به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجاب بیش از یک پوشش ظاهری، نماد کرامت، شخصیت و ارزش زن در جامعه است. این پوشش، ابزار مدیریت زیبایی و محافظت از آن در برابر نگاه‌های گذراست و انتخاب آگاهانه آن، نشانه اراده، شعور و احترام به خود و دیگران است. دخترانی که حجاب را از سر انتخاب می‌پذیرند، می‌آموزند زیبایی و ارزش خود را نه برای چشم‌های بی‌هدف، بلکه برای لحظات و انسان‌های شایسته حفظ کنند و به جای محدودیت، آن را سپری برای عزت و شخصیت خود می‌بینند.
بنابر روایت فارس، حجاب، تأثیر مستقیم بر اخلاق عمومی و کارآمدی جامعه دارد؛ حضور زن محجبه با حفظ حریم و وقار، امنیت روانی، تمرکز بر تحصیل و رشد فردی را تقویت می‌کند، خانواده را استوار می‌سازد و ارزش‌های فرهنگی و تمدنی را پایدار نگه می‌دارد. این حضور، اعتمادبه‌نفس مبتنی بر توانایی و هویت جمعی جامعه را ارتقا می‌دهد و مسیر بالندگی و اثرگذاری در جامعه را هموار می‌کند.
در ادامه، با دباغ، پژوهشگر و فعال حوزه حجاب، گفت‌وگو کردیم تا شیوه‌های مواجهه با نوجوانان، اهمیت انتخاب آگاهانه و جلوه‌های مثبت حجاب در جامعه را بررسی کنیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
با توجه به اهمیت حفظ حجاب، چگونه باید از حجاب سخن بگوییم، بی‌آنکه حس اجبار ایجاد شود؟
برخی از مسائل دینی، همچون حجاب، در حقیقت فرمان الهی هستند؛ و خداوند می‌خواهد انسان، حتی زمانی که ممکن است حس اجبار در دلش داشته باشد، با آگاهی، عشق و بندگی در برابر پروردگارش تسلیم و مطیع باشد.
بنابراین اصل موضوع، پرورش عشق و شناخت نسبت به خداوند است.
اگر در دل جوان، احساس محبت و احترام به پروردگار شکل گیرد، روح او به‌طور طبیعی آماده‌ی پذیرش و اجرای دستورات الهی خواهد شد.
در گام نخست باید بذر محبت خدا و معنا و حکمت فرمان‌های او را در دل جوان کاشت؛ تنها پس از آن است که سخن گفتن از احکام و واجبات معنا پیدا می‌کند و با فطرت او سازگار خواهد بود.
وقتی جوان در مسیر شناخت خدا قدم می‌گذارد، کم‌کم ارتباطی عمیق‌تر و صمیمی‌تر با معنویت پیدا می‌کند؛ همین ارتباط باعث می‌شود احکام الهی نه یک تکلیف سنگین، بلکه بخش طبیعی و دل‌نشین سبک زندگی او شود. در چنین حالتی، پذیرش فرمان‌های الهی فرآیندی آرام، تدریجی و از سر میل قلبی خواهد بود.
اطاعت از خدا وقتی از سر عشق و فهم باشد، دیگر اجبار نیست مسیر آزادی در بندگی است.
چگونه می‌توان زیبایی‌های حجاب را برای نسل جوان تبیین کرد؟
برای فهم زیبایی‌های حجاب، باید تصویری روشن از عواقب بدپوششی و افراط در آزادی‌های ظاهری داشت. هنگامی که انسان از چارچوب‌های ارزشی فاصله می‌گیرد، در واقع از کرامت درونی و حرمت انسانی خود دور می‌شود.
تاریخ معاصر غرب، نمونه‌ای آشکار از این حقیقت است. در پی آنچه «انقلاب جنسی» نام گرفت، زن به‌تدریج از مقام والای انسانی خویش دور شد و در بسیاری از عرصه‌ها به کالایی برای مصرف، تبلیغ و لذت‌جویی بدل شد. مستند «اکسونامی» بخشی از این واقعیت تلخ را آشکار می‌کند؛ جایی که نشان می‌دهد چگونه افزایش بی‌حد و مرز آزادی‌های جنسی، به استثمار عاطفی و جسمی زنان انجامیده است تا آنجا که حتی دخترانی ربوده و چون کالا خرید و فروش می‌شوند.
