به گزارش خبرگزاری ایمنا، سید علیرضا حسینی در قسمت بیستونهم فصل هفتم برنامه تلویزیونی «اصفهان من» اظهار کرد: نقطه آغاز تدوین دانشنامه اصفهان به بیش از دو دهه پیش بازمیگردد؛ زمانی که چهرههای فرهیخته، اندیشمندان و هنرمندان اصفهانی آرزوی تدوین منبعی جامع برای ثبت دانش، تاریخ و هویت شهر را بیان میکردند و این خواسته سالها تنها در حد گفتوگو و پیشنهاد باقی مانده بود در این دوره مدیریت شهری، شهردار عزم جدی خود را برای احیای این مطالبه علمی نشان دادند و پس از مذاکرات با شورای اسلامی شهر، جلسات کارشناسی متعدد برگزار شد و از دو سال و نیم پیش بررسیها و طراحی مسیر اجرای طرح آغاز شد.
وی افزود: روند کار با مطالعه دانشنامههای معتبر جهانی کلید خورد و تیم اجرایی دریافت که بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا برای ثبت هویت شهری خود دانشنامه اختصاصی دارند که پس از بررسی نمونههای داخلی نیز مشخص شد برخی شهرهای بزرگ و حتی کوچک ایران تجربههای مشابهی را رقم زدهاند؛ هرچند برخی از این آثار ایرادهایی در ساختار علمی داشتهاند، اما نشان میدادند که نیاز به چنین مرجعی در کشور وجود داشته است.
مدیر دانشنامه اصفهان تأکید کرد: در گذشته نیز چهرههای برجستهای همچون مصلحالدین مهدوی، میرزا علی و استاد جلالالدین همایی آثاری نزدیک به دانشنامه تولید کردهاند و همین تلاشها امروز بهعنوان زیرساخت پژوهشی دانشنامه جدید اصفهان شناخته میشود و این میراث علمی پایهای مهم برای کار امروز است، اما نیاز به یک ساختار دقیق، مستند و استاندارد وجود داشت که در قالب دانشنامه رسمی تعریف شد.
حسینی گفت: نخستین گام پس از بررسی نمونههای جهانی، شناسایی مجریان حرفهای دانشنامه در کشور بود که پس از ارزیابی، مؤسسه «دانشنامه جهان اسلام» بهعنوان باسابقهترین نهاد فعال در این حوزه انتخاب شد؛ نهادی که ۴۰ سال پیش تأسیس شده و تاکنون ۳۴ جلد دانشنامه منتشر کرده است و تیم علمی و اجرایی دانشنامه اصفهان آموزشهای لازم را از کارشناسان این مجموعه دریافت کرده و با اتکا بر تجربههای طولانی آنها وارد مرحله تدوین عملی شده است.
وی ادامه داد: نوآوری اصلی اصفهان در مقایسه با دانشنامههای پیشین، ایجاد پایگاه اینترنتی جامع بوده است و اگر روش سنتی چاپی را انتخاب میکردیم، اکنون حداکثر در ابتدای حروف ب یا ج قرار داشتیم؛ اما با ایجاد پایگاه آنلاین، امروز از الف تا ی مدخل و مقاله داریم؛ این جسارت مورد توجه برخی متخصصان در تهران نیز قرار گرفته و آنها اعلام کردهاند که از این الگو در برخی پروژههای خود استفاده خواهند کرد.
مدیر دانشنامه اصفهان خاطرنشان کرد: تاکنون حدود ۱۰۰ مقاله کامل و حدود ۵۰۰ مدخل بارگذاری شده است و در چند روز آینده این عدد به هزار مدخل میرسد که مدخل همان عنوانی است که مقاله بر اساس آن نوشته میشود؛ مانند «منار جنبان»، «مسجد جامع»، «مسجد امام» یا «چهلستون» که پس از تکمیل محتوا همراه با تصاویر، پانویسها و مستندات علمی در قالب مقاله قرار میگیرند.
حسینی گفت: تمام مقالات دانشنامه با متقننویسی، دوری از زیادهگویی، اختصار هدفمند و استناد دقیق تهیه میشود تا به مرجعی قابل اتکا برای محققان، پژوهشگران، دانشگاهیان، گردشگران و حتی شهروندان تبدیل شود و این مقالات به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی منتشر میشوند و زبان چهارمی نیز در آینده افزوده خواهد شد.
