حال، حضور برخی تیم‌های خارجی نشانه‌ای امیدوارکننده برای بین‌المللی‌تر شدن مسیر مسابقه است. میرزایی با تأکید بر اینکه «این نخستین دوره است و طبیعی است مشکلاتی وجود داشته باشد»، ابراز امیدواری می‌کند که دوره‌های آینده با دقت، انسجام و گستره بیشتری برگزار شود و به جایگاهی برسد که بتواند با مسابقات معتبر جهانی رقابت کند.
جمع بندی
موفقیت تیم‌های ایرانی در مسابقات هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی، از جمله تیم نوتراستیسوس، نشان داد که ترکیبی از دانش آکادمیک، تجربه عملی و کار تیمی می‌تواند جوانان ایرانی را در سطح جهانی مطرح کند. این دستاوردها، چه در حوزه اعتمادپذیری مدل‌های هوش مصنوعی و چه در حل مسائل پیچیده برنامه‌نویسی، نقطه شروعی ارزشمند برای مسیر بلندمدت پژوهش و رقابت‌های تخصصی در کشور محسوب می‌شوند و الهام‌بخش سایر علاقه‌مندان به فناوری‌های نوظهور هستند.
با وجود برخی چالش‌ها و نیاز به بهبود در نظم اجرایی و اطلاع‌رسانی، این مسابقات نشان داد که ایران ظرفیت بالایی برای دستیابی به مرجعیت علمی و فناورانه در سطح بین‌المللی دارد. موفقیت تیم‌ها علاوه بر ارتقای مهارت‌های فردی و تیمی، پیام روشنی به جامعه علمی و جوانان کشور می‌دهد: خودباوری، تلاش مستمر و خلاقیت می‌تواند ایران را در صدر رقابت‌های جهانی هوش مصنوعی قرار دهد و زمینه‌ساز تولید دانش و فناوری‌های نوآورانه شود.