حجتالله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، با تشریح عملکرد ۱۵ ماه اخیر بازار سرمایه اعلام کرد کارایی و تابآوری بازار بهطور چشمگیری افزایش یافته و بازدهی متوسط آن از شهریور سال گذشته تاکنون به بیش از ۵۰ درصد رسیده است. او با اشاره به بازگشت اعتماد عمومی، تابآوری بورس در دوره جنگ ۱۲روزه و رشد ۲۰درصدی چهار ماه اخیر، از برنامهریزیهای جدید برای تقویت تأمین مالی، توسعه ابزارها، گسترش عرضههای اولیه و هدفگذاری برای رساندن اندازه بازار سرمایه به ۴۰۰ میلیارد دلار خبر داد.
به گزارش جماران، حجتالله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در همایش سالانه بازار سرمایه که با عنوان تاب آوری، نوآوری و رشد برگزار شد، با اشاره به عملکرد ۱۵ ماه اخیر بازار سرمایه گفت: در این ۱۵ ماه، توانستیم اقداماتی انجام دهیم که هم کارایی بازار افزایش پیدا کند و هم تابآوری آن. بهگونهای که بازار طی دوره اخیر، از نظر بازدهی بهطور متوسط بیش از ۵۰ درصد رشد نسبت به شهریور سال گذشته داشته است. البته در کنار این میانگین، برخی فعالان حتی دو تا سه برابر میانگین بازدهی کسب کردهاند و برخی نیز ممکن است متضرر شده باشند؛ جنس بازار سرمایه همین است. اما افزایش کارایی بازار و بهبود بازدهی موجب شده اعتماد بهشکل مطلوب، یا دستکم نسبتاً مطلوب، بازگردد.
او مهمترین تجربه این دوره را تابآوری بازار در «دوران جنگ ۱۲ روزه» دانست و افزود: در مقایسه با بورسهای مشابه ـ از جمله بورس آمریکا در بحران ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ و همچنین بورس کیف و مسکو در جنگ اوکراین و روسیه ـ میزان افت بازار ما بهمراتب کمتر بود و خروج پول نیز تنها دو تا سه هفته طول کشید و دوباره بازگشت. امروز هم پس از افت ناشی از جنگ، طی چهار ماه اخیر حدود ۲۰ درصد رشد داشتهایم که نشاندهنده اعتماد مردم به بازار است. البته این اعتماد فقط به خود بورس نیست؛ مجموعه برنامههای اقتصادی و تلاشهای دولت محترم، با وجود همه دشواریها، در ایجاد این اعتماد نقش داشته و امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.
صیدی در ادامه با اشاره به فعالیتهای بازارهای کالایی و انرژی اظهار کرد: ما در بازار اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی ـ که هر دو از بورسهای مهم کشور هستند و نیاز به حمایت بیشتری دارند ـ فعال هستیم. توسعه این بورسها رقابت را افزایش داده و عملاً ما وارد جنگ با انحصار شدهایم؛ این موضوع موجب شده برخی ذینفعان که از منافع غیرمشروع بهرهمند بودند، موضعگیری کنند و حتی گاهی همکاران ما را تهدید یا اذیت کنند. اما با وجود این فشارها، بورس کالا و بورس انرژی با قدرت پیش رفتهاند؛ چه در زمینه اوراق کالایی، چه اوراق صرفهجویی، اوراق سبز و ابزارهای متنوع دیگر. امیدواریم بتوانیم همچون تجربه موفق سالهای گذشته در اوراق سلف نفتی، دوباره این ابزار را در مقطع کنونی فعال کنیم؛ حتی در دوره رونق و رفع محدودیتهای بینالمللی نیز اوراق سلف نفتی میتواند بسیار راهگشا باشد. همچنین اوراق سلف ارزی نیز تقریباً به نقطه نهایی رسیده و با پیگیریهای شخصی آقای دکتر مدنیزاده امیدواریم بهزودی اجرایی شود.