دختری که این پیامدها را بشناسد، درمی‌یابد که حجاب نه محدودیت، بلکه حفاظی از جنس عزت و آرامش است. حجاب، وجود انسان را از بی‌ارزشی و نگاه ابزاری حفظ می‌کند و جان او را سرشار از احترام، امنیت، کرامت و آرامش درونی می‌سازد.
در حقیقت، هرگاه جوان بتواند چهره واقعی بی‌حجابی در فرهنگ مصرف‌محور غرب را ببیند، در دل خود به زیبایی و لطف حجاب پی خواهد برد حجابی که نه مانع شکوفایی، بلکه نشانه شخصیت، عشق و بزرگی روح زن است.
در کنار این واقعیت‌ها، لازم است جلوه‌های مثبت و موفقیت‌های زنانی که با حفظ حجاب در عرصه‌های علمی، ورزشی و اجتماعی درخشیده‌اند نیز برجسته شود؛ زیرا نسل جوان هنگامی به زیبایی حجاب باور می‌کند که نمونه‌های واقعی عزتمندی و پیشرفت را ببیند. روایت این الگوها، فهمی ملموس و امیدبخش از حجاب ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که این پوشش، راهی برای متوقف‌شدن نیست؛ بلکه مسیری برای بالندگی و حضور مؤثر در جامعه است.
چگونه می‌توان دختران را با حجاب کرد و به نوجوانان آموخت که زیبایی‌های منحصربه‌فرد خود را نه برای چشم‌های بی‌هدف جامعه، بلکه برای لحظه‌های مقدس و برای انسانی شایسته مثل همسر آینده حفظ کنند؟
پاسخ این پرسش در دستور و اجبار نیست. در «زیربنای خانواده» است. تربیت حقیقی نه با نصیحت‌های تکراری بلکه از دل روابط سالم و محترمانه پدر و مادر آغاز می‌شود.
۱. اصل اشباع درونی: دختری که در فضایی آکنده از محبت، احترام، ادب و ارزش‌های دینی رشد می‌کند، از نظر عاطفی سیراب است. چنین نوجوانی کمبود عاطفی ندارد تا به دنبال جلب توجه خیابانی برود. وقتی قلب او گرم و آرام است، نیاز به تأییدهای سطحی بیرونی رنگ می‌بازد و حجاب برایش «سپر عزت» می‌شود، نه محدودیت.
۲. نقش پدر و مفهوم وفاداری: وقتی پدر در خانواده حضوری محترمانه، مهربان و در عین حال قاطع دارد، دختر به‌طور ناخودآگاه معنای «وفاداری»، «تعهد» و «امنیت» را می‌آموزد. او به‌مرور یاد می‌گیرد که زیبایی‌اش سرمایه‌ای است که باید در زمان درست و برای پیوندی مقدس حفظ شود. دختری که طعم احترام و محبت سالم پدر را چشیده، هیچ‌گاه خود را ارزان عرضه نمی‌کند.
این مدیریت، هویت و عزت‌نفس دختر را از تبدیل شدن به کالای مصرفی در فرهنگ نمایشی امروز حفظ می‌کند. نگه‌داشتن زیبایی برای زمان و مکان درست نه‌تنها امنیت روانی می‌آورد، بلکه عشق آینده را اصیل‌تر، عمیق‌تر و پایدارتر می‌سازد. این نگاه، دختر را از فرو رفتن در چرخه رقابت‌های ظاهری و فرساینده حفظ می‌کند و به او اعتمادبه‌نفس واقعی می‌بخشد.
سلامت روابط خانوادگی بزرگ‌ترین پشتوانه تربیت حیا و حجاب است. دخترانی که در خانواده‌ای گرم، محترم و امن رشد می‌کنند، خودبه‌خود به سمت پوششی عزتمندانه می‌روند چون حجاب را نه یک قانون خشک، بلکه انعکاس کرامت و شخصیت خود می‌بینند. خانواده سالم، اولین و مؤثرترین معلم حیا و نجابت است.
شما که سال‌ها در زمینه ترویج حجاب فعالیت کرده‌اید، اگر بخواهید یک پیام کوتاه، الهام‌بخش و صمیمی به دختران نوجوان بدهید تا معنای حقیقی حجاب را درک کنند، چه می‌گویید؟
دخترم، تو شاهکار خلقتی. زیباترین هدیه خدا. این زیبایی که در وجود توست، یک قدرت بی‌بدیل است و حجاب، ابزاری است که تو را قادر می‌سازد تا ارزش واقعی این هدیه را خودت تعیین کنی. انتخابی که زیبایی‌ات را از چشمانی گذرا، به قلب‌هایی اصیل اختصاص می‌دهد. قدرتی که در حفظ این گوهر نهفته است، تو را جاودانه می‌کند. پس جاودانه بمان.
