به گزارش گروه ترجمۀ خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام سید کاظمرضوی، پژوهشگر و مبلغ هندی، در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با تأکید بر جایگاه والای حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها اظهار داشت که ایشان الگویی ماندگار از ایمان، شجاعت و کرامت هستند و سیرۀ نورانیشان چراغ راه همیشگی در زندگی معنوی و خدمت به دیگران به شمار میآید.
در ادامه، شرح این گفتوگو را می خوانید:
در آغاز گفتوگو، لطفاً برای آشنایی بیشتر خوانندگان، معرفی کوتاهی از خود ارائه بفرمایید.
حجتالاسلام سید کاظم رضوی: پیش از هر چیز، لازم میدانم از مجموعه محترم « خبرگزاری حوزه» به دلیل فراهمآوردن این فرصت ارزشمند صمیمانه قدردانی کنم. اینجانب سید کاظم رضوی زیدپوری، دانشجوی مقطع دکتری در دانشگاه جامعهالمصطفی العالمیه قم هستم و توفیق یافتهام که در کنار فعالیتهای علمی، به انجام برنامههای تبلیغی و فرهنگی در سطوح مختلف نیز مشغول باشم. امیدوارم این گفتوگو بتواند گامی کوچک در جهت معرفی بهتر معارف اهلبیت علیهمالسلام، بهویژه شخصیت نورانی حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها باشد.
مقام و جایگاه حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها در قرآن کریم چگونه تبیین شده و چه مفاهیمی از آیات مرتبط میتوان دریافت؟
حجتالاسلام سید کاظم رضوی: قرآن کریم در آیۀ شریفۀ تطهیر با بیانی بسیار روشن و عمیق، مقام قدسی و طهارت روحانی اهلبیت علیهمالسلام را معرفی میفرماید: «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا».
این آیه، گواهی الهی بر عصمت، پاکی و منزلت ممتاز خاندان پیامبر صلیاللهعلیهوآله است. در این میان، حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها جایگاهی ویژه دارند؛ چراکه ایشان نهتنها یکی از مصادیق اصلی اهلبیت، بلکه تجلی کامل معنویت، ایمان، بندگی و دفاع از حق در بستر زندگی حقیقی و اجتماعی بودند.
سیرۀ مبارک آن حضرت از عبادت خالصانه و علم و معرفت ژرف گرفته تا صبر، ایثار و نقشآفرینی در حمایت از ولایت نمونهای زنده از تحقق آیه تطهیر و انعکاس کامل ارزشهای الهی در رفتار و گفتار ایشان است. از اینرو، مقام حضرت زهرا سلاماللهعلیها در قرآن، مقامی منحصربهفرد و الگویی جاودانه برای زنان و مردان مسلمان به شمار میآید.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله درباره شخصیت، منزلت و جایگاه معنوی حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها چه فرمایشاتی داشتهاند؟
حجتالاسلام سید کاظم رضوی: رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در سخنی که بیانگر اوج محبت، احترام و منزلت روحانی حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیهاست، میفرمایند: «فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی، فَمَنْ أَغْضَبَهَا فَقَدْ أَغْضَبَنِی»؛ یعنی «فاطمه پارهای از وجود من است؛ هر کس او را بیازارد، مرا آزرده است.
این حدیث شریف تنها یک تعبیر عاطفی نیست، بلکه نشاندهندۀ پیوند حقیقی و آسمانی میان پیامبر اسلام و حضرت زهرا سلاماللهعلیهاست؛ پیوندی که بر اساس آن، رضایت و ناراحتی آن بانوی الهی در امتداد رضایت و ناراحتی پیامبر تعریف شده است. این سخن نورانی، عظمت معنوی و مقام بیبدیل ایشان را برای امت اسلامی روشن میسازد و بیان میکند که جایگاه حضرت زهرا سلاماللهعلیها در منظومۀ ارزشهای الهی، جایگاهی استثنایی و غیرقابل مقایسه با دیگران است.
امیرالمؤمنین امام علی علیهالسلام و دیگر امامان معصوم علیهمالسلام دربارۀ فضایل، کمالات و جایگاه الهی حضرت زهرا سلاماللهعلیها چه بیاناتی نقل کردهاند؟
حجتالاسلام سید کاظم رضوی: امیرالمؤمنین علی علیهالسلام که آگاهترین انسان نسبت به حقیقت وجودی حضرت زهرا سلاماللهعلیها بود، در سخنی کوتاه اما بسیار ژرف میفرماید: «خَیرُ نِساءِ العالَمینَ فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّد»؛ «برترین زنان جهان، فاطمه دختر محمد است.
این تعبیر، نشانگر شناخت عمیق امام از شخصیت ملکوتی آن بانوی بزرگ اسلام است؛ بانویی که فضایل انسانی، معرفت الهی، پاکی و شرافت در وجود او در عالیترین مرتبه تجلی یافته بود.
همچنین امام جعفر صادق علیهالسلام در وصف مقام معنوی حضرت زهرا سلاماللهعلیها میفرماید: ما رَأَیتُ أَفضَلَ مِنها»؛ «من هیچ بانویی را برتر و والاتر از او ندیدهام.
