به گزارش خبرنگار آنا، مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران در وبینار ملی پیشگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی درباره وضعیت مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور گفت: بیماری‌های درمان بیماری‌ها و آموزش بیمارستان‌های آمریکایی راه‌اندازی شده بودند و تمام آنتی‌بیوتیک‌ها به درستی مصرف نمی‌شد.
وی افزود: بررسی‌های ما نشان داد: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مصرف نمی‌شدند و دوباره بازگشت نتایج آزمایش‌ها نشان داد که داروها توسط غیرمتخصص و بدون برنامه‌ریزی معاونین محترم درمان مورد استفاده قرار می‌گرفت. این وضعیت باعث می‌شود سالانه میلیون‌ها تومان هزینه صرف شود و در نهایت نسل آینده از عواقب آن آسیب ببیند. متأسفانه دیدگاه‌ها کاملاً منفی بود و اجازه نمی‌دادند هر کسی بر اساس ضابطه و تخصص اقدام کند.
ضرورت مشاوره تخصصی و نظارت بر مصرف داروها
وی افزود: بالاخره پذیرفتیم که حداقل سه روز پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها حتماً باید مشاوره تخصصی انجام شود تا ادامه مصرف تنها با تأیید متخصص عفونی یا کلینیک فارماسیست باشد. در دوره قبلی وزارت بهداشت، جلساتی تشکیل شد اما تصمیم‌گیری‌ها اغلب به ضرر مردم و نسل آینده بود. اکنون لازم است داروهای خارجی با قیمت‌های بالا فقط تحت نظر متخصص و در بیمارستان مصرف شوند و سطح‌بندی دقیق آنتی‌بیوتیک‌ها اعمال شود.
آمار نگران‌کننده مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران
محرز با اشاره به آمار سازمان جهانی بهداشت گفت: در دو برهه زمانی مختلف، ایران و اوگاندا در مصرف آنتی‌بیوتیک نسبت به سایر کشورها پیشتاز بودند. این برای من، به‌عنوان متخصصی که تجربه کار در ایران، اوگاندا و تانزانیا را دارد، بسیار نگران‌کننده است. ما سال‌ها پیش برنامه‌های آموزشی برای مدارس و خانواده‌ها اجرا کردیم و از تمام متخصصان ایران، از هر شهرستان یک نفر در دانشگاه دعوت کردیم تا آموزش داده شود. حالا نمی‌خواهم اسم دانشگاهی را ببرم، اما یکی از همکاران می‌گفت که رئیس دانشگاه خواست یک نفر تصمیم بگیرد که نسل آینده در امان باشد.
ضرورت تعیین متولی و آموزش پرسنل بیمارستانی
عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران ادامه داد: در دوره جدید وزارت بهداشت، بسیاری از داروهای خارجی با قیمت‌های وحشتناک وارد می‌شوند و مصرف آنها بدون نسخه پزشک عمومی و در سطح بیمارستان کنترل نمی‌شود. لازم است هر داروی آنتی‌بیوتیک جدید متولی مشخص داشته باشد و مصرف آن آزاد نباشد. سطح‌بندی آنتی‌بیوتیک‌ها باید انجام شود؛ برخی داروها اصلاً نباید خارج از بیمارستان مصرف شوند و برخی فقط در بیمارستان استفاده شوند. آموزش پرسنل قبل از ورود به بخش‌ها باید انجام شود و مصرف دارو تحت نظارت دقیق باشد. حداقل سه روز بعد از شروع دوره آنتی‌بیوتیک، متخصص عفونی یا کلینیک فارماسیست باید تأیید کند که آیا ادامه مصرف لازم است یا خیر.
محرز افزود: در عمل، جراح از ابتدا دارو را درست تجویز نمی‌کند و در نهایت آنتی‌بیوتیک آخر نمی‌رسد؛ این باعث فاجعه می‌شود. همه ما مسئولیم؛ اگر یک داروی قلبی اشتباه مصرف شود یک نفر می‌میرد، ولی وقتی آنتی‌بیوتیک اشتباه مصرف شود هزاران نفر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. آمار مقاومت‌های میکروبی در کشور بسیار نگران‌کننده است و اگر دیر اقدام کنیم، نسل آینده آسیب خواهد دید. باید هر ۱۰ سال یک آنتی‌بیوتیک جدید ارائه شود اما مصرف نادرست باعث می‌شود حتی این داروها نیز بی‌اثر شوند.
