به گزارش جماران،«جهان می تواند بدون ایالات متحده پیشرفت کند»، نخست وزیر کانادا، مارک کارنی، با این جمله قاطع، مرحله جدیدی از سیاست را آغاز کرد و بر اساس گزارش رادیو کانادا «سی بی سی»اعلام کرد که کانادا از موقعیت کشوری که از نظر تجاری و سیاسی به واشنگتن وابسته است، به کشوری منتقل می شود که به دنبال یک مسیر مستقل در یک نظام بین المللی است که در حال تغییر است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، با افزایش ناآرامی های داخلی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اتاوا در حال بازسازی اتحادهای خود با چین، امارات متحده عربی، هند و آفریقای جنوبی است و متوجه است که فرصت ها در دسترس هستند، اما خطرات بزرگ هستند.
در حالی که تحولات ژئوپلیتیکی شتاب می گیرد، کانادا گام های حساب شده ای را به سوی تعادل جدید بین گشایش جهانی و احتیاط استراتژیک برمی دارد.
آیا این یک گسست با واشنگتن است؟
اگرچه کانادا در حال تغییر موقعیت جهانی خود است، اما به سمت گسست با ایالات متحده نمی رود، کارنی به خبرنگاران گفت - به گزارش رویترز - «من هیچ موضوع فوری برای صحبت با رئیس جمهور ترامپ در حال حاضر ندارم»، و افزود که کشورش مذاکرات تجاری با واشنگتن را «در زمان مناسب» از سر خواهد گرفت. هنگامی که از او پرسیده شد که آیا قصد دارد با ترامپ ارتباط برقرار کند، همانطور که سی بی سی گزارش داد، پاسخ داد: «وقتی این موضوع مهم شود با او صحبت خواهم کرد.»
این احتیاط به این دلیل است که تعرفه های آمریکا بر فولاد، آلومینیوم و خودروها به اقتصاد کانادا آسیب رسانده است، در حالی که ترامپ مذاکرات را ماه گذشته به دلیل انتشار یک آگهی ضد تعرفه توسط دولت انتاریو به حالت تعلیق درآورد.
تحلیلگرانی که با بلومبرگ صحبت کردند، تاکید می کنند که تکیه بر یک دولت آشفته آمریکا یک خطر است، اما در مقابل، هرگونه جدایی تجاری ریشه ای می تواند کانادا را در معرض تکانه های شدید اقتصادی قرار دهد، و این باعث می شود که استراتژی فعلی به «جداسازی تدریجی» نزدیک تر باشد تا «فرار کامل».
بازتاب صحنه آشفته آمریکا بر کانادا
بلومبرگ تصویری تیره از موقعیت ترامپ در داخل ایالات متحده ارائه می دهد، جایی که یک حزب جمهوری خواه تقسیم شده، بن بست قانونی، کناره گیری مارگوری تیلور گرین از کنگره و تنش با رهبران برجسته ای مانند جان تیون و مایک جانسون وجود دارد. این گزارش همچنین اشاره می کند که 76 درصد از آمریکایی ها اقتصاد را در وضعیت بدی می بینند و محبوبیت ترامپ به 41 درصد کاهش یافته است.
اختلاف ترامپ با کنگره بر سر پرونده های «اپستین»، مالیات، مراقبت های بهداشتی و تحریم ها علیه روسیه، هرج و مرج سیاسی را عمیق تر کرده است و پیش بینی سیاست های تجاری واشنگتن را دشوارتر می کند.
تحلیلگران بر این باورند که این اختلالات به کانادا فضای بیشتری برای مانور می دهد، اما همچنین احتیاط را برای این کشور واجب می کند زیرا هرگونه تغییر ناگهانی در موضع کاخ سفید می تواند برگه های برنده را دوباره به هم بریزد.
کانادا و چین.. یک نقطه عطف سیاسی و تجاری
به گزارش سی بی سی چین در سخنرانی کارنی و رویکردهای جدید او برجسته بود، زیرا ملاقات او با شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، «انتظار طولانی» و نشان دهنده «نقطه عطفی در روابط» توصیف شد، که نشان دهنده تمایل کانادا برای ترمیم روابط متشنج از سال 2018 است.
اگرچه پکن دومین شریک تجاری بزرگ کانادا محسوب میشود، صادرات اتاوا به این کشور از 30 میلیارد دلار کانادا (حدود 21.3 میلیارد دلار آمریکا) فراتر نمیرود، یعنی حدود 5 درصد از کل صادرات کانادا، در مقایسه با 75 درصدی که به سمت ایالات متحده میرود.
