در روزهایی که قوانین تردد بین شهری و نحوه صدور مجوزها ممکن است بسته به شرایط استانی یا موضوعات مقطعی (مثلاً ایام خاص یا محدودیت‌های کرونایی) تغییر کند، مهم است راننده‌های تاکسی بدانند مسیر رسمی و مدارک لازم چیست و کدام سامانه‌ها را باید ببینند.
در سطح کلی، مجوز تردد بین شهری معمولاً یا از طریق سامانه‌های فرمانداری/استانداری (سامانه تردد فرمانداری) صادر می‌شود یا برای شرکت‌های حمل و نقل و تاکسی‌های سازمان‌یافته از طریق مراجع مرتبط مثل اداره راهداری یا سازمان تاکسیرانی استان مجوز فعالیت بین شهری صادر یا تایید می‌شود. برای ثبت درخواست معمولاً باید مدارک هویتی و خودرو را بارگذاری کنید و اطلاعات سفر یا نوع فعالیت را وارد نمایید.
پیش‌نیازهای حقوقی و شغلی — چه شرایطی باید داشته باشم؟
پیش از اقدام رسمی، مطمئن شوید که شما و وسیله نقلیه‌تان دست‌کم الزامات پایه را دارید: گواهینامه معتبر متناسب با وسیله نقلیه، کارت خودرو/سند، بیمه‌نامه ثالث معتبر و معاینه فنی معتبر برای خودرو. برای رانندگان حمل و نقل برون شهری به‌طور معمول وجود کارت سلامت یا گواهی صحت جسمی و روحی و حداقل تحصیلات و سن مشخص در قوانین مربوطه ذکر شده است؛ این موارد در آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های حمل و نقل برون شهری آمده‌اند و در بعضی موارد برای صدور دفترچه یا کارت راننده الزامی است. اگر راننده تاکسی اینترنتی هستید، معمولاً علاوه بر موارد فوق باید از راهداری یا مرجع مربوط مجوز مسیرهای بین شهری را دریافت یا تایید کنید.
سامانه‌ها و مراجع که باید بشناسید
در سطح ملی/استانی: سامانه تردد های محلی فرمانداری/استانداری (مثلاً سامانه تردد تهران) محل ثبت درخواست‌های بین شهری برای شهروندان و برخی رانندگان است؛ در مورد فعالیت حرفه‌ای شرکت‌ها یا تاکسی‌های اینترنتی، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و نیز سازمان تاکسیرانی استان مربوطه نقش اطلاع‌رسانی و صدور یا تایید مجوز را دارند. در برخی بازه‌های زمانی، فرمانداری‌ها اطلاع‌رسانیِ لینک ثبت‌نام و فرم‌های بارگذاری مدارک را در سایت خود منتشر می‌کنند که باید از آن پیروی کنید.
مدارک اصلی و مدارک مکمل
این قسمت چک‌لیستی از مدارکی است که تقریباً همه منابع رسمی و راهنماها به‌عنوان مدارک پایه ذکر می‌کنند؛ بعضی موارد ممکن است بسته به استان یا نوع فعالیت نیاز یا اضافه شوند:
1. مدارک هویتی: کارت ملی یا شناسنامه، و کارت تاکسیرانی یا پروانه اشتغال در صورت وجود.
2. گواهینامه رانندگی معتبر (مطابق با نوع وسیله).
3. مدارک خودرو: کارت خودرو/برگه سبز، سند یا قرارداد اجاره در صورت رانندگی با خودرو اجاره‌ای.
4. بیمه‌نامه ثالث معتبر و برگه‌های مربوط.
5. برگ معاینه فنی معتبر.
6. کارت سلامت/گواهی صحت جسمی و روحی (اگر آیین‌نامه محل صدور آن را خواسته باشد).
7. در صورت تاکسی اینترنتی یا شرکت‌محور بودن: مدارک شرکت یا قرارداد همکاری و مجوزهای قبلی از تاکسیرانی یا راهداری.
این آیتم‌ها در راهنماها و مقالات تخصصی مرتبط با تردد بین شهری و دستورالعمل‌های حمل و نقل برون‌شهری مطرح شده‌اند؛ برای مثال، آیین‌نامه‌های صدور دفترچه یا راهنماهای تاکسیرانی و مطالب پلتفرم تاکسی لند taxiland.ir یا سایت‌های حقوقی و خبری مرتبط با حمل و نقل.
فرایند عملی دریافت مجوز (مرحله به مرحله)
- آماده‌سازی مدارک و گرفتن پیش‌نیازها: ابتدا کارت خودرو، بیمه، معاینه فنی، گواهینامه و کپی کارت ملی را آماده کنید و اگر نیاز به کارت سلامت یا گواهی پزشکی دارید، از مراکز مجاز اقدام کنید. اگر خودرو اجاره‌ای است، قرارداد اجاره رسمی همراه داشته باشید. این کار جلوی رد پرونده به خاطر مدارک ناقص را می‌گیرد.
- استعلام مرجع صدور برای نوع مجوز: بسته به اینکه شما رانندهِ آزاد، عضو ناوگان تاکسیرانی شهری، یا راننده شرکت تاکسی اینترنتی هستید، مرجع صدور متفاوت است؛ رانندگان آزاد یا شهروندان معمولاً از طریق سامانه تردد فرمانداری محل درخواست می‌دهند، اما شرکت‌ها و تاکسی‌های اینترنتی ممکن است نیاز به هماهنگی با راهداری و سازمان تاکسیرانی داشته باشند. قبل از ثبت، با دفتر تاکسیرانی یا امور حمل و نقل استان تماس کوتاهی بگیرید تا مسیر درست را بدانید.
