شناسهٔ خبر: 76008769 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: آنا | لینک خبر

با «جی‌پی‌اس مغناطیسی» لاک‌پشت‌ها آشنا شوید

به محض ترک ساحلی که در آن از تخم بیرون آمده‌اند، لاک‌پشت‌های سرخ جوان سفر‌هایی را آغاز می‌کنند که هزاران کیلومتر را در برمی‌گیرد و ممکن است دهه‌ها ادامه یابد. حتی در این مرحله بسیار ابتدایی از زندگی، آنها کورکورانه حرکت نمی‌کنند. بچه‌لاک‌پشت‌ها به یک قطب‌نمای مغناطیسی مجهز هستند که به آنها کمک می‌کند جهت خود را حفظ کنند و و نیز یک نقشه مغناطیسی که اطلاعات مکانی ضروری برای ناوبری موفق را در اختیارشان قرار می‌دهد.

صاحب‌خبر -

به گزارش «ساینس دیلی» (ScienceDaily)، دانشمندان می‌دانند که حیوانات به طور کلی به دو روش می‌توانند میدان‌های مغناطیسی را حس کنند. یک سازوکار محتمل این است که مولکول‌های حساس به نور که به شرایط مغناطیسی واکنش نشان می‌دهند، این توانایی را فراهم کنند و ممکن است به حیوان اجازه دهند الگو‌های مغناطیسی را «ببیند». سازوکار احتمالی دیگر این است که بلور‌های کوچک مگنتیت در بدن آنها وجود داشته باشند که در پاسخ به نیرو‌های مغناطیسی جابه‌جا می‌شوند؛ چیزی که به حیوان امکان می‌دهد میدان را «احساس» کند. تا همین اواخر، مشخص نبود که کدام یک از این دو سامانه به بچه‌لاک‌پشت‌های سرخ کمک می‌کند تا در اقیانوس پهناور موقعیت خود را تعیین کنند، از این‌رو، تیم پژوهشی برای بررسی این موضوع وارد عمل شد.

پژوهش‌های قبلی توسط «کیلا گوفورث»، کاترین لومن، کن لومن و همکارانشان نشان داده بود که بچه‌لاک‌پشت‌های سرخ می‌توانند یاد بگیرند یک میدان مغناطیسی خاص را با سررسیدن غذا مرتبط کنند. به جای نشان دادن واکنشی خودکار مانند بزاق‌ریزی سگ‌های پاولف، لاک‌پشت‌ها با یک رقص پرانرژی پاسخ می‌دهند. آنها بخشی از بدنشان را از آب بیرون می‌آورند، دهانشان را باز می‌کنند و باله‌های جلویی‌شان را با الگویی هیجان‌زده تکان می‌دهند.

با غذا دادن به بچه‌لاک‌پشت‌ها در حالی که آنها را در معرض یک میدان مغناطیسی مشخص قرار می‌دادند، پژوهشگران آنها را آموزش دادند تا هرگاه بعدا با همان امضای مغناطیسی روبه‌رو شدند، آن رقص را انجام دهند.

آزمایش سگ‌های پاولف

اشاره به آزمایش سگ‌های پاولف به این علت است که آن آزمایش نیز نشان می‌دهد حیوان چگونه می‌تواند یک محرک خنثی را با غذا مرتبط کند. پاولف نشان داد که سگ‌ها در ابتدا به صدای یک مترو‌نوم واکنشی نداشتند؛ اما وقتی این صدا بار‌ها هم‌زمان با غذا ارائه شد، همان صدا به تنهایی باعث ترشح بزاق می‌شد؛ یعنی یک محرک خنثی، با تکرار، به «محرک شرطی» تبدیل می‌شود. پژوهشگران در مورد لاک‌پشت‌ها نیز دقیقا از همین اصل استفاده کردند: قرار دادن حیوان در یک میدان مغناطیسی مشخص، هم‌زمان با غذا، باعث شد آن میدان به نشانه شرطیِ غذا تبدیل شود و لاک‌پشت‌ها با دیدن آن برقصند.

استفاده از پالس‌های مغناطیسی برای آزمون حواس لاک‌پشت‌ها

«آلنیا مکی‌یویچ» از دانشگاه کارولینای شمالی در چپل‌هیل می‌گوید: «آن‌ها بسیار غذا‌دوست هستند و وقتی احتمال غذا خوردن بدهند، با اشتیاق می‌رقصند».

تیم پژوهش دریافت که این رفتار آموخته‌شده می‌تواند کمک کند تا مشخص شود لاک‌پشت‌ها از کدام حس مغناطیسی استفاده می‌کنند. آنها بچه‌لاک‌پشت‌ها را در معرض یک پالس مغناطیسی قوی قرار دادند که به طور موقت توانایی آنها برای حس کردن نیرو‌های مغناطیسی را مختل کرد. اگر لاک‌پشت‌ها پس از آن رقصیدن را متوقف می‌کردند، این نشان می‌داد که آنها معمولا از حس مغناطیسی مبتنی بر «لمس» استفاده می‌کنند. اگر به رقص ادامه می‌دادند، این نشان می‌داد که بر نوع دیگری از تشخیص مغناطیسی متکی هستند. 

