محمد زارع، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره وضعیت کتابخوانی در منطقه لارستان، از جنوبی‌ترین شهرهای ایران و استان فارس است. این شهرستان از دیرباز، به واسطه سفرهای مختلف به حوزه خلیج فارس، دو بُعد اقتصادی و فرهنگی دارد؛ بنابراین به‌طور خودکار موجب شده تا از نظر فرهنگی و آشنایی با تمدن‌های دیگر در مقایسه با دیگر شهرستان‌ها، تلاش، کوشش و فعالیت بیشتری داشته باشد.
وی با اشاره به گستره تاریخی و فرهنگی لارستان، افزود: علاوه بر جغرافیای فعلی لارستان که مرکز شهر لار، باید از «لارستان فرهنگی» بگوییم که ازدیرباز وجود داشته؛ نکته دیگر اینکه از دل لارستان جدید، حدود ۱۰ شهرستان جدید زاییده شده ازجمله شهرستان «اوز» نهمین پایتخت کتاب ایران، است. این شهرستان، ۳۰ کیلومتری شهرستان لارستان، قرار دارد.
به گفته زارع، توجه به موضوع کتابخوانی از دبستان، از دلایل افزایش سرانه مطالعه در شهر اوز و انتخاب آن به‌عنوان نهمین پایتخت کتاب ایران است.
وی درباره تاثیرگذاری برخی از چهره‌های فرهنگی اوز، به محمدصدیق پیرزاد، اشاره و بیان کرد: محمدصدیق پیرزاد، نخسین دانش‌آموخته مقطع کارشناسی اوز است که سال ۱۳۵۴ به‌عنوان نخستین رئیس آموزش و پرورش این شهر منصوب شد. نقش فرهنگی وی در این منطقه، مشابه نقش محمد بهمن‌بیگی، در آموزش و تربیت نونهالان و نوجوانان عشایر بود؛ بنابراین تلاش این چهره‌ها در طول سال‌ها زمینه‌ساز انتخاب اوز به‌عنوان نهمین پایتخت کتاب ایران شد درحالی که شاید، تصور چنین موفقیتی برای این شهر دور از انتظار به‌نظر می‌رسد.
رئیس بنیاد فرهنگ لارستان، با تاکید بر نقش خیرین حوزه فرهنگ، ادامه داد: فعالان خیرین شهرستان اوز در حوزه فرهنگ، زبان‌زد است؛ این فعالیت‌ها به‌گونه‌ای هدایت شده تا در حوزه فرهنگ به‌ویژه کتاب، توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ بنابراین یکی از دلایل انتخاب اوز به‌عنوان پایتخت کتاب ایران، توجه خیرین به موضوعات فرهنگی و شاخه کتاب بود.
زارع، با اشاره به برخی جوشش‌های مردمی و خیرین در توسعه و پیشرفت شهرستان‌های منطقه لارستان، گفت: شاید برای بسیاری قابل باور نباشد اما در اوز، حتی پاسگاه و فرماندهی انتظامی را مردم ساختند. در منطقه اوز نیز حتی یک مدرسه دولت‌ساز وجود ندارد؛ علاوه‌براین واحد دانشگاه آزاد در این منطقه به‌همت یک چهره فرهیخته، نویسنده و مترجم بنا شده است.
وی افزود: امیدواریم تلاش‌ها در حوزه‌های مختلف به بحث کتاب تسری پیدا کند و صرفاً تزئینی نباشد تا در روزگاری که کتاب رقبای قوی پیدا کرده، همچنان بدرخشد و باشد.
رئیس بنیاد فرهنگ لارستان، با تاکید بر جایگاه کتاب حتی در رقابت با رسانه‌های نوظهور، بیان کرد: به نظرمی‌رسد با وجود کاهش شمارگان کتاب و حتی کتابخوان‌ها کاهش پیدا کرده باشد، اما تنوع موضوعات کتاب و راه‌های دسترسی به کتاب خیلی بیشتر شده است.
زارع با اشاره به خاطراتی از میزان دسترسی به کتاب، در دوره تحصیل‌اش، ادامه داد: خاطرم هست، دوره دبیرستان پیش می‌آمد، برای خواندن برخی کتاب‌ها، باید در انتظار می‌ماندیم تا دانش‌آموزی که کتاب را امانت گرفته، به کتابخانه مدرسه برگرداند حتی پبش می‌آمد، می‌رفتیم در خانه هم‌مدرسه‌ای تا کتاب زودتر به کتابخانه دبیرستان برگردد و به دستمان برسد؛ علاوه‌براین کتاب‌ها طی چند ماه، ورق‌ورق می‌شد.
به گفته وی، آن زمان ولع مطالعه و دانستن بیشتر بود اما باز هم فکر نکنید همه می‌خواندند؛ بلکه کتاب مشتریان خاص خودش را داشت. در مقطع زمانی فعلی هم من امیدوار هستم، کتاب مشتریان خاص خودش را دارد. تنوع در محتوا و ظواهر کتاب مثل خلاصه‌نویسی و چاپ‌های سبک، امیدواری درباره کتابخوانی را تقویت کرده است.
رئیس بنیاد فرهنگ لارستان با اشاره به مفهوم «کل شیء یرجع الی اصله» بر بازگشت روزهای طلایی کتاب تاکید کرد.
∎