وی افزود: دانشنامه در ۱۲ محور اصلی کار میکند؛ شامل آثار تاریخی، مشاهیر علمی و ادبی، جغرافیای شهری و محلهها، صنایع قدیم و جدید، عالمان و عارفان، فرهنگ و هنر، ادب عامه، محصولات کشاورزی و خوردنیها، مراکز تفریحی و خدماتی، مکاتب و مکتوبات، نهادهای آموزشی قدیم و جدید و ورزشهای سنتی و مدرن و این تنوع موضوعی باعث خواهد شد که دانشنامه نه تنها برای محققان، بلکه برای گردشگران، طراحان شهری، مدیران، دانشجویان و فعالان اقتصادی نیز مرجع کاربردی باشد.
مدیر دانشنامه اصفهان خاطرنشان کرد: کارگاههای دانشنامهنویسی طی دو سال گذشته با هدف آموزش نویسندگان تشکیل شده است تا سبک نگارش آنها با استانداردهای دانشنامهنویسی تطبیق پیدا کند؛ استانداردهایی شامل متقننویسی، اختصار هدفمند، ارجاعگذاری و مستندسازی دقیق که شهردار اصفهان در برخی از جلسات این کارگاهها حضور داشتهاند و همین موضوع به ارتقای کیفیت مباحث کمک کرده است.
دانشنامه اصفهان پس از دو دهه انتظار امروز در آستانه رونمایی قرار گرفته است
حسینی گفت: امروز یک سرمایه بزرگ برای اصفهان شکل گرفته است گروهی از نویسندگان و محققان که هر روز بهطور متوسط یک مقاله جدید برای دانشنامه تولید میکنند که این روند باید تداوم پیدا کند و از متخصصان حوزههای مختلف دعوت کرد برای موضوعات دسته سوم یعنی مدخلهایی که هنوز مؤلف ندارد، داوطلب شوند.
وی ادامه داد: مجموع مدخلها در سه دسته قرار میگیرد نخست موضوعاتی که تبدیل به مقاله شدهاند، دوم موضوعاتی که در حال تدوین هستند و برای آنها قرارداد تألیف بسته شده است، و سوم مدخلهایی که منتظر نویسنده داوطلب هستند که تعداد مدخلهای در دست آمادهسازی به ۵ هزار عنوان خواهد رسید.
مدیر دانشنامه اصفهان خاطرنشان کرد: باید از معاون علمی دانشنامه و دیگر اعضای اجرایی، میز فرهنگ شهرداری اصفهان، شورای اسلامی شهر و مجموعه تخت فولاد و رئیس سازمان فرهنگی بابت حمایتهای گسترده تشکر کرد؛ حمایتهایی که باعث شد پس از دو سال کار فشرده، پروژهای با این ابعاد به مرحله رونمایی برسد.
حسینی گفت: مراسم رونمایی امروز در کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار میشود و شخصیتهایی همچون استاندار، شهردار، اعضای شورای اسلامی شهر، اساتید دانشگاهها و مدیران دستگاههای علمی و فرهنگی حضور خواهند داشت؛ در این مراسم گزارش جامع از روند کار ارائه میشود و تفاهمنامههای همکاری میان دانشنامه اصفهان و دانشگاهها، حوزه علمیه و نهادهای علمی امضا خواهد شد.
وی افزود: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پیش از این اعلام کرده بود که بسیاری از پزشکان برجسته شهر بازنشسته شدهاند یا دیگر مطب ندارند، اما سابقه ارزشمند آنان ثبت نشده است و با حمایت این دانشگاه از برخی بزرگان پزشکی همچون دکتر حکمتیان تصویربرداری و روایتنگاری انجام شده و این افراد که اکنون بسیاریشان در قید حیات نیستند، نباید در تاریخ اصفهان بینام بمانند.
مدیر دانشنامه اصفهان خاطرنشان کرد: استانهایی همچون گلستان، یزد، خراسان جنوبی، بوشهر و کاشان نیز دانشنامههای اختصاصی خود را تدوین کردهاند و این روند، نشانه نیکویی برای حرکت علمی کشور است و اصفهان به عنوان شهری با تاریخ، تمدن و فرهنگ غنی، بیش از همه نیازمند چنین مجموعهای بوده و خوشبختانه این نیاز امروز برآورده شده است.
حسینی گفت: دانشنامه اصفهان پس از دو دهه انتظار امروز در آستانه رونمایی قرار گرفته است و امید میرود که با همراهی نویسندگان، نهادهای علمی، دانشگاهها و مدیریت شهری، به یکی از مرجعترین منابع هویت، تاریخ و فرهنگ ایران تبدیل شود.