پایگاه خبری جماران: طی روزهای اخیر و در چارچوب سیاست‌های کشورمان برای فعال‌سازی دیپلماسی منطقه‌ای و همسایگی، شاهد سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به پاکستان بودیم؛ سفری که باعث ابراز خشنودی دو طرف شده و هم ایران و هم پاکستان بر عزم خود برای گسترش همکاری‌ها در تمام زمینه‌ها تاکید کردند. تا جایی که حتی لاریجانی در توییتی اعلام کرد که ایران حاضر است یک «چک سفید» به پاکستان بدهد.
در بین تحلیلگران اما نگاه‌های به شدت متفاوتی نسبت به این سفر و دیدارهای انجام‌شده در آن وجود دارد. برخی با اشاره به حمایت‌های پاکستان از ایران در جنگ با اسرائیل، به این کشور به عنوان متحدی نگاه می‌کنند که تحت هر شرایطی کنار ایران خواهد بود و لذا گسترش روابط با آن را از هر چیزی ضروری‌تر می‌دانند، در حالیکه برخی دیگر به روابط گرم پاکستان و آمریکا و حتی حمایت مقامات پاکستانی از ترامپ برای دریافت جایزه صلح نوبل اشاره می‌کنند و بر این اساس، معتقدند که در تنش‌های سیاست‌های خارجی خود، چندان نمی‌توانیم روی کمک‌های پاکستان حساب باز کنیم.
نوذر شفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، در این خصوص اظهار کرد: هر کشوری بر اساس چالش‌های خاص خود، در قبال هر موضوعی به طور جداگانه موضع‌گیری می‌کند. لذا اگرچه پاکستان تنها کشوری بود که صراحتا حمله اسرائیل به ایران را محکوم کرد، اما در عین حال به این موضوع هم توجه دارد که آمریکا نیز در جریان جنگ چند ماه پیش هند و پاکستان، به نفع پاکستان عمل کرد.
وی ادامه داد: بنابراین، نگاه مثبت مقامات پاکستانی به ترامپ، در چهارچوب منافع ملی کشورشان تعریف می‌شود؛ کما اینکه محکوم‌کردن حملات اسرائیل به ایران نیز در چهارچوب منافع ملی پاکستان انجام شد، زیرا در گذشته ایران اقداماتی مشابه را در حمایت از پاکستان انجام داده بود و حال این کشور خواست آن اقدامات را جبران کند تا در آینده هم ایران برای انجام چنین حمایت‌هایی انگیزه داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل شبه‌قاره افزود: بنابراین، به جای اینکه به تمام مسائل در قالب یک مجموعه نگاه کنیم، باید به طور تک‌موضوعی به هر کدام بنگریم. پاکستان دغدغه هند را دارد و آمریکا به عنوان کشوری که پیش‌تر طرف هند بوده، اکنون در کنار پاکستان قرار گرفته و لذا این کشور نمی‌خواهد حمایت‌های ایالات متحده را از دست دهد. لذا ما نباید از نوع بازیگری پاکستان تعجب کنیم، بلکه باید نوع نگاه خودمان را تغییر دهیم و فکر نکنیم دیگران باید متناسب با خواست ما رفتار کنند.
شفیعی همچنین در تشریح ابعاد مختلف سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به پاکستان، بیان کرد: سفرهای آقای لاریجانی هم کاری است و هم به لحاظ سیاسی معنا دارد؛ یعنی هم به حل‌وفصل مسائل جاری و معمول بین دو کشور می‌پردازد و هم به لحاظ جایگاه شورای عالی امنیت ملی، بررسی موضوعات مهم امنیتی را در دستور کار دارد. بالاخره پاکستان هم در جنگ ۱۲ روزه از ما حمایت کرد، هم از آن زمان تلاش‌هایی برای جلوگیری از بروز تنش جدید بین ایران و آمریکا انجام داده و هم برای بهبود روابط ایران با کشورهای عربی منطقه تلاش می‌کند. بنابراین، قطعا پیش‌برد این برنامه‌ها، نیازمند دیدار مقامات عالی دو کشور بود.
