به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، محمدنبی شهیکی معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم در نشست خبری این معاونت که شنبه یکم آذرماه ۱۴۰۴ در محل وزارت علوم برگزار شد، اظهار کرد: در دو دهه اخیر، سیاست‌ها و رویکردهای وزارت علوم دچار تغییرات معناداری شده است. در گذشته، وزارت علوم تمرکز ویژه‌ای بر حوزه آموزش داشت، اما امروز مدل حکمرانی علم و فناوری در کشور به‌طور کامل بازآفرینی شده و تعریف «زنجیره دانش» در آن دگرگون شده است. در این مدل جدید، سه رکن آموزش، پژوهش و فناوری به‌عنوان اجزای اصلی زیست‌بوم آموزش عالی کشور شکل گرفته‌اند و برای هرکدام نهادهای مشخص و موثری ایجاد شده است.
وی افزود: دانشگاه‌ها به‌عنوان سرچشمه جوشان علم، فناوری و دانش، بخش عمده آموزش و پژوهش کشور را بر عهده دارند. در کنار آن‌ها، پژوهشگاه‌های متنوعی ایجاد شده‌اند که عمدتاً بر مبنای نیازهای واقعی کشور شکل گرفته‌اند. همچنین پارک‌های علم و فناوری به‌عنوان بازوی اصلی توسعه فناوری در کشور مستقر شده‌اند.
شهیکی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی، ۵۸ پارک علم و فناوری در کشور فعال است که از میان آن‌ها ۱۸ پارک دانشگاهی و سایر پارک‌ها دستگاهی یا منطقه‌ای هستند. علاوه بر آن، ۲۹۵ مرکز رشد و واحدهای فناور وجود دارد که عمدتاً در دل دانشگاه‌ها و در مرکز تحولات دانشی مستقر هستند. تأمین مالی اولیه فعالیت‌های فناورانه نیز توسط ۴۴ صندوق پژوهش و فناوری انجام می‌شود. همچنین ۸ پردیس فناوری منطقه‌ای ایجاد شده که به‌عنوان پل ارتباطی استاندارد بین دانشگاه و صنعت عمل می‌کنند. نتیجه این نهادسازی‌ها، شکل‌گیری حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ واحد فناور و دانش‌بنیان و استقرار ۱۶۱ هزار نیروی مستعد و صاحب ایده در پارک‌هاست که به‌صورت فعال در حال فعالیت هستند.
معاون فناوری وزیر علوم گفت: در دوره جدید، معاونت علمی برنامه‌های متعددی برای بازآفرینی نهادی و افزایش اثربخشی نهادهای موجود در زنجیره فناوری کشور تدوین کرده است. یکی از مسائل مهم این است که باید بپذیریم نهادهایی مانند مراکز رشد و پارک‌های فناوری، هر چند سال یک‌بار نیازمند بازنگری و بازآفرینی هستند و نمی‌توانند با مختصات اولیه خود ادامه دهند. بر این اساس، بخشی از برنامه‌های جدید بر توسعه اکوسیستم‌های دانشگاهی در دانشگاه‌های منتخب و افزایش اثربخشی نهادهای فعال متمرکز است.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از محورهای اصلی، تقویت صندوق‌های پژوهش و فناوری است. سال گذشته، سرمایه پایه ۱۴ صندوق افزایش یافت و امسال نیز برنامه‌ریزی شده است که سرمایه پایه حداقل ۱۵ صندوق دیگر افزایش یابد تا این صندوق‌ها بتوانند خدمات حرفه‌ای‌تری به فارغ‌التحصیلان و شرکت‌های مستقر در پارک‌ها ارائه دهند.
شهیکی تاکید کرد: در کنار این اقدامات، دو نهاد مکمل نیز در زنجیره تأمین مالی توسعه یافته است؛ صندوق‌های سرمایه‌گذاری فناوری که نخستین آن در پارک علم و فناوری اصفهان شکل گرفته و توسعه آن در سایر پارک‌ها ادامه دارد. همچنین صندوق‌هایی که برای تأمین مالی واحدهای فناور در ابتدای مسیر فعالیت طراحی شده‌اند.
معاون فناوری وزیر علوم یادآور شد: برای تأمین مالی نوآوری، برنامه دو سال آینده معاونت شامل ایجاد ۶ پارک علم و فناوری جدید است که کاملاً تخصصی و متناسب با نیازهای ملی خواهند بود. این پارک‌ها عمدتاً در ادامه فعالیت‌های موجود و برای تکمیل شبکه زیست‌بوم فناوری کشور ایجاد می‌شوند. برخی از حوزه‌های اولویت‌دار در این پارک‌ها شامل فناوری‌های پلیمر و مواد پیشرفته، زیست‌فناوری، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی است.
وی افزود: در کنار الگوهای پیشین، ۲۰ مرکز رشد نوین در حال شکل‌گیری است. این مراکز رشد جدید دارای معماری سازمانی و ساختار متفاوتی نسبت به گذشته هستند. یکی از دغدغه‌های جدی ما، تکامل سرمایه انسانی و ارتقای سبد مهارت‌ها است. در این راستا، شبکه‌ای از اکوسیستم‌های پشتیبان شکل گرفته و شبکه کارگزاران در پارک‌ها تقویت شده تا خدمات تجاری‌سازی و پشتیبانی نوآوری به‌طور مؤثر ارائه شود.
شهیکی گفت: در سطح دانشجویی نیز برنامه‌های متنوعی تعریف شده است، از جمله طرح «نوآفرین صنعت ساز» و پروژه‌هایی که پیش‌تر وجود داشتند اما اکنون مسیر ارتقایافته‌ای پیدا کرده‌اند، مانند «دستیار فناوری». هدف این برنامه‌ها فراهم کردن ظرفیت‌های فناوری و ارتقای توانمندی دانشجویان و جوانان در کشور است.