- ثبت‌نام در سامانه مربوط و بارگذاری مدارک: وارد سامانه تردد فرمانداری یا سامانه‌ای که در اطلاعیه محلی اعلام شده شوید، در فرم ثبت‌نام اطلاعات خواسته‌شده را با دقت وارد کرده و اسکن یا عکس خوانا از مدارک را بارگذاری کنید. فرم‌ها معمولاً شامل مشخصات راننده، مشخصات خودرو، هدف از تردد و مسیر/تاریخ‌های مورد نظر هستند. توجه کنید که اسناد باید خوانا و طبق فرمت اعلام‌شده بارگذاری شوند تا درخواست به مرحله بررسی برود.
- بررسی و پاسخ مرجع: پس از ارسال، درخواست شما توسط کارکنان فرمانداری یا واحدهای مربوطه بررسی می‌شود. ممکن است طی بررسی از شما مدارک تکمیلی بخواهند یا اطلاعاتی برای اصلاح فرم لازم باشد؛ پیام‌های سامانه را مرتب چک کنید یا شماره پرونده را نگه دارید تا در صورت نیاز پیگیری کنید. در موارد شرکت‌های حمل و نقل یا تاکسی اینترنتی ممکن است نیاز به بازدید یا تایید از سوی راهداری یا تاکسیرانی استان باشد.
- دریافت مجوز و رعایت نکات عملیاتی: در صورت تایید، مجوز الکترونیکی یا کد تردد به شما داده می‌شود که باید هنگام کنترل جاده‌ای همراه داشته باشید یا در سامانه نشان دهید. هم‌چنین در صورت فعالیت بین شهری حرفه‌ای، حتماً به قراردادها، شرایط بیمه و پوشش مسافر و مقررات جاده‌ای توجه کنید تا در سفر دچار مشکلی نشوید.
نکات اختصاصی برای رانندگان تاکسی و تاکسی‌های اینترنتی
رانندگان تاکسی شهری که می‌خواهند مسیرهای بین شهری را پوشش دهند باید علاوه بر مدارک شخصی و خودرو، از سازمان تاکسیرانی یا شرکت متبوع خود (یا اگر آزاد کار می‌کنند، از راهداری/فرمانداری استان) تاییدیه یا مجوز لازم را بگیرند. شرکت‌های تاکسی اینترنتی نیز طبق اعلام مقامات لازم است برای مسافرکشی بین شهری مجوز راهداری یا مجوزهای محلی را اخذ کنند تا بعدها به مشکل حقوقی یا توقیف نشدن خودرو برخورد نکنند. بنابراین قبل از پذیرش سفارش بین شهری، از وضعیت قانونی مسیر و داشتن مجوز اطمینان پیدا کنید.
خطاهای رایج و راهکارها برای جلوگیری از رد شدن درخواست
یک: مدارک نامشخص یا عکس‌های ناخوانا. راهکار: اسکن یا عکس واضح، فرمت و اندازه فایل طبق راهنمای سامانه.
دو: ارسال مدارک ناقص (مثلاً نداشتن معاینه فنی یا بیمه)؛ قبل از ثبت، یک بار چک‌لیست مدارک را تطبیق دهید.
سه: عدم تطابق اطلاعات ثبت‌شده با اطلاعات رسمی (مثلاً شماره شاسی، شماره موتور، یا شماره گواهینامه). راهکار: اطلاعات روی کارت خودرو و گواهینامه را دقیق وارد کنید.
چهار: اگر راننده تاکسی اینترنتی هستید، عدم هماهنگی با شرکت/ناوگان ممکن است باعث محرومیت شود؛ پیش از انجام سفر بین شهری، با پشتیبانی شرکت هماهنگ شوید. منابع راهنما و خبرهای تخصصی این موارد را متذکر شده‌اند.
جمع‌بندی
کارت ملی، گواهینامه معتبر، کارت یا سند خودرو، بیمه ثالث، برگه معاینه فنی، کارت سلامت اگر لازم است، و در صورت تاکسی بودن کارت تاکسیرانی یا مدارک شرکت. قبل از خروج، کپی مجوز الکترونیکی یا کد تردد را در گوشی ذخیره و نسخه چاپی همراه داشته باشید. در نهایت از مرجع محلی (فرمانداری/سازمان تاکسیرانی/راهداری) استعلام بگیرید تا از آخرین تغییرات و لینک ثبت‌نام مطلع شوید.
سوالات متداول
۱. برای سفر بین‌شهری با خودرو شخصی همیشه نیاز به مجوز است؟
خیر، فقط در زمان اعمال محدودیت‌های رسمی (مثل ایام خاص یا شرایط اضطراری) نیاز به مجوز است.
۲. رانندگان تاکسی اینترنتی از کجا باید مجوز بگیرند؟
از طریق مرجع استانی مثل فرمانداری یا راهداری و طبق دستورالعمل شرکت مربوطه.
۳. صدور مجوز چقدر زمان می‌برد؟
بسته به استان و حجم درخواست، معمولا بین چند ساعت تا چند روز.