دعوت به همکاری و نجات نسل آینده
وی در پایان گفت: بیایید دست به دست هم دهیم و با مصرف درست آنتی‌بیوتیک‌ها، نسل آینده را از خطرات مصون نگه داریم. برنامه‌های پیشنهادی که سال‌ها پیش ارائه شد، باید اکنون اجرایی شود. آموزش و تربیت پرسنل، سطح‌بندی آنتی‌بیوتیک‌ها، و نظارت دقیق بر مصرف داروها باید به‌طور کامل انجام شود. اگر با هم همکاری کنیم و نگرش مثبت داشته باشیم، می‌توانیم دنیای بهتری برای نسل آینده بسازیم و از بلایای میکروبی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی پیشگیری کنیم.
نگرانی از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها
نازیلا یوسفی، مدیرکل دفتر نظارت و پایش فرآورده‌های سلامت‌محور سازمان غذا و دارو، با انتقاد از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در مراکز درمانی کشور، هشدار داد که ادامه این روند می‌تواند سلامت نسل آینده را به خطر بیندازد و مقاومت میکروبی را در سطح ملی و جهانی افزایش دهد.
یوسفی با بیان تجربه‌های موجود در بیمارستان‌های کشور گفت: در برخی بیمارستان‌ها، حتی داروهای آنتی‌بیوتیک که باید صرفاً تحت نظر متخصص استفاده شوند، بدون مشاوره و توسط افراد غیرمتخصص تجویز و مصرف می‌شوند. این موضوع موجب افزایش هزینه‌های سنگین و تهدید سلامت نسل آینده شده است.
وی افزود: سال‌ها پیش برنامه‌های آموزشی برای خانواده‌ها و مدارس در مورد مصرف صحیح داروها اجرا شد، اما هنوز شاهد مصرف بی‌رویه و نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها هستیم. این مسئله نه تنها منابع مالی را هدر می‌دهد، بلکه مقاومت‌های میکروبی را به شدت افزایش می‌دهد و بیمارستان‌ها را با عفونت‌های پیچیده روبه‌رو می‌کند.
مدیرکل دفتر نظارت و پایش فرآورده‌های سلامت‌محور با تأکید بر نیاز به مدیریت دقیق مصرف دارو گفت: ما باید سطح‌بندی آنتی‌بیوتیک‌ها را اجرایی کنیم؛ برخی آنتی‌بیوتیک‌ها اصلاً نباید خارج از بیمارستان مصرف شوند و برخی تنها با تأیید متخصص عفونی یا کلینیک فارماسیست قابل ادامه هستند. متأسفانه در حال حاضر این فرآیند رعایت نمی‌شود و موجب هدررفت منابع و افزایش مقاومت‌های میکروبی شده است.
اهمیت آموزش و پایش مصرف دارو
یوسفی خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما این است که قبل از ورود آنتی‌بیوتیک‌ها به بخش‌های بیمارستانی، آموزش‌های لازم به پزشکان و پرستاران داده شود و متولی مشخصی برای پایش مصرف هر دارو تعیین شود. پس از هر دوره مصرف، حتماً یک متخصص عفونی بررسی کند که آیا ادامه مصرف لازم است یا خیر. این اقدام می‌تواند از ایجاد فاجعه‌های درمانی جلوگیری کند.
وی با اشاره به تبعات خطرناک مصرف نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها گفت: اگر یک داروی قلبی به اشتباه استفاده شود، یک نفر ممکن است جان خود را از دست بدهد، اما مصرف اشتباه آنتی‌بیوتیک می‌تواند هزاران نفر را تهدید کند و نسل آینده را با عفونت‌های مقاوم روبه‌رو سازد. وضعیت مقاومت میکروبی در کشور بسیار نگران‌کننده است و اگر تدابیر فوری اتخاذ نشود، پیامدهای آن جبران‌ناپذیر خواهد بود.
نازیلا یوسفی در پایان تأکید کرد: ما باید دست به دست هم بدهیم تا دنیای بهتری برای نسل آینده بسازیم و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را کنترل کنیم. وزارت بهداشت و سایر نهادهای مرتبط باید برنامه‌های درست را اجرایی کنند و با آموزش، سطح‌بندی و نظارت دقیق، از هدررفت منابع و تهدید سلامت جامعه جلوگیری کنند. تنها با همکاری جمعی می‌توان نسل آینده را از بلایای ناشی از مقاومت میکروبی نجات داد.
انتهای پیام/