شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)قرار است روز چهارشنبه ۲۸ آبان جلسه‌ی دوره‌ای خود را آغاز کند. محور اصلی این جلسه به پیشنهاد کشورهای اروپایی، بررسی وضعیت نیروگاه‌های اتمی ایران است. این نشست برای ایران می‌تواند بسیار سرنوشت ساز باشد.

نشست شورای حکام چیست و چرا برای بازارهای ایران مهم است؟

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)در سال 1957 تاسیس شده است. این نهاد بین‌المللی اعضای دائم ندارد، یعنی هیچ کشوری حق وتو در آن ندارد. این شورا بصورت هر چند ماه یک بار جلسات خود را برگزار می‌کند تا به بررسی گزارش‌های رئیس آژانس در مورد وضعیت هسته‌ای کشورهای عضو بپردازد.

وظایف اصلی شورای حکام آژانس

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سه وظیفه‌ی اصلی دارد.

صدور قطعنامه

یکی از مهم‌ترین وظایف این شورا صدور قطعنامه است. این قطعنامه‌ها بر اساس مواردی همچون اعمال فشار سیاسی بر کشورهای عضو و در خواست همکاری بیشتر با آژانس هستند.

بررسی پایبندی کشورها به تعهدات پادمانی

این شورا یکی از وظایف اصلی آن، بررسی پایبندی کشورهای عضو به تعهدات پادمانی این آژانس است. البته باید توجه داشت که کشورهای پرنفوذ ممکن است با لابی‌های قوی که دارند بر گزارش‌های رئیس آژانس تاثیر بگذارند.

ارجاع پرونده‌های اتمی به شورای امنیت سازمان ملل

اعضای شورای حکام می‌توانند قطعنامه‌ای را تصویب کنند که یک کشور خاص به تعهدات اتمی خود پایبند نبوده است. در این صورت، این اعضا می‌توانند پرونده‌ی اتمی را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند. البته در شورای امنیت سازمان ملل اعضای دائم حق وتو دارند.

سناریوی اول: تصویب قطعنامه‌ نامه‌ای مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی

در این سناریو که بدترین سناریوی ممکن برای فضای سیاسی و اقتصادی ایران است، ممکن است اعضای شورای حکام آژانس انرژی اتمی به دلیل نفوذ سیاسی برخی از اعضای آن، قطعنامه‌ای مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی آژانس تصویب کنند. اگر چنین اتفاقی بیافتد، اعضای شورای حکام می‌توانند برای فشار سیاسی بیشتر، پرونده‌ی هسته‌ای ایران را همانند سال 2006 به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند. چنین تصمیمی می‌تواند بر بازارهای مالی همانند طلا، ارز و بورس تاثیرگذار باشد.

تأثیر بر بازار ارز و طلا

در صورت تصویب قطعنامه‌ای شدید‌الحن از سوی اعضای شورای حکام بر علیه ایران، قیمت ارز و طلا با تقاضای بسیاری روبه‌رو خواهد شد. زیرا این اتفاق ممکن است به افزایش تنش‌های سیاسی و اقدامات تلافی جویانه‌ی ایران منجر شود. از طرفی، اگر پرونده به شورای امنیت ارجاع داده شود، باعث می‌شود پرونده‌ی هسته‌ای ایران با شرایط جدیدی مواجه شود.

در نتیجه سرمایه‌گذاری در دارایی‌های امن همانند ارز، طلا و صندوق طلا افزایش خواهد یافت. بر اساس اصول اقتصادی هرگاه برای یک دارایی تقاضا افزایش پیدا کند، برای اینکه بازار بتواند به تعادل برسد، قیمت دارایی مورد نظر رشد می‌کند. در چنین سناریویی برای انجام یک سرمایه گذاری آنلاین و مطمئن بهترین گزینه صندوق‌های طلا هستند. چون صندوق‌های طلا، معاملات آن‌ها بصورت آنلاین است و هرگز ریسک فیزیکی به سرقت رفتن متوجه آن‌ها نخواهد بود.

تأثیر بر بورس و سهام

در سناریوی بد بینانه، با احتمال بالایی بازار اوراق بهادار با کاهش قیمت مواجه خواهد شد. چون این بازار بر اساس ماهیتی که دارد، در برابر اخبار سیاسی متشنج کننده واکنش منفی نشان می‌دهد. به همین دلیل اگر قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حاکم صادر شد، بهتر است سرمایه‌گذاران حجم سهام و صندوق سهامی را در سبد دارایی خود کاهش دهند.

سناریوی دوم: عدم تصویب قطعنامه‌ نامه‌ای علیه ایران

در این سناریو که بر اساس گزارش رئیس این نهاد به شورای حکام ارائه می‌شود، پایبندی ایران به تعهدات پادمانی آژانس اعلام می‌شود. در این صورت قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نمی‌شود. در چنین حالتی از لحاظ سیاسی بسیار به نفع ایران خواهد بود. چون باعث می‌شود پرونده‌ی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باقی بماند و به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده نشود.

تأثیر بر بازار ارز و طلا

در صورت عدم تصویب قطعنامه‌ای علیه ایران، فشار روانی ناشی از این اتفاق منجر به افزایش عرضه‌‌ی طلا و ارز در فضای اقتصادی ایران می‌شود. هرچند بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار طلا و ارز بر اساس شرایط کلی اقتصاد ایران افق بلند مدت برای این بازارها دارند، اما در کوتاه مدت باعث می‌شود کاهش قیمت چشمگیری را تجربه کنند. از این رو در چنین سناریویی حداقل در کوتاه مدت، سرمایه‌گذاری در طلا و ارز مناسب نیست.

تأثیر بر بورس و سهام

در این سناریو، بازار سهام و بخصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری با اقبال زیادی روبه‌رو می‌شوند. از این رو سرمایه‌گذاری در صندوق‌هایی که دامنه‌ی نوسان بالا و نقد شوندگی بالایی داشته باشند، گزینه عقلانی خواهد بود. سرمایه گذاری در صندوق‌ اهرمی به دلیل اینکه دامنه‌ی نوسان بالاتری از سایر صندوق‌های سهامی دارد، برای چنین وضعیت مناسب است. از طرفی این صندوق‌ها نسبت به سایر صندوق‌های سهامی در برابر انتشار اخبار سیاسی واکنش شدیدتری نشان خواهند داد.

توصیه‌های کلیدی برای سرمایه‌گذاران در هر سناریو

برای اینکه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی در چنین شرایطی تا حد ممکن ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند، بهترین کار تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. سبد سرمایه‌گذاری به این مفهوم است که سرمایه‌گذاران دارایی خود را به سه بخش تقسیم کنند و در بازارهایی با ریسک‌های متفاوت سرمایه‌گذاری کنند. در این شرایط سبد سرمایه‌گذاری مناسب باید شامل طلا، سهام و دارایی بدون ریسک باشد. از این رو سرمایه‌گذاران باید بر اساس شخصیت سرمایه‌گذاری خود، بخشی از دارایی خود را در صندوق طلا و صندوق سهامی قرار دهند. همچنین بهترین گزینه برای کسب سود بدون ریسک، سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت است. صندوق درآمد ثابت به دلیل اینکه قیمت آن در برابر نوسانات بازار مصون است، گزینه بسیار خوبی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خواهد بود.