روز جهانی منع خشونت علیه زنان که هر سال در ۲۵ نوامبر برگزار می‌شود، فرصتی برای بررسی ابعاد خشونت مبتنی بر جنسیت و ارزیابی سیاست‌های ملی و بین‌المللی در این حوزه است. این روز با هدف افزایش آگاهی، توسعه سازوکارهای حمایتی و تقویت تعهد دولت‌ها نسبت به پیشگیری و پاسخ‌گویی به خشونت علیه زنان تعیین شده است.
سازمان ملل، خشونت علیه زنان را «هرگونه عمل خشونت‌آمیز مبتنی بر جنسیت که موجب آسیب جسمی، روانی یا جنسی شود و شامل تهدید، اجبار یا محدودسازی آزادی است» تعریف می‌کند. این تعریف نشان می‌دهد که خشونت علیه زنان تنها در سطح فیزیکی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه به صورت رفتاری، روانی، اقتصادی، فرهنگی و ساختاری نیز بروز می‌کند.
خشونت علیه زنان در قالب‌هایی چون خشونت فیزیکی، جنسی، کلامی، روانی، اقتصادی، تبعیض ساختاری، و خشونت در محیط کار یا موقعیت‌های جنگی مشاهده می‌شود. در کنار این موارد، خشونت پنهان—مانند محدودسازی ارتباطات، بی‌توجهی عاطفی، تحمیل نقش‌های سنتی، و کنترل مالی—به دلیل نبود نشانه‌های ظاهری کمتر شناسایی می‌شود، اما اثرات بلندمدت و قابل‌توجهی بر سلامت روان و مشارکت اجتماعی زنان دارد.
بر پایه داده‌های سازمان ملل، بیشتر از ۶۵ درصد خشونت‌های خانگی گزارش نمی‌شوند. هنجارهای فرهنگی، نبود قوانین اختصاصی درباره خشونت خانگی، وابستگی اقتصادی، و ترس از قضاوت اجتماعی از مهم‌ترین عوامل کاهش گزارش‌دهی هستند.
خشونت جنسی در درگیری‌های مسلحانه از شدیدترین موارد خشونت علیه زنان محسوب می‌شود. سازمان ملل این نوع خشونت را «جنایت علیه بشریت» اعلام کرده و راهبردهایی برای حمایت روانی، پزشکی، حقوقی و اجتماعی از قربانیان تدوین کرده است.
روز جهانی منع خشونت علیه زنان نه‌تنها رویدادی نمادین، بلکه یادآور نیاز به اقدامات ساختاری و مبتنی بر پژوهش برای کاهش خشونت است. مقابله با این پدیده مستلزم اصلاح قوانین و سیاست‌های حمایتی، افزایش آموزش عمومی، توسعه خدمات حمایتی و درمانی، تقویت شبکه‌های پژوهشی و بین‌المللی است.
خشونت علیه زنان مسئله‌ای فردی یا خصوصی نیست؛ پدیده‌ای اجتماعی و ساختاری است که مقابله با آن نیازمند همکاری دولت‌ها، نهادهای علمی، سازمان‌های مدنی و جوامع محلی است.