به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان شرقی، دانش و فناوری هسته‌ای یکی از پیشرفت‌های قرون بیستم و بیست‌ویکم است و کشورها با دستیابی به آن، می‌توانند از آن در حوزه‌های مختلف پزشکی، صنعت، تولید برق و کشاورزی بهره‌مند شوند و به فناوری‌های جدید دست پیدا کنند.
جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای برخوردار از دانش و فناوری هسته‌ای است و با رویکردی پیشرو در زمینه اورانیوم غنی شده گام‌هایی استوار برداشته است.
همچنین با بهره‌گیری از ظرفیت، توان و دانش بومیِ خود، توانسته است به تولید اورانیوم غنی‌شده در سطوح مختلف، دست پیدا کند و از آن در راستای استفاده در نیروگاه‌های خود به عنوان سوخت در میله‌های سوختی، بهره گیرد.
برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران سال ۱۳۲۹ آغاز شد و سال ۱۳۵۳ با تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران و امضای قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر در سال ۱۳۵۵ اجرای برنامه‌ها در دستور کار قرار گرفت.
جمهوری اسلامی ایران با عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) و انجام اقدامات فزاینده در حوزه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، به‌دفعات اثبات کرده که تنها اهداف صلح‌آمیز، مورد توجه این کشور است.
از دستاوردهای هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران می‌توان به سوخت هسته‌ای، ساخت سانتریفیوژهای نسل جدید، ساخت راکتور هسته‌ای بومی، تولید و صادرات آب سنگین، ساخت دستگاه آشکارساز هسته‌ای، دستیابی به فرایند غنی‌سازی اورانیوم و ساخت سامانه پرتودهی خودحفاظ گامای دوجداره اشاره کرد.
انرژی هسته‌ای کاربردهای فزاینده‌ای در صنعت، تولید برق، پزشکی و کشاورزی دارد، انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در افزایش کیفیت زندگی شهروندان، مؤثر بوده است و می‌توان از آن در حوزه‌های مختلف، بهره‌مند شد.
آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با رضا صدیقی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو درباره دستاوردهای انرژی هسته‌ای برای کشور است.
ایمنا: انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای چه فوایدی می‌تواند برای کشور داشته باشد؟
صدیقی: رهبر انقلاب، انرژی هسته‌ای را «نماد عزت و خودباوری ملی» می‌دانند و به فرموده ایشان انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای «پایه پیشرفت صنعتی»، در تولید برق پایه (تا ۲۰ درصد سبد انرژی کشور)، شیرین‌سازی آب دریا، پرتودهی صنعتی تجهیزات پزشکی و سایر مصارف در حوزه‌های مهم به‌ویژه کشاورزی، الکترونیک، هوافضا و خودروسازی است.
انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای با تولید برق پایه می‌تواند جایگزین مطمئنی برای نیروگاه‌های گازی و نفتی باشد که بیش از ۸۰ درصد سبد انرژی ایران را تشکیل می‌دهند، این امر ضمن کاهش مصرف داخلی گاز طبیعی امکان صادرات بیشتر این حامل انرژی را فراهم و درآمد ارزی پایداری ایجاد می‌کند.
مقام معظم رهبری نیز در بیانات متعدد، انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز را «نیاز قطعی کشور برای تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به نفت و گاز» دانسته‌اند، انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز به‌عنوان اهرم توسعه پایدار، ایران را در جایگاه تولیدکننده دانش و انرژی پاک منطقه‌ای قرار می‌دهد.
ایمنا: استفاده از فناوری هسته‌ای چه تأثیری بر توسعه پایدار کشور دارد؟
صدیقی: فناوری هسته‌ای به عنوان یک منبع انرژی پاک، پایدار و کارآمد، تأثیرات گسترده‌ای بر توسعه اقتصادی کشور دارد، این فناوری با تولید برق ارزان و مداوم، هزینه‌های تولید در بخش‌های صنعتی و کشاورزی را کاهش می‌دهد و زمینه‌ساز افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد ملی می‌شود.