آموزش لاک‌پشت‌ها نیازمند صبر بود. مکی‌یویچ که به همراه «دانا لیم» (از دانشگاه کارولینای شمالی در چپل‌هیل) دو ماه صرف غذا دادن به هشت لاک‌پشت تازه‌از‌تخم‌درآمده کرده بود، می‌گوید: «این کار واقعا سرگرم‌کننده است؛ اما زمان زیادی می‌گیرد». آنها در این مدت بچه‌لاک‌پشت‌ها را در معرض میدانی مغناطیسی که متعلق به ناحیه پیرامون جزایر تورکس و کایکوس است و در آزمایشگاه بازسازی شده بود قرار دادند تا مطمئن شوند لاک‌پشت‌ها بعدا با مواجهه با همان میدان، رقصیدن را بیاموزند. آنها گروه دیگری از بچه‌لاک‌پشت‌ها را نیز برای تشخیص میدان مغناطیسی نزدیک هائیتی آموزش دادند.

سپس هر لاک‌پشت در یک سیم‌پیچ (coil) فلزی بزرگ قرار داده شد که یک پالس مغناطیسی قوی تولید می‌کرد و برای مختل‌کردن موقت توانایی لاک‌پشت در حس کردن نیرو‌های مغناطیسی طراحی شده بود. پس از آن، پژوهشگران بچه‌لاک‌پشت‌ها را به میدانی مغناطیسی منتقل کردند که برای تشخیص آن آموزش دیده بودند تا ببینند آیا رقصیدن را آغاز می‌کنند یا نه. 

شواهدی مبنی بر این‌که بچه‌لاک‌پشت‌ها به حس مغناطیسی لمسی متکی‌اند

پس از قرار گرفتن در معرض پالس، بچه‌لاک‌پشت‌ها کمتر رقصیدند که این امر شواهدی ارائه می‌کند مبنی بر این‌که آنها برای تعیین موقعیت خود روی نقشه مغناطیسیِ مادرزادی‌شان، به حس مغناطیسی مبتنی بر «احساس» تکیه می‌کنند، نه بر بینایی.

پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند که بچه‌لاک‌پشت‌ها ممکن است از نشانه‌های دیگری نیز برای درک محل قرارگیری‌شان در اقیانوس استفاده کنند؛ اما توانایی احساس میدان مغناطیسی زمین به طور واضح نقشی مرکزی ایفا می‌کند.

همچنین مشخص شده است که لاک‌پشت‌های جوان از یک حس مغناطیسی دیگر نیز استفاده می‌کنند که ممکن است به آنها اجازه دهد میدان‌های مغناطیسی را ببینند؛ حسی که به آنها کمک می‌کند جهت را تشخیص دهند. این دو توانایی در کنار همدیگر، یکدیگر را تکمیل می‌کنند و به بچه‌لاک‌پشت‌ها کمک می‌کنند هم بدانند کجا هستند و هم به کدام سمت باید حرکت کنند تا مهاجرت شگفت‌آور خود را به انجام برسانند.

لاک‌پشت سرخ

لاک‌پشت دریایی سرخ یا لاکپشت دریایی سرگنده بزرگ‌ترین لاک‌پشت سخت‌پوست جهان است و نام آن به علت سر‌های بزرگ و آرواره‌های نیرومندش انتخاب شده است. لاک‌پشت سرخ دارای لاک قهوه‌ای مایل به قرمز قلبی‌شکل است و باله‌های جلویی‌اش مانند بال این حیوان را در آب پیش می‌رانند و پا‌های عقبی‌اش پایداری و هدایت را بر عهده دارند. این لاک‌پشت‌ها گونه‌ای «کلیدی» محسوب می‌شود، به این معنا که دیگر جانوران در زیست‌بوم‌شان برای بقا به آنها وابسته‌اند. این لاک‌پشت‌های بسیار مهاجر، دامنه گسترده‌ای دارند که تمامی آب‌های جهان، به جز سردترین نواحی را در بر می‌گیرد و زیستگاه‌های ساحلی در مناطق معتدل و نیمه‌گرمسیری را ترجیح می‌دهند.

لاک‌پشت سرخ (منبع عکس:earthandanimals.com )

ماده‌های بالغ اغلب برای گذاشتن تخم به همان ساحلی بازمی‌گردند که در آن از تخم بیرون آمده‌اند و برای این کار هزاران مایل سفر می‌کنند. اما کاهش مداوم جمعیت به علت آلودگی، صید میگو و توسعه مناطق تخم‌گذاری موجب شده است که این گونه به عنوان گونه «آسیب پذیر» طبقه‌بندی شود. شیلات بزرگ‌ترین تهدید برای لاک‌پشت سرخ است؛ زیرا این جانوران اغلب به طور تصادفی در ابزار‌های صید مانند تور‌ها گرفتار می‌شوند و تغییرات اقلیمی نیز با برهم زدن نسبت جنسیت و افزایش سطح دریا زیستگاه ساحلی آنها را تهدید می‌کند.

انتهای پیام/