عملکرد هر دستگاه تصفیه هوا تا حد زیادی به نوع فیلتر آن بستگی دارد. این قطعه وظیفه به دام انداختن گردوغبار، آلرژنها، دود، باکتریها و سایر آلاینده ها را برعهده دارد. بهعبارت دیگر؛ یک دستگاه تصفیه بدون فیلتر، هیچ کاراییای ندارد و قابل استفاده نیست.
باتوجه به اهمیت بالای این قطعه مصرفی، ما تصمیم گرفتیم تا در ادامه این مقاله، درمورد ویژگی های آن بیشتر صحبت کرده و نکاتی را برای افزایش طول عمر آن با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم. اگر علاقهمندید بدانید چرا نگهداری فیلتر تصفیه هوا از خود دستگاه مهمتر است، حتما تا انتها همراه ما باشید.
آشنایی با انواع فیلتر تصفیه هوا و عملکرد تخصصی آنها
فیلترها قلب هر دستگاه تصفیه هوا هستند و تعیین میکنند که دستگاه مورد استفاده شما چقدر موثر و مقرونبهصرفه خواهد بود. بهطورکلی، عملکرد یک دستگاه تصفیه هوا، باتوجه به نوع فیلتری که در آن استفاده شده سنجیده میشود. این دستگاه ها معمولا از سیستم های چندلایه استفاده میکنند که عبارتاند از:
پیشفیلتر (Pre Filter)
وظیفه پیشفیلتر، گرفتن ذرات بزرگ مانند مو، پرز، گردوغبار و الیاف قبل از رسیدن به فیلتر اصلی است. پیشفیلتر ها مانند فیلتر های PET قابل شستوشو و استفاده مجدد هستند. تمیز کردن منظم پیشفیلتر (مثلا هر چند هفته یک بار) یکی از سادهترین عاداتی است که میتواند ماهها به عمر فیلتر اصلی دستگاه شما اضافه کند.
فیلتر هپا (HEPA Filter)
فیلتر اصلی که معمولا فیلتر HEPA یا با کارایی مشابه است، ذرات بسیار ریزی که از پیشفیلتر عبور کردهاند را حذف میکند. این فیلترها در برابر آلرژنها، غبار، دود و حتی برخی باکتریها موثرند. فیلترهای HEPA توانایی جذب ذرات تا 0.3 میکرون را دارند.
فیلتر هوا هپا معمولا بهصورت چینخورده طراحی میشوند تا سطح فیلتراسیون را افزایش دهند. انتخاب فیلتر تصفیه هوا از یک برند معتبر و مرغوب مثل آلماپرایم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این فیلترها با ظرفیت جذب غبار بالا، معمولا میتوانند تا 12 ماه دوام بیاورند.
فیلتر VOC / کربن فعال (Activated Carbon Filter)
این فیلترها که گاهی بهصورت جداگانه یا ادغامشده در فیلتر دیگر استفاده میشوند، برای جذب گازها، مواد شیمیایی و بوهای نامطبوع مانند بوی سیگار، بوی حیوانات خانگی، بوهای آشپزی یا بخارات شیمیایی طراحی شدهاند. فیلتر کربن فعال بهدلیل سطح مقطع بسیار زیاد کربن فرآوریشده، در حذف آلایندههای VOC بسیار موثر است.
با گذشت زمان، این فیلترها اشباع شده و توانایی جذب خود را از دست میدهند. بنابراین عملا کارایی دستگاه تصفیه هوا مختل میشود. به همین خاطر است که نگهداری از فیلتر دستگاه تصفیه هوا از خود دستگاه مهمتر است. نگهداری صحیح از این فیلترها تا حد زیادی، در افزایش طول عمر آنها موثر است. در ادامه، بیشتر در این رابطه صحبت خواهیم کرد.

