ترامپ گفت محمد بن سلمان چیزی درباره قتل خاشقچی توسط ماموران اطلاعاتی سعودی نمی دانست.

رئیس جمهوری آمریکا این روزها میزبان ولیعهد عربستان و حاکم واقعی این کشور است که برای اولین بار در بیش از هفت سال به آمریکا سفر کرده و بهبود تصور خود در جهان را که بواسطه یک قتل خدشته دار شد، هدف قرار می دهد.

ترامپ روز سه شنبه گفت ولیعهد عربستان از قتل خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد در سال ۲۰۱۸ توسط ماموران سعودی بی‌اطلاع بوده است و از بی گناهی بن سلمان در این حادثه بشدت دفاع کرد؛ ادعایی که با ارزیابی اطلاعاتی آمریکا در تضاد است.

پیشتر سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده به این نتیجه رسیدند که دستگیری یا قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول با تایید ولیعهد عربستان بوده است. بن سلمان دستور این عملیات را انکار کرد اما مسئولیت آن را به عنوان حاکم واقعی پادشاهی پذیرفت.

ترامپ در حالی که بن سلمان در کنار او نشسته بود، به خبرنگاران گفت: بسیاری از کسی که شما دربارش صحبت می‌کنید (خاشقچی)، خوششان نمی آمد، چه شما او را دوست داشته باشید و چه نداشته باشید. اتفاقاتی افتاد، اما او (بن سلمان) چیزی در مورد آن نمی‌دانست و می‌توانیم همین‌طوری رهایش کنیم.

ترامپ که سابقه رویارویی با اصحاب رسانه را دارد، خبرنگاری را که سوال خاشقچی را مطرح کرده بود به دلیل آنچه که «شرمنده کرن مهمانش» توصیف کرد، سرزنش کرد و از ولیعهد به خاطر انجام اقدایم «باورنکردنی» در زمینه حقوق بشر تمجید کرد، اما توضیح بیشتری نداد.

بن سلمان در پاسخ به سوال خبرنگار مربوطه گفت که شنیدن خبر مرگ خاشقجی «دردناک» بوده است، اما دولت او «تمام مراحل تحقیقات را به درستی انجام داده است.» او به خبرنگاران گفت: «ما نظام حکومتی خود را بهبود بخشیده‌ایم تا مطمئن شویم که چنین اتفاقی تکرار نمی شود. این حادثه دردناک و یک اشتباه بزرگ بود.

بن سلمان نه تنها به خاطر قتل خاشقجی، بلکه به خاطر سرکوب مخالفان در داخل کشور نیز به شدت مورد انتقاد گروه‌های حقوق بشری قرار گرفته است. اما ولیعهد همچنین اصلاحات اجتماعی بزرگی را آغاز کرده که برخی از قوانین سختگیرانه اجتماعی را از بین برده است.

رئیس جمهوری آمریکا سپس اعلام کرد که عربستان سعودی را به عنوان متحد اصلی غیر ناتو تعیین می‌کند و دو طرف از توافق‌هایی در مورد فروش اسلحه، همکاری هسته‌ای غیرنظامی، هوش مصنوعی و مواد معدنی حیاتی خبر دادند.

فروش اسلحه، توافق هسته‌ای غیرنظامی

دیدار اخیر سران آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان و عربستان صادرکننده برتر نفت نشان می دهد ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری خود، همزمان با فروکش کردن جنجال‌های بین‌المللی پیرامون قتل خاشقجی، ترمیم روابط با ریاض را در اولویت بالایی قرار داده است.

استقبال گرم و پهن کردن فرش قرمز برای ولیعهد عربستان در واشنگتن، نقطه عطفی در روابط ایالات متحده و عربستان سعودی است که به دلیل جنجال ها بر سر قتل خاشقجی آسیب دید. پیش از این جو بایدن، سلف ترامپ، در سفر به پادشاهی عربستان با شاهزاده سعودی دیدار، اما از میزبانی او در کاخ سفید خودداری کرد.

ترامپ در ضیافت شام رسمی در کاخ سفید در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، گفت که با تعیین عربستان سعودی به عنوان متحد اصلی غیر ناتو، «همکاری نظامی ما را به اوج بیشتری می‌رساند»

این وضعیت به یک شریک ایالات متحده، امتیازات نظامی و اقتصادی می‌دهد اما تعهدات امنیتی را به دنبال ندارد.

