به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک، سیدعلی میرفتاح شامگاه چهارشنبه در پنجمین رویداد ملی «وطن فارسی» در اراک اظهار کرد: خدا را شاکریم که به زبان فارسی سخن میگوییم؛ زبانی که ما را قادر میسازد با حافظ، سعدی و مولانا ارتباط مستقیم برقرار کنیم و میراث هزار ساله خود را بیواسطه بخوانیم.
وی افزود: گستره زبان فارسی در گذشته بسیار وسیعتر بود و در عثمانی، پاکستان و هند رواج داشت؛ اما امروز فقط در افغانستان و تاجیکستان با فشار و محدودیت همراه است. با این حال، افتخار ما این است که هنوز متون کهن را بدون واسطه درک میکنیم؛ امکانی که بسیاری از ملتها از آن محروماند.
میرفتاح با اشاره به پیوند عمیق زبان فارسی با قرآن کریم گفت: بسیاری از واژگان اساسی فرهنگ ما همچون ایمان و شهید از قرآن سرچشمه گرفتهاند و این ارتباط موجب شده زبان فارسی حامل مفاهیم حکمی و اخلاقی باشد.
این پژوهشگر نقش قصه را در حافظه هویت ملی برجسته دانست و عنوان کرد: روایتها تنها ابزار سرگرمی نیستند؛ بلکه قانون زندگی، زبان عدالت و پیوند ملی محسوب میشوند. قصههای کهن اگر با زبان امروز بازآفرینی شوند، میتوانند عدالت، اخلاق و هویت ایرانی را دوباره در ذهن نسل جدید زنده کنند.
وی با بیان اینکه زبان فارسی خانه فکر و حافظه تاریخی ملتهاست، افزود: قصهها از «مرزباننامه» تا «هزار و یک شب» ظرفیت جهانی شدن دارند و در برابر هژمونی فرهنگی زبان انگلیسی میتوانند هویت ایرانی را حفظ کنند.
میرفتاح ادامه داد: قصههای اسطورهای و تاریخی همچون روایتهای ابومسلم خراسانی و برزویه طبیب علاوه بر سرگرمی، آموزش اخلاق و عدالت هستند و با روایتهای مدرن میتوانند الهامبخش سینما و هنر امروز شوند.
وی روایتهای مشترک ملی را یکی از چالشهای امروز جامعه عنوان کرد و گفت: باید قصههایی خلق کنیم که نشان دهد کردستان، سیستان و بلوچستان، گیلان و آذربایجان اجزای جداییناپذیر ایراناند. بدون قصه، گذشته منتقل نمیشود و آیندهای مشترک شکل نمیگیرد.
این پژوهشگر تأکید کرد: حذف قصه از آثار هنری، ارتباط اثر با مخاطب را قطع میکند. ایرانیان از دیرباز با روایتهای شفاهی و مکتوب پرورش یافتهاند و قصه اساس ارتباط هنر با مردم است.
وی افزود: حتی آثار مدرن همچون نمایشهای شکسپیر همچنان بر روایت استوارند و اگر قصه نیمهکاره رها شود، اثر برای مخاطب نامفهوم میماند. قصه ریشه ایمان، فرهنگ و هنر ماست و هنر بدون قصه نمیتواند با جامعه پیوند بخورد.
∎