چه عواملی بر طول عمر فیلتر تصفیه هوا تاثیرگذارند؟
طول عمر فیلترها باتوجهبه شرایط محیطی و نحوه استفاده از آنها متفاوت است. این مقدار برای فیلترهای اصلی معمولا ۱۲ ماه بوده و برای فیلترهای VOC ۶ ماه است. اما درنظر داشته باشید که عوامل خارجی میتوانند بر کاهش یا افزایش این مقدار موثر باشند. بهطورکلی، عوامل کاهنده طول عمر فیلترها عبارتاند از:
کیفیت هوای محیط : محیطهای پرگردوغبار مانند مناطق ساختوساز یا جادههای شلوغ، مناطق مستعد دود مثل رستورانها و خانههایی که حیوان خانگی دارند، سرعت انسداد فیلترها را افزایش میدهند.
آلودگی شدید : آلودگی هوای بیرونی، بهویژه در مناطقی که تحتتاثیر آتشسوزیهای جنگلی قرار دارند، میتواند ذرات بسیار ریز را به داخل خانه بیاورد و سیستم تصفیه را سریعتر مسدود کند.
شدت استفاده : روشن نگه داشتن دستگاه با حداکثر سرعت بهصورت 24 ساعته، باعث فرسودگی زودرس فیلترها میشود.
این عوامل هرکدام به نحوی میتوانند باعث کاهش طول عمر فیلتر تصفیه هوا شده و کیفیت هوای خروجی آن را کاهش دهند. این موضوع میتواند تاثیری منفی بر سلامت شما داشته باشد.
راهکار های هوشمندانه برای افزایش طول عمر فیلتر تصفیه هوا
استفاده درست و اصولی از دستگاه تصفیه هوا، علاوهبر افزایش طول عمر فیلتر، تا حد زیادی بر کیفیت هوای خروجی آن نیز تاثیرگذار است. در این بخش، درمورد راهکارهای هوشمندانهای صحبت میکنیم که میتوانید با استفاده از آنها، فیلتر دستگاه خود را برای مدت طولانیتری سالم نگه دارید.
تمیز کردن پیشفیلتر
تمیز کردن یا شستن پیشفیلتر PET هر 2 تا 4 هفته، مانع رسیدن ذرات بزرگ به فیلتر HEPA میشود و میتواند ماهها به عمر فیلتر اصلی اضافه کند. شستن پیشفیلتر عمر فیلتر HEPA را بیشتر کرده و کارایی دستگاه بخور سرد را حفظ میکند.
استفاده از حالت خودکار (Auto Mode)
اعتماد به حسگرهای داخلی و استفاده از حالت خودکار، سرعت فن را براساس کیفیت هوای محیط تنظیم میکند. این کار از فرسودگی غیرضروری فیلتر جلوگیری خواهد کرد. این تنظیم خودکار علاوهبر کاهش استهلاک، مصرف انرژی را هم بهینه کرده و عمر دستگاه را افزایش میدهد.
تمیز نگه داشتن محیط
با جاروبرقی کشیدن منظم و کنترل آلایندهها (مثلا اجتناب از سیگار کشیدن در محیط داخلی)، بار کاری دستگاه تصفیه کاهش مییابد، کیفیت هوای محیط بهتر میشود و عمر فیلتر طولانیتر و پایدارتر خواهد بود.
قرار دادن دستگاه در موقعیت مناسب
از قرار دادن دستگاه تصفیه هوا مستقیما کنار آشپزخانه، ورودیها یا مناطقی با جریان گردوغبار سنگین خودداری کنید. دستگاهی که در مکان درستی قرار گرفته باشد، کارآمدتر عمل میکند و فیلترها را برای مدت طولانیتری تمیز نگه میدارد.
پاسخ به هشدارها
اگر دستگاه دارای نشانگر تعویض فیلتر است و هشدار تعویض میدهد، باید بهموقع این کار انجام شود. نادیده گرفتن این هشدارها میتواند خود فیلتر را به منبع آلودگی تبدیل کند و دستگاه ناکارآمد تلقی میشود.