ترامپ مدعی شد حملات ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه ژوئن، عربستان سعودی را امن‌تر کرده است.

در یک گزارش اطلاعاتی کاخ سفید آمده است که دو طرف یک توافقنامه دفاع راهبردی امضا کرده‌اند که «بازدارندگی را در سراسر خاورمیانه تقویت می‌کند»، فعالیت شرکت‌های دفاعی ایالات متحده در این کشور را آسان‌تر می‌کند. به نظر می‌رسد این توافقنامه با معاهده‌ای که عربستان سعودی در ابتدا به دنبال آن بود و به تصویب کنگره رسیده بود، مطابقت ندارد.

کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ تحویل‌های آینده جنگنده‌های اف ۳۵ را تأیید کرده و سعودی‌ها موافقت کرده‌اند که ۳۰۰ تانک آمریکایی خریداری کنند.

عربستان درخواست خرید ۴۸ فروند هواپیمای پیشرفته اف ۳۵ را داده است.

فروش این جت‌های جنگنده رادارگریز به پادشاهی عربستان، اولین فروش جت‌های جنگنده پیشرفته از سوی آمریکا به ریاض خواهد بود که یک تغییر سیاست قابل توجه است. این معامله می‌تواند توازن نظامی در خاورمیانه را تغییر دهد و تعریف واشنگتن از حفظ آنچه را که ایالات متحده «برتری نظامی کیفی» اسرائیل عنوان می کند، محک بزند. تاکنون، اسرائیل تنها شریک آمریکا در خاورمیانه بوده که F-۳۵ داشته است.

اف-۳۵ چیست؟

اف-۳۵ به خانواده‌ای از جنگنده‌های تهاجمی رادارگریز اشاره دارد که توسط شرکت هوافضای آمریکایی لاکهید مارتین ساخته شده است. وب‌سایت رسمی این شرکت، اف-۳۵ لایتنینگ ۲ - برای اینکه نام کامل این هواپیما را بدهد - را به عنوان «پیشرفته‌ترین جت جنگنده جهان» معرفی می‌کند.

این جنگنده رادارگریز به گونه‌ای طراحی شده است که از شناسایی توسط رادار و سایر فناوری‌ها جلوگیری کند. سپس می‌تواند از قابلیت‌های تهاجمی خود برای حمله به پدافندها و جت‌های جنگنده دشمن قبل از پرتاب آنها استفاده کند و در صورت موفقیت، برتری هوایی را در هر درگیری ایجاد کند.

چندین کشور در زمینه تولید اف-۳۵ با ایالات متحده شریک هستند، از جمله استرالیا، کانادا، ایتالیا، دانمارک، هلند، نروژ و بریتانیا. آنها یا اجزای خاصی از جت‌های جنگنده را تولید می‌کنند یا تأسیساتی دارند که در آنجا جت‌هایی را که دولت‌های خودشان استفاده خواهند کرد، مونتاژ می‌کنند.

چرا عربستان به دنبال آن است؟

عربستان سعودی در حال حاضر و برای دهه‌ها خریدار اصلی سلاح‌های آمریکایی بوده است. اما تاکنون نتوانسته است به برنامه F-۳۵ ورود کند.

تغییر این وضعیت به عربستان سعودی اجازه می‌دهد تا نیروی هوایی خود را ارتقا دهد و جایگاه خود را در خاورمیانه تقویت کند. در حالی که روابط این کشور با ایران در حال حاضر مثبت است، ریاض و تهران پیش از این روابط خود را قطع کرده و یکدیگر را تهدید می‌دانستند.

عربستان سعودی همچنین پیش از این با شورشیان حوثی در یمن در جنگ بوده است. این درگیری فعلا فروکش کرده اما اختلافات حل نشده و ممکن است دوباره پرتنش شود.

کنگره آمریکا حتی اگر فروش سلاح توسط رئیس جمهور مجاز باشد، قدرت رد آن را دارد و ممکن است چنین تصمیمی بگیرد. ولی ترامپ موضع خود را روشن کرده و سخنان او در مقابل خبرنگاران در کاخ سفید در روز سه شنبه موید آن است که قصد دارد به این فروش ادامه دهد.