جوان آنلاین: حسین بهروان، جامعهشناس در گفتوگو با «جوان» درباره رابطه میان شرایط اقتصادی ـ اجتماعی امروز و افزایش گرایش خانوادهها به تعیین مهریههای سنگین میگوید: ناامنی اقتصادی، تورم و بیاعتمادی اجتماعی باعث شده خانوادهها برای ایجاد «حس امنیت»، مهریه سنگین تعیین کنند.
وی مهریه سنگین را بیشتر نشانه نااطمینانی اقتصادی دانسته تا یک انتخاب فرهنگی واقعی و در ادامه با اشاره به نقش مهریههای سنگین در شکلگیری ترس از ازدواج، تعویق ازدواج و کاهش نرخ ازدواج در نسل جوان میافزاید: مهریه بالا ازدواج را به یک تعهد مالی سنگین تبدیل میکند و همین امر باعث ترس مردان، تعویق تصمیم و کاهش ازدواج در میان جوانان میشود. بهروان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چقدر مهریه در فرهنگ عمومی به یک «سلاح قدرت» یا «ابزار کنترل» تبدیل شده و این نگاه چه تأثیری بر روابط زوجین میگذارد نیز یادآور شد: در روابطی که اعتماد کم است، مهریه از نماد محبت به وسیله فشار و کنترل تبدیل میشود و این وضعیت رابطه زوجین را تنشزا و مبتنی بر ترس میکند. وی تأثیر رسانهها، فضای مجازی، چشموهمچشمی و سبک زندگی مصرفگرا را دلیل اصلی تغییر ذائقه مردم توصیف کرد تا مهریه به جای ارزش اخلاق و معنوی تبدیل به نمایش منزلت اجتماعی و رقابت خانوادگی شود. این استاد دانشگاه با اعتقاد بر اینکه مهریههای بالا یکی از عوامل مهم در بازتولید نابرابریهای جنسیتی در خانواده است؛ به چگونگی این امر اشاره کرده و میگوید: مهریه سنگین نقشهای سنتی را تقویت میکند. به این صورت که مرد «پرداختکننده» و زن «دریافتکننده» خواهد شد. همچنین این ساختار وابستگی مالی و فشار جنسیتی را بیشتر میکند و نابرابری را بازتولید میکند. بهروان با ورود به ضرورتهای اصلاحاتی در مفهوم و کارکرد مهریه از منظر جامعهشناسی، توضیح میدهد: مهریه باید از عددهای سنگین و نمایشی فاصله بگیرد و به پشتوانهای منطقی، محدود و مبتنی بر احترام و مشارکت تبدیل شود. به اعتقاد این جامعهشناس، امروز امنیت خانواده، نه از ضمانتهای مالی بلکه از عدالت نقشها و حمایت عاطفی شکل میگیرد. در نگاه این استاد دانشگاه عوامل فرهنگی و رسانهای نیز در سالهای اخیر موجب «افزایش توقعات» و «نمایشی شدن» مهریه در مراسم خواستگاری شدهاند، چنانچه دراینباره میگوید: سریالها، شبکههای اجتماعی، نمایش زندگیهای لوکس و رقابتهای خانوادگی باعث شده مهریه بخشی از نمایش اجتماعی و مصرف نمادین مراسم خواستگاری شود. بهروان برای تغییر گفتمان خانوادهها از مهریههای سنگین به مهریههای منطقی، برخی مداخلات اجتماعی، رسانهای و آموزشی را مؤثر دانست و گفت: آموزش خانوادهها و زوجین، تقویت مشاوره پیش از ازدواج، تولید محتوای رسانهای درباره پیامدهای مهریههای سنگین و ترویج ازدواج ساده از جمله عواملی است که میتواند مؤثر واقع شود.
حسین بهروان، جامعهشناس:
مهریه بالا ازدواج را به یک تعهد مالی سنگین تبدیل میکند
ناامنی اقتصادی، تورم و بیاعتمادی اجتماعی باعث شده خانوادهها برای ایجاد «حس امنیت»، مهریه سنگین تعیین کنند
صاحبخبر -
∎