همچنین امکان ایجاد زنجیره ارزش هسته‌ای از استخراج اورانیوم تا تولید رادیوداروها و صادرات خدمات فنی، فرصت‌های شغلی پایدار و ارزآوری بلندمدت را فراهم می‌کند که همگی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی پایدار به شمار می‌رود.
در حوزه اجتماعی و زیست‌محیطی، کاربردهای پزشکی هسته‌ای همچون پرتودرمانی و تصویربرداری پیشرفته، دسترسی همگانی به خدمات درمانی باکیفیت را ارتقا و بار مالی نظام سلامت را کاهش می‌دهد، از سوی دیگر جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی هسته‌ای، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های شهری را به طور قابل توجهی کم و به حفظ منابع طبیعی و سلامت عمومی کمک می‌کند.
این دستاوردها، توسعه اجتماعی عادلانه و حفاظت از محیط زیست را به صورت هم‌افزا تقویت می‌کنند.
رهبر انقلاب در این زمینه فرموده‌اند «انرژی هسته‌ای یک نیاز قطعی برای کشور است؛ ما به انرژی پاک، ارزان و پایدار نیاز داریم.» این فناوری با تقویت خودکفایی علمی و امنیت انرژی، به عنوان الگویی برای توسعه درون‌زا در سایر بخش‌های راهبردی کشور عمل می‌کند.
ایمنا: آینده انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای کشور را چگونه می‌بینید؟
صدیقی: آینده انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در افق توسعه پایدار، روشن و راهبردی است و به عنوان یکی از محورهای اصلی سبد انرژی ملی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین نیازهای روبه‌رشد کشور ایفا خواهد کرد.
بر اساس سند چشم‌انداز صنعت هسته‌ای تا سال ۱۴۱۰، ظرفیت تولید برق هسته‌ای به ۲۰ هزار مگاوات افزایش پیدا خواهد کرد که معادل صرفه‌جویی سالانه ۷۰ میلیون بشکه نفت خام است.
این گسترش علاوه بر تضمین امنیت انرژی، زمینه‌ساز توسعه اقتصادی پایدار از طریق کاهش هزینه‌های تولید، ایجاد زنجیره تأمین داخلی و صادرات فناوری‌های پیشرفته هسته‌ای به کشورهای منطقه خواهد شد.
رهبر انقلاب در این زمینه فرموده‌اند «ما به انرژی هسته‌ای به عنوان یک ضرورت قطعی برای آینده کشور نگاه می‌کنیم؛ انرژی پاک، ارزان و پایدار.» دیدگاه رهبری، انرژی هسته‌ای را نه‌تنها به عنوان یک نیاز فنی، بلکه به عنوان نماد استقلال علمی و اهرم دیپلماسی انرژی در قرن پیش رو، معرفی می‌کند.
ایمنا: مجلس شورای اسلامی چه لوایح مرتبطی با انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در دست دارد؟
صدیقی: مجلس شورای اسلامی در دوره اخیر با تمرکز بر تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و انرژی کشور، لوایح و طرح‌های مرتبط با بهره‌برداری صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای را در دستور کار خود قرار داده است.
برجسته‌ترین مورد «طرح توسعه بهره‌برداری صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای» است که کلیات آن در کمیسیون انرژی مجلس به تصویب رسیده و جزئیات آن، به جز مواد ۳ و ۱۵، مورد تأیید قرار گرفته است؛ این طرح بر افزایش سهم انرژی هسته‌ای در تولید برق تأکید دارد و با هدف دستیابی به ظرفیت ۲۰ هزار مگاوات تا افق ۱۴۱۰، به توسعه اقتصادی از طریق کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و ایجاد زنجیره تأمین داخلی کمک می‌کند.
همچنین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، بندهای الحاقی تبصره ۱۴ با عنوان «برق و انرژی هسته‌ای» تصویب شده است که تأمین مالی پروژه‌های هسته‌ای را تسهیل می‌کند و زمینه‌ساز رشد صنعتی پایدار می‌شود.
رهبر انقلاب در این زمینه فرموده‌اند «انرژی هسته‌ای حق مسلم ملت ایران است و باید با اقتدار پیگیری شود.»