معاون فناوری وزیر علوم اظهار کرد: بدنه کارشناسی پارک‌ها نیز تقویت شده است و تربیت مدیران و کارشناسان با قابلیت‌های مناسب برای اداره مراکز رشد و پارک‌ها یکی از اولویت‌های اصلی به شمار می‌رود. تاکنون آموزش ۵۰ مدیر مرکز رشد نوین آغاز شده و این دوره‌ها شش ماه در ایران و سه ماه در خارج کشور ادامه خواهد داشت. هدف اصلی، پرورش مدیرانی است که بتوانند با تحولات فناوری‌های نوظهور همگام باشند و نقش کلیدی در زیست‌بوم نوآوری ایفا کنند. علاوه بر آن، تربیت ۱۰۰ مدیر کلیدی آینده با استانداردهای حرفه‌ای و تخصصی نیز در دستور کار است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های محوری دیگر، ارتقای شبکه خدمات ارزش‌آفرین در پارک‌های فناوری است. برای اینکه پارک‌ها به پارک نسل دو با کیفیت و خدمات ارزش‌آفرین تبدیل شوند، لازم است شبکه پشتیبان و خدمات با ارزش افزوده در پارک‌ها تقویت شود. در فاز نخست، ۱۴ کارگزار پشتیبان در پارک‌ها فعال خواهند شد تا خدمات منتوری، کسب‌وکار، انتقال فناوری، جذب سرمایه‌گذار و ارتقای کیفیت تصمیمات اقتصادی و مالی را ارائه دهند. این شبکه در ۱۶ استان در حال شکل‌گیری است و هدف‌گذاری شده تا دو سال آینده ظرفیت کامل در تمامی استان‌ها ایجاد شود. مدل توسعه خدمات در تهران نیز متناسب با شرایط خاص آن طراحی شده است.
شهیکی افزود: یکی دیگر از دغدغه‌های مهم، تقویت زیرساخت‌های فیزیکی و فناورانه پارک‌ها است. در حدود ۱۱ پارک علم و فناوری، نیاز به بهبود زیرساخت‌ها و فناوری‌های موجود بسیار احساس می‌شود. برنامه ما این است که طی دو سال آینده تمامی پارک‌ها به سطح قابل قبول و استانداردی از ظرفیت فناوری و زیرساخت برسند تا بتوانند خدمات حرفه‌ای‌تر ارائه دهند. همچنین، یک مگا پلتفرم جدید شکل گرفته است تا تمامی خدمات و ظرفیت‌های حوزه معاونت فناوری به‌صورت یکپارچه ارائه شود و از پراکندگی و موازی‌کاری جلوگیری شود.
معاون فناوری وزیر علوم تصریح کرد: نکته‌ای که برای ما اهمیت زیادی دارد و به‌عنوان یک راهبرد کلان معاونت در نظر گرفته شده، شکل‌گیری اتمسفر اقتصادی در فضای پارک‌ها است، به‌گونه‌ای که ظرفیت‌ها و توان عملیاتی بخش خصوصی به‌طور مؤثر مورد استفاده قرار گیرد. آیین‌نامه‌های پارک‌ها در شش ماه اخیر تغییر یافته و مدل‌های متنوعی برای بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در توسعه جریان فناوری تدوین شده است. هر یک از این مدل‌ها می‌تواند نقش مهمی در فعال و اثربخش کردن فعالیت پارک‌ها ایفا کند.
وی بیان کرد: یکی از نکات بسیار مهم این است که جریان‌سازی نوآوری را قوی و گسترده پیش ببریم، به‌گونه‌ای که مفهوم نوآوری در لایه‌های مختلف شکل بگیرد؛ چه در سطح روستایی، که برنامه‌هایی را با معاونت توسعه روستایی در دست اجرا داریم، و چه در سطح ملی. در بین این برنامه‌ها، چند برنامه شاخص و مهم وجود دارد. از جمله جشنواره شیخ بهایی که یکی از جشنواره‌های مهم حوزه فناوری است. همچنین در زمینه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری، تاکنون ۱۴ هزار و ۷۰۰ واحد فناور شکل گرفته است و هدف ما این است که این واحدها مقیاس‌پذیر شوند و فرصت‌های جدید در حوزه فناوری‌های نوظهور نیز به‌خوبی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. این فرصت‌ها باید با همکاری بازیگران و ذینفعان اکوسیستم، بستر توسعه مناسبی پیدا کنند.
شهیکی یادآور شد: از دیگر برنامه‌های مهم، رویداد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های فناوری است که در بهمن ماه برگزار می‌شود. همچنین در پنج استان، برنامه مدرسه اشتغال فناوری شکل گرفته که می‌تواند به‌عنوان الگویی جدید در حوزه پارک‌های فناوری مورد استفاده قرار گیرد. در حوزه رویدادهای تعاملی نیز برنامه ملی یک تقویم آموزشی جامع یک ساله تدوین شده تا نسل جدید و جوان را درگیر توسعه مباحث فناوری و فرصت‌های آن کند. اگر بخواهیم جمع‌بندی کنیم، یکی از جشنواره‌های مهم ما جشنواره شیخ بهایی است که امسال مدل آن تغییر کرده است؛ دبیرخانه استانی در همه استان‌ها فعال شده و کمپ‌ها و جشنواره‌های استانی برگزار می‌شوند. برندگان این جشنواره‌ها، در جشنواره ملی که در اصفهان در ششم و هفتم آبان برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند.
انتهای پیام/