او در بخش دیگری از سخنانش به طرح «رویش»، یکی از برنامههای راهبردی وزارت اقتصاد که اجرای آن برعهده سازمان بورس است، اشاره کرد و گفت: این طرح دقیقاً در راستای مأموریت اصلی سازمان بورس قرار دارد؛ یعنی جمعآوری سرمایههای خرد، منجمد و راکد و هدایت آنها به بخش مولد اقتصاد. امیدواریم با همان استقبالی که فعالان بازار از دیگر ابزارها داشتهاند، از این طرح نیز استقبال شود.
صیدی با اشاره به برنامههای توسعهای سازمان بورس برای چهار ماه پایانی سال گفت: هدف ما این است که همانند کشورهای پیشرفته، اندازه بورس به اندازه اقتصاد کشور برسد؛ یعنی حداقل به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار. این مسیر کوتاه و هموار نیست؛ اما با افزایش عرضههای اولیه و تأمین مالیهای بلندمدت میتوانیم بازار را بزرگ کنیم. تعداد زیادی از شرکتها هنوز وارد بورس نشدهاند و ما روند عرضه اولیهها را سرعت دادهایم. اکنون که بازار آرام شده ـ و پس از جنگ چهار مرحله حفاظت از داراییها، افزایش نقدشوندگی، رسیدن به تعادل و سپس تثبیت تعادل را پشت سر گذاشتهایم ـ در شرایطی هستیم که میتوان عرضه اولیهها را با جدیت ادامه داد. بسیاری تصور میکنند بازار سهام فقط بازار ثانویه است، در حالیکه تشکیل سرمایه در بازار اولیه انجام میشود. بنابراین روی شرکتپروژهها، صندوقهای پروژه و اوراق مربوطه در حال کار هستیم.
رئیس سازمان بورس درباره اوراق مرابحه نیز توضیح داد: بیش از یک سال پیش گزارشی خدمتتان ارائه دادم که شامل هفت محور بود. یکی از آنها متوازنسازی میان اوراق دولتی و اوراق بخش خصوصی بود تا شرکتها بتوانند از طریق بازار سرمایه تأمین مالی کنند.
او در ادامه با تشریح وضعیت تأمین مالی شرکتها گفت: حدود ۲۰ سال پیش شرکتها ۱۰۰ درصد نیاز نقدینگیشان را برای سرمایه در گردش از بانکها تأمین میکردند؛ بهنحوی که ۵۰ درصد آن صرف سرمایه در گردش و ۵۰ درصد صرف توسعه پروژهها میشد. این روند به جایی رسید که ۱۰ سال پیش نسبت تامین مالی به حدود ۸۰ به ۲۰ رسید. اکنون اما وضعیت به گونهای شده که شرکتها بیش از منابعی که از بانکها دریافت میکنند، برای سرمایه در گردش نیاز دارند؛ بنابراین برای توسعه پروژهها، تنها مسیر ممکن ورود به بازار سرمایه است و ما در حال فراهمکردن این امکان از طریق انتشار اوراق هستیم.
صیدی با بیان اینکه عرضه یک اوراق پنجهزار میلیارد تومانی را برای یکی از پالایشگاههای بزرگ کشور آغاز میکنیم تا تأمین مالی آن انجام شود و امیدواریم این روند موجب رشد بازار شود، در پایان سخنان خود بر ضرورت افزایش پیشبینیپذیری بازار تأکید کرد و گفت: فعالان بازار انتظار دارند بازار پیشبینیپذیرتر شود و عدمقطعیتها کاهش پیدا کند. یکی از عوامل مهم، حذف یا کاهش قیمتگذاری دستوری است که بازار را اذیت میکند. عامل دیگر، ناترازیها در حوزه گاز و برق است که به بنگاهها لطمه وارد کرده. میدانیم رفع کامل ناترازی در شرایط فعلی بسیار دشوار است؛ اما انتظار داریم که حداقل تولید و بخش واقعی اقتصاد آسیب نبیند. آنچه بازار اوراق بهادار و بورس منعکس میکند، رخدادهای بخش واقعی اقتصاد است. اگر قطع گاز صنایع کمتر و برنامهریزیشده باشد، نه ناگهانی و طولانی، میتوانیم بازاری بالنده و پایدار داشته باشیم.