بهروز جلیلی، روانشناس بالینی و خانواده‌درمانگر در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در تبریز، با هشدار نسبت به افزایش آسیب‌های اجتماعی بین نوجوانان و جوانان، از  آموزش و پرورش به‌دلیل بی‌اعتنایی نسبت به پیشنهادات برای «پرورش هوش هیجانی» انتقاد کرد.

وی در تعریف آسیب‌های اجتماعی گفت: آسیب‌های اجتماعی به رفتارهای ناهنجاری اطلاق می‌شود که مورد پذیرش جامعه نیستند و هم به خود فرد و هم به دیگران آسیب می‌زنند، متأسفانه شاهدیم که دامنه این آسیب‌ها در حال گسترش است.

وی با اشاره به مصادیقی چون قتل، خودکشی، تجاوز، طلاق و اعتیاد، اظهار کرد: متأسفانه گرایش به‌سمت مواد مخدر و دیگر آسیب‌ها بین نوجوانان و جوانان امروز بیشتر شده است. ذات مفاهیمی مثل خشونت و خودکشی ناراحت‌کننده است و با گذر زمان تغییر معنایی نمی‌کند.

این مشاور خانواده با بیان اینکه از میان تمامی این موارد، بر اساس اخبار و همچنین مشاهدات بالینی از مراجعه‌کنندگان، بیشترین نگرانی معطوف به «پدیده خودکشی بین نوجوانان و جوانان» است؛ افزود: به‌جرئت می‌توان گفت خودکشی در زمان حاضر بحرانی‌ترین آسیب است، پس از آن نیز طلاق و مصرف مواد مخدر در رده‌های بعدی نگرانی‌ها قرار دارند.

کالبدشکافی عوامل گرایش به خودکشی

جلیلی درباره عوامل مؤثر، سه عامل درونی اصلی را برای آسیب‌پذیری نوجوانان و جوانان برشمرد و گفت: نوجوانان و جوانان ما به خود باور ندارند و فاقد قدرت "نه" گفتن هستند، این ضعف ریشه در دوران کودکی دارد و آنان را در برابر خواسته‌های نابجای دیگران تسلیم می‌کند. مورد دوم عزت نفس پایین است، فردی که خود را دوست ندارد و برای خویشتن ارزشی قائل نیست، قطعاً به خود آسیب خواهد زد.

وی سرکوب هیجانات را سومین عامل دانست و اضافه کرد: متأسفانه بسیاری از افراد از کودکی یاد نگرفته‌اند که چگونه هیجانات و احساسات خود را به‌درستی بروز دهند و خانواده‌ها اغلب به‌جای راهنمایی، نقش بازدارنده و سرکوبگر داشته‌اند، این سه عامل درونی، فرد را در برابر آسیب‌های اجتماعی به‌شدت شکننده می‌کند.

این روانشناس در ادامه به عوامل بیرونی نیز اشاره کرد: مسائل اقتصادی و بیکاری، نداشتن انگیزه و امید به زندگی در جامعه، احساس سردرگمی، پوچی و بی‌ارزشی از جمله عواملی هستند که جوانان و نوجوانان را به‌سمت مواد مخدر، اعتیاد و حتی خودکشی سوق می‌دهد.

وی با انتقاد از نقش کمرنگ نهادهای آموزشی در پیشگیری از این آسیب‌ها، به ارائه توضیحاتی در مورد طرح پیشنهادی خود پرداخت و گفت: وضعیت اقتصادی باعث شده است پدران فشار کاری بیشتری تحمل کنند و فرصت و توان رسیدگی به نیازهای عاطفی و تربیتی فرزندان خود را از دست بدهند. اگر وضعیت اقتصادی سروسامانی داشته باشد تا پدران زمان بیشتری با فرزندان بگذرانند، گام بزرگی برداشته شده است.

وی نقش آموزش و پرورش را بسیار کلیدی خواند و افزود: باید از دوره پیش‌دبستانی به‌روی شخصیت کودکان و مهارت‌هایی فراتر از درس خواندن، مانند اعتماد به نفس کار شود و به خانواده‌ها آموزش داده شود، اما در این زمینه کوتاهی می‌شود. متأسفانه امروزه بسیاری از معلمان و اساتید، آن انگیزه و روحیه لازم را به دانش‌آموزان و دانشجویان منتقل نمی‌کنند و این باعث سرخوردگی آنان می‌شود. محیط‌های آموزشی نیز به گزارش‌های مختلف، چندان مناسب نیست و خود می‌تواند بحران‌آفرین باشد.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه پرورش هوش هیجانی در کودکان و نوجوانان می‌تواند مسیر تربیت درست را نشان دهد، گفت: از تمامی مسئولان درخواست دارم این راه را هموار کنند تا بتوانیم آموزش‌های رایگان را به والدین ارائه دهیم و قدمی در جهت پیشگیری از بحران‌های آینده برداریم.

وی در پایان تصریح کرد: اگر در مواقعی که کودکان هیجانات خودشان را حتی هیجانات منفی خود را از قبیل ترس، خشم، غم، ناراحتی و نگرانی نشان می‌دهند والدین به هیجانات آنها توجه و اهمیت دهند و با آنها همدلی کنند و ریشه هیجانات آنها را کشف کنند و در تنظیم و کنترل هیجانات به فرزندانشان کمک کنند یک رابطه عاطفی و صمیمی بین آنها به‌وجود می‌آید و بچه‌ها به والدین خود اعتماد می‌کنند و از یک شخصیت سالم برخوردار می‌شوند.

انتهای پیام/+