عدم شست و شوی فیلتر های غیر قابل شست و شو
بهجز در مواردی که در دفترچه راهنما بهصراحت ذکر شده باشد، شستن فیلترهایی که برای این کار طراحی نشدهاند، ساختار آنها را تخریب کرده و کاراییشان را بهشدت کاهش میدهد. با رعایت این نکات، تضمین میکنیم که به شکل قابلتوجهی در افزایش طول عمر فیلتر تصفیه هوای خود تاثیر خواهید گذاشت.

نشانه های زمان تعویض فیلتر تصفیه هوا
برای اطمینان از عملکرد موثر دستگاه تصفیه هوا و حفظ سلامت و کیفیت هوای محیط داخلی، باید به چند نشانه کلیدی توجه داشته باشید. این علائم نشان میدهند فیلتر تصفیه هوا اشباع شده و نیاز به تعویض دارد. همیشه به یاد داشته باشید که یک فیلتر اشباع شده دیگر قادر به جذب آلودگی جدید نیست.
بسیاری از دستگاههای تصفیه هوای مدرن، دارای نشانگر تعویض فیلتر هستند. هنگامیکه وضعیت فیلتر به مرحلهای میرسد که نیاز به تعویض دارد، یک چراغ نشانگر در دستگاه روشن یا چشمکزن میشود.
یکی دیگر از علائم مهمی که نشاندهنده زمان تعویض فیلتر هواست، کاهش عملکرد و جریان هواست. یک فیلتر دستگاه تصفیه هوای مسدودشده جریان هوا را کاهش میدهد و دستگاه را مجبور میکند تا سختتر کار کند.
معمولا زمانی که فیلتر مسدود میشود، دستگاه بهجای تصفیه و تمیز کردن هوا، فقط صدا تولید کرده و انرژی مصرف میکند. کشیدن هوا بهوسیله یک فیلتر مسدود، فشار مضاعفی را به دستگاه وارد میکند و باعث کار کردن بیشازحد فن موتور خواهد شد.
یکی دیگر از این علائم، وجود بوی نامطبوع در محیط است. وظیفه تصفیه این بو، برعهده فیلتر VOC است. درصورتیکه این فیلتر اشباع شده باشد، دیگر کالایی لازم را نداشته و بو فیلتر نمیشود. علاوهبر تمامی این موارد، یک بررسی بصری ساده هم میتواند مسدود شدن فیلتر را مشخص کند. هرگونه کثیفی بیشازحد، پارگی، ترک یا فرورفتگی میتواند نشانه زمان تعویض فیلتر باشد.

محیطی سالم با فیلتر دستگاه تصفیه هوای مرغوب
آن چیزی که عملکرد و ارزش یک دستگاه تصفیه فیلتر هوا را مشخص میکند، فقط موتور یا برند دستگاه نیست؛ بلکه این موضوع تا حد زیادی به نوع فیلتر آن بستگی دارد. انتخاب فیلتر برای تصفیه کننده هوا مرغوب از یک برند معتبر مثل آلماپرایم، میتواند سلامت هوای محیط شما را تضمین کند. همیشه نشانههای تعویض فیلتر را جدی بگیرید و با استفاده اصولی، در افزایش عملکرد و طول عمر دستگاه موثر باشید.
در نهایت، تمام عملکرد دستگاه تصفیه هوا به سلامت فیلتر آن بستگی دارد. فیلتر کثیف یا منقضیشده، قلب دستگاه شما را از کار میاندازد. در این شرایط، دستگاه تنها یک جعبه الکترونیکی بیفایده خواهد بود که نه تنها هوا را پاک نمیکند، بلکه ممکن است آلودگیهای انباشتهشده را به محیط بازگرداند و به موتور فشار وارد کند.
بنابراین، برای حفظ کارایی، سلامت و عمر مفید دستگاه تصفیه هوا، اولویت اول همواره نگهداری و تعویض بهموقع فیلترها است.
این مقاله بر اساس توصیه های فنی شرکت تصفیه هوا آلماپرایم در خصوص عملکرد فیلترهای تصفیه هوا تهیه شده است.
∎