مجموعۀ این بیانات نورانی از زبان معصومان علیهمالسلام نشان میدهد که حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها نه تنها در میان زنان، بلکه در میان تمام انسانها دارای جایگاهی یگانه و بیهمتا هستند. شخصیت ایشان آیینهای از کاملترین ویژگیهای اخلاقی و معنوی، از ایمان و معرفت گرفته تا ایثار، شجاعت و دفاع از حق به شمار میرود و همین ویژگیهاست که آن حضرت را به الگویی جامع و جاودانه برای همه نسلها تبدیل کرده است.
از زندگی نورانی حضرت زهرا سلاماللهعلیها چه آموزهها و درسهایی میتوان برای انسان امروز، بهویژه برای جامعه اسلامی، استخراج کرد؟
حجتالاسلام سید کاظمرضوی: سیرۀ سراسر نور حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها برای انسان معاصر، بهویژه برای جامعه اسلامی، درسهای فراوانی در بر دارد. آن بانوی الهی با رفتار و گفتار خود نشان دادند که کرامت حقیقی انسان در پرتو تقوا، معرفت، بندگی و پایبندی به ارزشهای الهی معنا مییابد. عبادت خالصانه، خدمت به نیازمندان، رسیدگی به محرومان و تلاش برای رضای خدا، بخش جداییناپذیر از زندگی ایشان بود.
حضرت زهرا سلاماللهعلیها در برابر سختیها و ناملایمات، صبری آگاهانه و مقاومتی هوشمندانه از خود نشان دادند و در دفاع از حق، ارزشهای قرآنی و عدالت اجتماعی، شجاعانه ایستادگی کردند. محبت به یتیمان، دستگیری از مستضعفان، اهتمام به خانواده و نقشآفرینی در عرصه اجتماع، از برجستهترین آموزههایی است که انسان امروز میتواند از سیرۀ ایشان فراگیرد؛ آموزههایی که اگر بهدرستی در جامعه اجرا شود، موجب رشد اخلاقی، استحکام خانواده و تقویت همبستگی اجتماعی خواهد بود.
لقب مشهور «سَیِّدَةُ نِساءِ العالَمین» که به حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها نسبت داده شده، چه معنا و پیام عمیقی را دربارۀ مقام آن حضرت بیان میکند؟
حجتالاسلام سید کاظم رضوی: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمودهاند: «فاطِمَةُ سَیِّدَةُ نِساءِ العالَمین»؛ یعنی «فاطمه، سرور و بانوی تمام زنان جهان است».
این تعبیر تنها یک عنوان افتخاری نیست، بلکه بیانگر جایگاه بینظیر معنوی و روحانی حضرت زهرا سلاماللهعلیهاست. این لقب نشان میدهد که آن حضرت نه فقط در دوران زندگی خویش، بلکه برای تمام زنان در طول تاریخ، الگوی کامل ایمان، پاکدامنی، شجاعت، عبادت و استقامت هستند. مقام معنوی ایشان به گونهای است که فضایل اخلاقی و انسانی در وجودشان به عالیترین مرتبه تجلّی یافته و هر انسان حقیقتجو میتواند در مسیر کمال، از سیرۀ ایشان الهام بگیرد.
زنان امروز، چه در عرصۀ خانواده و چه در حوزۀ اجتماع، چه آموزههایی را میتوانند از سیرۀ اخلاقی و معنوی حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها در زندگی خود به کار گیرند؟
حجتالاسلام سید کاظمرضوی: اگر بانوان امروز در عرصه خانواده، اجتماع و فعالیتهای فرهنگی زندگی حضرت زهرا سلاماللهعلیها را معیار و الگوی خود قرار دهند، بدون تردید جامعهای سرشار از همدلی، آرامش، اخلاق و معنویت شکل خواهد گرفت. آن حضرت با رفتار خود آموختند که عزت حقیقی در سادگی، حیا، دانش، وقار، مسئولیتپذیری و پایبندی به اصول الهی است.
حضرت زهرا سلاماللهعلیها در نقش دختر، همسری مهربان و پشتیبان برای امیرالمؤمنین علیهالسلام، و مادری دلسوز برای امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بودند و در هر یک از این نقشها، کمالی مثالزدنی ارائه کردند. محبت همراه با حکمت، مدیریت خردمندانه خانه، توجه به تربیت فرزندان، دفاع از حق و مشارکت در مسائل اجتماعی اینها جلوههایی از زندگی آن بانوی بزرگ است.
سیرۀ حضرت زهرا سلاماللهعلیها چراغی است که برای زنان و مردان همه اعصار روشنی میبخشد. پاکی، صبوری، اخلاص و ایمان راسخ ایشان نشان میدهد که انسان الهی، با اخلاق و عمل صالح، میتواند در تاریخ ماندگار شود. این سیره به ما میآموزد که بندگی خدا و خدمت به خلق، انسان را به کرامت، آرامش و سعادت حقیقی میرساند.