به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، صنعت نساجی ایران، به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد کشور، بیشترین وابستگی را به مواد اولیه پلیمری از جمله چیپس پلی‌استر (PET) و گرانول پلی‌پروپیلن (PP) دارد. این مواد اولیه نه تنها نقش محوری در تولید نخ، گونی، فرش ماشینی و منسوجات بی‌بافت دارند، بلکه صنایع پایین‌دست بهداشتی و پزشکی مانند تولید پوشک و لباس بیمارستانی، و حتی بسته‌بندی مواد غذایی و صنعتی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. کمبود یا نوسانات شدید در عرضه این محصولات می‌تواند پیامدهای مستقیم و گسترده‌ای بر تولید، قیمت تمام‌شده و سبد معیشتی خانوار داشته باشد.

با وجود اهمیت این مواد اولیه در صنعت نساجی طی هفته‌های اخیر، رقابت در خرید مواد اولیه پلیمری نساجی به شدت افزایش یافته و حتی معاملات گرانول پلی‌پروپیلن در بورس کالا به دلیل رقابت بیش از حد ابطال شده است. بررسی‌های انجمن صنایع نساجی ایران و نامه‌های ارسالی به  آقاپور، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور، نشان می‌دهد که شرایط بازار غیرمتعادل شده و خریداران واقعی نساجی به دلیل محدودیت عرضه و کمبود سهمیه، مجبور به رقابت شدید با تعاونی‌های کوچک و حتی واحدهای غیرمرتبط با صنعت نساجی شده‌اند.

در نامه‌ها تاکید شده است که:

    •    در حوزه پلی‌استر، تنها پتروشیمی شهید تندگویان تامین‌کننده چیپس پلی‌استر نساجی است و کاهش عرضه تابستان گذشته تا نصف، باعث تجمع تقاضا در پاییز شد.
    •    در حوزه پلی‌پروپیلن، با وجود 7 تولیدکننده داخلی، میزان عرضه به شدت کاهش یافته و بیش از 700 خریدار در بورس حضور دارند که رصد و کنترل آنها پیچیده است.
    •    بخشی از خریدهای بزرگ توسط تعاونی‌های کوچک یا واحدهای غیرمرتبط انجام می‌شود و حتی واحدهای تولید لوله و اتصالات PVC نیز در فهرست خریداران قرار دارند.

اثرات مخرب بر صنایع و معیشت:

    1.    اختلال در تولید صنایع پایین‌دست نساجی: کمبود مواد اولیه موجب توقف یا کاهش تولید نخ، گونی، منسوجات بی‌بافت و فرش ماشینی شده است.
    2.    تاثیر بر صنایع بهداشتی و پزشکی: تولید پوشک، لباس بیمارستانی و سایر لایه‌های بی‌بافت با مشکل مواجه می‌شود.
    3.    اختلال در بسته‌بندی مواد غذایی و صنعتی: کسری مواد اولیه بر بسته‌بندی آرد، شکر و سیمان تاثیر می‌گذارد.
    4.    فشار اقتصادی بر خانوار: افزایش قیمت محصولات نهایی به دلیل کمبود مواد اولیه و رقابت شدید، سبد معیشتی خانوار را تحت فشار قرار می‌دهد.
    5.    کاهش راندمان تولید پتروشیمی‌ها: تغییر مکرر گریدها و توقف تولید برای تعدیل عرضه، راندمان و بهره‌وری واحدهای پتروشیمی را کاهش داده است.

راهکارهای پیشنهادی:

پلی‌استر (PET):
    •    ادامه عرضه حداقل 6500 تن در هفته  تا پایان سال.
    •    تخصیص فوری ارز برای واردات جایگزین، کاهش رقابت غیرضروری و جلوگیری از توقف تولید.
    •    جلوگیری از تجمع تقاضا در فصل پاییز و کاهش فشار روانی بازار.

پلی‌پروپیلن (PP):
    •    اصلاح الگوریتم توزیع سهمیه در بورس برای رعایت عدالت بین خریداران بزرگ و کوچک.
    •    شناسایی و محدود کردن واحدهای غیرمرتبط یا صوری از طریق طرح «افق» و سامانه جامع خریداران.
    •    تخصیص ارز به خریداران تخصصی مانند تولیدکنندگان فیلم پلی‌پروپیلن و منسوجات بی‌بافت برای خروج از بورس و خرید مواد اولیه با قیمت مناسب.
    •    تعلیق موقت سهمیه‌ها تا زمان ایجاد شفافیت کامل در وضعیت خریدها و خروج شرکت‌های واقعی از رقابت غیرمنطقی.

انجمن صنایع نساجی ایران اعلام کرده که آماده همکاری با نهادهای ذیربط برای اجرای پیشنهادها و بازگشت تعادل به بازار است. اقدامات کوتاه‌مدت بر کاهش فشار بر واحدهای تولیدی و حفظ عرضه تمرکز دارد، در حالی که اقدامات بلندمدت شامل افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی‌ها و تامین ارز برای واردات کسری بازار می‌شود.

طبق نامه‌های رسمی، موضوع نوسانات بازار مواد اولیه پلیمری به اطلاع شیخ معاونت صنایع وزارت صنعت نیز رسیده اما هنوز وزارت صنعت تصمیم فوری را برای مدیریت این موضوع به کار نگرفته است. 

 
در مجموع با نزدیک شدن به ماه آذر و آغاز تعیین ماهیانه سهمیه‌ها، اجرای سریع پیشنهادات کوتاه‌مدت، همراه با برنامه‌های بلندمدت برای افزایش ظرفیت تولید و شفافیت بازار، تنها راه بازگرداندن تعادل به زنجیره تولید و حمایت از معیشت خانوار است.

انتهای پیام/