با این حال، مسیر با چین بدون تضمین نیست، جنگ تجاری بین دو کشور همچنان پابرجاست:
تعرفه 100 درصدی کانادا بر خودروهای برقی چینی،
تعرفههای چین بر کانولا، گوشت دریایی و گوشت خوک کانادایی.
شورای کسب و کار کانادا و چین خسارات این جنگ را میلیاردها دلار در سال تخمین میزند، که کاهش تنش را به یک ضرورت فوری تبدیل میکند.
با این وجود، کارشناسانی که سیبیسی از آنها نقل کرده است، معتقدند که همکاری با چین یک «فرصت استراتژیک» است، به ویژه در زمینههای فناوری سبز، فلزات کمیاب، انرژی پاک و هوش مصنوعی.
چین بخش بزرگی از زنجیره تامین فلزات کمیاب را کنترل میکند، در حالی که کانادا برای همگام شدن با تحولات جهانی نیاز به تسریع پروژههای مرتبط با انرژی و نوآوری دارد، اما تحلیلگران هشدار میدهند که «باز بودن به روی چین نیازمند چشمانی باز است»، به ویژه در مسائل امنیت سایبری و حساسیتهای سیاسی داخلی.
ترسیم مجدد نقشه خارج از مدار آمریکا
از چین تا امارات، کارنی برای تقویت استقلال اقتصادی کانادا در بیش از یک محور حرکت میکند. در ابوظبی، کارنی از بزرگترین تعهد سرمایهگذاری در تاریخ کانادا به ارزش 70 میلیارد دلار کانادا (حدود 49.7 میلیارد دلار آمریکا) خبر داد، که آن را «نقطه عطفی» در توانایی کشورش برای جذب سرمایه خارجی به نفع پروژههای فناوری، انرژی، معادن و زیرساختها توصیف کرد.
در ژوهانسبورگ، کارنی دیداری مهم با نارندرا مودی، نخستوزیر هند، برای ترمیم روابط متشنج از زمان بحران 2023 مربوط به اتهامات ترور یک سیاستمدار مخالف برگزار کرد.
کارشناسانی که سیبیسی از آنها نقل کرده است، میگویند که هند نه تنها یک شریک اضافی، بلکه یک «ضرورت ژئوپلیتیکی» در سایه همکاری احتمالی در فناوری، کشاورزی و انرژی است، به ویژه با ورود چین و هند به رقابت شدید بر سر نفوذ اقتصادی در آسیا.
اما در اجلاس سران گروه 20، کارنی اظهار داشت که این اجلاس «نشان دهنده سه چهارم جمعیت جهان و دو سوم تولید جهانی بود... و این بدون مشارکت ایالات متحده است». این اظهار نظر، با وجود قدرتمند بودن، منعکس کننده تمایل به مقابله با واشنگتن نیست، بلکه بیشتر جستجوی فضای حرکتی گستردهتر در جهانی است که ایالات متحده دیگر تنها مرکز آن نیست.
استقلال اقتصادی کانادا
به نظر میرسد کانادا امروز در برابر یک مسیر دوگانه قرار دارد، فرصتی برای ایجاد استقلال اقتصادی واقعی از طریق چین، امارات و هند، و در عین حال چالشهای سیاسی و تجاری پیچیدهای که میتواند این استقلال را در صورت عدم مدیریت خردمندانه پرهزینه کند.
به گفته کارشناسان، چین بازار و فناوری ارائه میدهد، اما خطرات سیاسی را به همراه دارد، هند یک شریک استراتژیک است، اما نیاز به ترمیم اعتماد دارد و امارات تامین مالی تاریخی را فراهم میکند، اما مستلزم تعهدات بلندمدت است. اما ایالات متحده همچنان بزرگترین و متغیرترین شریک باقی مانده است.
کانادا در این ترکیب پیچیده، تلاش میکند نسبتاً ثابت قدم حرکت کند، به طوری که نه از واشنگتن جدا شود و نه در خوشبینی بیش از حد به شرکای جدید فرو رود، بلکه به دنبال فرمولی است که منافع خود را حفظ کند و به آن وزنی در جهانی بدهد که ایالات متحده دیگر در آن هژمونی سابق را ندارد.