امیرحسین اکاتی، تهیهکننده و کارگردان فصل سوم مجموعه مستند «رخ مادر» که این شبها از شبکه یک سیما در حال پخش است، در گفتگو با خبرنگار تلویزیون ایرنا، درباره تفاوت اصلی فصل سوم با دو فصل پیشین گفت: ما در فصل سوم تصمیم گرفتیم به سراغ بازسازی برویم، به این علت که با بررسی سوژههای فصل سوم نتیجه گرفتیم برخی از موقعیتها و لوکیشنهایی که مادران در قصه میگویند، هنوز هست و دست نخورده باقی مانده است. پس تصمیم گرفتیم موقعیتهای دست نخورده در قصه را بازسازی کنیم تا مخاطب هم ارتباط بهتری با اثر برقرار کند.
وی با اشاره به اینکه فصل سوم این مجموعه مستند در شهرهای همدان، زنجان، ایلام، دزفول، بندر ماهشهر، مشهد، گیلان، اصفهان و یزد جلوی دوربین رفته است، مطرح کرد: ما در این فصل سراغ مادران شهدا در شهرهای کوچک رفتیم و با عزیزانی گفتگو کردیم که قصه متفاوتی داشتند. به عنوان مثال یکی از مادران نزدیک به ۴۰ سال در حال تلاش برای جا به جا کردن پیکر فرزندش بود. ناگفته نماند که «رخ مادر» در سه فصلی که ساخته شده، ۲۳ استان را پوشش داده و در هر استان قصه ۱ یا ۲ مادر را روایت کرده است.
کارگردان فصل سوم مجموعه مستند «رخ مادر» با بیان اینکه یکی از بخشهای جدی این اثر از روز اول پژوهش آن بود، گفت: ما ابتدا در هر استان مادران شهدایی که در قید حیات هستند را بررسی میکردیم. پس از غربالگری اولیه به ۲۰ تا ۳۰ قصه میرسیدیم که مجدد در اتاق فکر درباره آن حرف میزدیم. سپس پژوهشگر سوژههای مدنظر را شهر به شهر بررسی میکرد و پس از انجام مصاحبههای اولیه که کامل و جامع بود، تصمیم میگرفتیم که در آن استان به چند سوژه بپردازیم.

دخل و تصرفی نداشتیم
اکاتی ادامه داد: ۹۰ درصد قصه را در تهران طراحی میکردیم و چون لوکیشنها در پژوهش درآمده بود، در فیلمنامه قرار میدادیم. هنگام فیلمبرداری هم با آن ۱۰ درصد حس و حال و اتفاقاتی که در مستند رخ میدهد، آماده بودیم. باید بگویم که برای اینکه سراغ درام برویم، متوسل نمیشدیم به اینکه یکسری موارد را در فیلمنامه بگنجانیم. آنچه در زندگی مادران بود، در قصه قرار گرفت. در حقیقت ما ۱۰۰ درصد قصههای تعریف شده را روایت میکردیم و دخل و تصرفی در آنها نداشتیم.
آخرین نسل مادران شهدا امروز در میان ما هستند که باید روایتهایشان ثبت شود
وی در جواب به این سوال که اساسا چرا به سراغ مادران شهدا برای روایت قصه آنها رفته است، عنوان کرد: رویکردی که از اولین فصل مجموعه «رخ مادر» در ذهن داشتم؛ این بود که وقتی میخواهند فرزندان را در خانواده تعریف کنند، به مادر نسبت میدهند و آن فضای تربیتی که مادر در خانه ایجاد میکرد به ویژه در زمانهای قدیم که مادران خانهدار بودند، بسیار مهم است. پس تصمیم بر این شد که برویم سراغ مادران که به گفته شهدا در وصیتشان الگویی که برای شهید شکل گرفته، از مادر بوده است. فراموش نکنیم تقریبا آخرین نسل مادران شهدا امروز در میان ما هستند که باید روایتهایشان ثبت شود.
تهیهکننده مجموعه مستند «رخ مادر» با اشاره به اینکه مادران شهدا در قصههایشان کلیدواژه مشترک داشتند، تصریح کرد: آنهایی که بچههایشان به جنگ رفته بودند، هنوز ته دلشان راضی به شهادت آنها نبودند. اما وقتی در دیدار آخر مادر به بچههایشان میگفتند «برو به سلامت»، در اکثر موارد شهادت اتفاق میافتاد. این رابطه فرزند-مادری عجیبترین چیزی بود که در «رخ مادر» تجربه کردم؛ حسی که در عالم خلقت وصفناپذیر است.
اکاتی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از چالشهای جدی ما، سن مادران بود. مادران شهدا قطعا طولانی کار کردن و جلوی دوربین بودن برایشان سخت بود و خوشبختانه بخشی از همراهی و همکاری توسط خانوادههایشان اتفاق میافتاد. همراهی مادران در تمامی قسمتها مثالزدنی است چون خودشان ذوق تعریف کردن قصهشان را داشتند.
فصل سوم مجموعه مستند «رخ مادر»، تولید شده در گروه تاریخ، فرهنگ و هنر شبکه یک، به کارگردانی و تهیهکنندگی امیرحسین اکاتی در ۱۳ قسمت، از شنبه تا جمعه ساعت ۱۹:۱۵ از شبکه یک پخش میشود و تکرار آن حوالی ساعت ۱۲ بامداد است.