وی اضافه کرد: به علاوه، هر آنچه که پاکستان در جریان جنگ ۱۲ روزه انجام داد، سنگ‌بنایی برای چارچوب جدید روابط ایران با این کشور تلقی می‌شود. بنابراین، احتمالا آقای لاریجانی در دیدارهای خود با مقامات پاکستانی سعی کرده به آنان نشان دهد که ایران می‌خواهد هر موضوعی مانند شرارت‌ها تروریستی در مرزهای شرقی خود که تا کنون مانع توسعه روابط با پاکستان بوده را با دولت این کشور حل کند. به عبارت دیگر، این سنگ‌ریزه‌ها نباید مانع شکل‌گیری روابط استراتژیک بین ایران و پاکستان شود.
این تحلیلگر مسائل شبه‌قاره با اشاره به امضای توافق دفاعی بین عربستان و پاکستان در چند ماه اخیر، عنوان کرد: احتمالا چگونگی نقش‌آفرینی ایران برای پیش‌برد این توافق و همچنین امکان همکاری‌های امنیتی گسترده‌‌تر در منطقه بر اساس توافق مذکور، از دیگر محورهای گفت‌وگوهای دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با مسئولین پاکستانی بوده است. بررسی مسائل فی‌مابین افغانستان و پاکستان، احتمال ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا، بررسی تداوم شرارت‌های رژیم صهیونیستی در خاورمیانه و احتمال حمله مجدد آن به ایران، همه موضوعاتی است که به احتمال زیاد در سفر آقای لاریجانی به پاکستان مورد توجه قرار گرفته است.
شفیعی همچنین با اشاره به اینکه لاریجانی اعلام کرده باید تجارت بین ایران و پاکستان به رقم ۱۰ میلیارد دلار برسد، گفت: اگر مزیت‌های اقتصادی ایران و پاکستان برای توسعه تجارت با یکدیگر را در نظر بگیریم، می‌بینیم که چندان گسترده نیست. اقتصاد پاکستان مبتنی بر کشاورزی و اقتصادی ایران مبتنی بر انرژی است. دو کشور نهایتا در همین حوزه‌ها می‌توانند ارزش تبادلات بین خود را افزایش دهند، اما باید اراده سیاسی و حسن‌نیت برای انجام این کار وجود داشته باشد؛ خصوصا که ممکن است ایران ترجیح نخست پاکستان برای همکاری‌های اقتصادی نباشد و این کشور ترکیه و پاکستان را ترجیح دهد.
وی همچنین در خصوص گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال واسطه‌گری پاکستان برای ورود جنگنده‌های چینی به ایران، اظهار کرد: بحث همکاری‌های دفاعی بین پاکستان از گذشته در جریان بوده، اما اکنون بخشی از چگونگی انجام این همکاری‌ها، به مذاکرات آقای لاریجانی با مقامات پاکستانی معطوف می‌شود. در روابط پاکستان با جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز تجربه همکاری دفاعی وجود داشته و لذا ممکن است با ایران نیز چنین همکاری‌ای شکل گیرد، اما نباید فراموش کنیم که دست پاکستان برای همکاری نظامی با هر کشوری باز نیست، زیرا پاکستانی‌ها به ملاحظات چین و آمریکا نیز توجه دارند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: با توجه به اینکه جنگنده‌های پاکستان به صورت مشترک با چین تولید می‌شود، اصلا معلوم نیست چینی‌ها نسبت به فروش آن‌ها به ایران راضی باشند. به علاوه ممکن است اصلا پاکستان برای توسعه همکاری‌های دفاعی خود با ایران، ریسک اختلال در روابط خود با آمریکا را نپذیرد. لذا همکاری‌های دفاعی ایران و پاکستان با اما و اگرهای بسیاری همراه است.