در کار میدانی خودتان از چه شیوه‌های ایجابی و محترمانه برای گفت‌وگو با نوجوانان درباره زیبایی‌های حجاب استفاده می‌کنید؟
درباره این سبک و تجربه‌های موفق‌تان بگویید.رویکرد ما در مواجهه اثرگذار با نوجوانان، بر پایه «سخن رهبری بگو و برو» بنا شده است؛ اما همیشه با تأکید کامل بر حفظ کرامت انسانی، محبت بی‌قید و شرط و استفاده از ادبیاتی بزرگ‌منشانه و دلسوزانه. هدف اصلی ما ایجاد یک تلنگر مثبت و فوری است که نه احساس تحمیل ایجاد کند و نه مقاومت درونی بسازد.
در مرحله اول (اشاره غیرکلامی)، با لبخند، نگاه محترمانه و رفتار آرام، فضای ذهنی نوجوان را آماده می‌کنیم؛ زیرا تجربه نشان داده نوجوان پیش از شنیدن کلمات، «احساس و لحن» را دریافت می‌کند.
در مرحله دوم (تعامل کلامی)، از جملات بسیار کوتاه و سرشار از مهربانی استفاده می‌کنیم؛ مثلاً: «عزیزم، لطفاً رعایت کنید.»
این بیان باید حامل این پیام باشد که درخواست ما نه از موضع قضاوت، بلکه از سر دلسوزی برای خود اوست نه با پیش‌فرضی درباره اعتقاداتش و نه با نگاه از بالا.
در عمل مشاهده کرده‌ایم که این شیوه در ۹۹ درصد موارد به پذیرش، لبخند و تغییر لحظه‌ای منجر می‌شود زیرا نوجوان وقتی احساس احترام، محبت و بی‌تعلقی به قضاوت را در رفتار ما ببیند، در برابر حرف حق گارد نمی‌گیرد و حتی قدردان می‌شود.
حضور زن محجبه در جامعه، با رعایت حریم و وقار چگونه می‌تواند بر کارآمدی اجتماعی، اخلاق عمومی و سلامت تمدن تأثیر بگذارد؟ چه نقش کلیدی این حضور در حفظ ارزش‌های فرهنگی، علمی و تمدنی و تقویت هویت جمعی جامعه دارد؟
حضور زن محجبه در جامعه تأثیرات مثبت و گسترده‌ای بر کارآمدی و اخلاق عمومی دارد. این حضور سبب استحکام خانواده و کاهش خیانت، کاهش حواس‌پرتی‌های محیطی و ایجاد امنیت و آرامش روانی می‌شود و زمینه تمرکز بر تحصیل، کسب علم و تربیت دانشمندان برجسته را فراهم می‌آورد.
در پی این مسیر، پیشرفت علم و فناوری تسهیل می‌شود، ارزش‌های اصیل تمدنی و اسلامی حفظ می‌شوند و تمرکز بر شایستگی افراد و کارآمدی بالای محیط‌های مختلف جامعه افزایش می‌یابد. حضور زن محجبه، اعتماد به نفس مبتنی بر توانایی و استعداد را تقویت می‌کند، اخلاق عمومی را ارتقا می‌دهد، احترام متقابل و فرهنگ خویشتن‌داری را ترویج می‌کند و به سلامت تمدن، اصالت فرهنگی و استمرار تاریخی کمک می‌کند.
همچنین این حضور، هویت جمعی و پیوستگی تاریخی جامعه را حفظ کرده، زمینه تمرکز بر ارزش‌های پایدار و ارتقای سطح کیفی زندگی اجتماعی را فراهم می‌کند و الگوی زیبایی و کرامت زن را به جامعه معرفی می‌کند، به‌طوری که جامعه‌ای با زنان محجبه، همزمان پیشرفته، بااخلاق و پایبند به اصول فرهنگی و تمدنی خواهد بود.
پایبندی به حجاب، انتخابی آگاهانه و مسیر محافظت از ارزش‌ها و کرامت زن است. این انتخاب، نه تنها امنیت روانی و اعتمادبه‌نفس فرد را تقویت می‌کند، بلکه خانواده و جامعه را مستحکم ساخته، اخلاق عمومی و هویت جمعی را ارتقا می‌دهد و زمینه رشد، بالندگی و حضور مؤثر زنان در تمامی عرصه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم می‌آورد.
∎