به گزارش خبرگزاری تسنیم از اسلامشهر، پروژه متروی اسلامشهر، به عنوان یکی از طرح‌های راهبردی کشور و امتداد حیاتی خط 3 متروی تهران، سال‌هاست در دست اجرا بوده و قرار است بار ترافیکی بزرگراه‌های جنوب پایتخت را کاهش و اتصال سریع و ایمن اسلامشهر به شبکه متروی تهران را فراهم کند.
این پروژه ملی با وجود پیشرفت حدود 65 درصدی، درگیر چالش بزرگ تأمین مالی است؛ چالشی که بیش از 90 درصد هزینه‌های آن تاکنون بر دوش شهرداری این شهر بوده و وعده‌های ملی برای تکمیل آن تاحدود زیادی محقق نشده است.
فازبندی و وضعیت کنونی پروژه؛ از تونل‌سازی تا آغاز ریل‌گذاری
این پروژه عظیم ملی بر اساس اسناد فنی در سه فاز اصلی تعریف شده است؛ در فاز نخست حفاری تونل از ایستگاه آزادگان تا میدان نماز به طول 10.5 کیلومتر اجرا شده که 9.8 کیلومتر آن به روش مکانیزه و 900متر ان به روش دستی حفاری و به پایان رسیده است.
در این مسیر سه ایستگاه چهاردانگه با پیشرفت بیش از 55 درصد، شاطره که آغاز نشده و میدان نماز که پیشرفت 68درصدی تعریف شده است. در فاز دوم هم حفاری تونل از میدان نماز تا میدان قائم به طول 5.5 کیلومتر از دیماه 1403 آغاز شده و 35 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. فاز سوم این پروژه شامل تأمین تأسیسات و تجهیزات از قبیل سیستم‌های برقی، سیگنالینگ و تجهیزات ایستگاه‌ها است که انجام آن منوط به تأمین به موقع منابع مالی است .
بر اساس گزارش‌های دیگر، عملیات روسازی و ریل‌گذاری این فاز که از تیرماه 1403 آغاز شده و 17.26 درصد پیشرفت داشته در سه مسیر آزادگان به چهاردانگه، شاطره به چهاردانگه و شاطره به میدان نماز در حال اجراست.
چالش مالی؛ شهرداری اسلامشهر پیش‌قراول تأمین هزینه‌ها
عمده‌ترین مانع پیشِ روی این پروژه، مسأله تأمین مالی است. آمارها از سهم قابل توجه شهرداری اسلامشهر و کمبود شدید اعتبارات ملی حکایت دارد؛ برای این پروژه تاکنون بیش از 2500 میلیارد تومان هزینه شده است.
سهم شهرداری اسلامشهر از این هزینه، 2300 میلیارد تومان (92 درصد) بوده که عمدتاً از محل درآمدهای شهرداری تأمین شده و تنها 200 میلیارد تومان (8 درصد) از محل اعتبارات ملی به این پروژه تزریق شده است.
برای تکمیل فاز نخست و تجهیز تأسیسات، این پروزه حداقل به 2000 میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز دارد. البته وعده‌هایی از سوی نمایندگان مجلس و مدیران استانی برای تخصیص اعتبار به این پروژه ملی داده شده و امیدواریم تحقق یابد.
وعده و عمل؛ واکنش مسئولان در برابر واقعیت‌های میدانی
در همین راستا نورالله طاهری، فرماندار اسلامشهر از اختصاص اعتبار 1500 میلیارد تومانی به این پروژه در سفر رئیس‌جمهور خبر داده و پیگیری برای تخصیص این میزان را وعده داده است.
رضا قاسمی، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری اسلامشهر اتصال تونل‌های مترو اسلامشهر به خط 3 تهران را تا مهرماه 1404 محقق می‌داند، اما مسافرگیری از ایستگاه میدان نماز را مشروط به تأمین 2000 میلیارد تومان اعتبار، تا پایان سال 1405 امکان‌پذیر می‌داند.
مرتضی خانعلی، رئیس شورای شهر اسلامشهر نیز اعلام کرده عملیات ریل‌گذاری سال گذشته آغاز شده و امیدوار است نخستین ایستگاه در چهاردانگه ظرف یک تا دو سال آینده افتتاح شود. در نهایت اینکه تکمی این پروژه همت مسئولان ملی را می‌طلبد، مسئولان محلی و ملی در اظهارنظرهای خود بر اهمیت این پروژه تأکید، وعده‌هایی برای حمایت داده‌اند، اما در عمل نتایج متفاوت بوده است.
چشم‌انداز آینده؛ دو سناریوی محتمل پیشِ رو
تکمیل این پروژه حیاتی برای بیش از 700 هزار شهروند اسلامشهری و شهرستان‌های همجوار، در گرو حل معضل مالی است و در نتیجه دو سناریوی اصلی برای آینده آن متصور است: در سناریوی خوشبینانه در صورت تزریق فوری 2000 میلیارد تومان بودجه، فاز نخست (ایستگاه آزادگان به میدان نماز) با 3 ایستگاه تا پایان سال 1405 افتتاح خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود روزانه 180 هزار مسافر را جابه‌جا کند.
برخی برآوردها نیز به اواخر سال 1406 اشاره دارند . در سناریوی بدبینانه هم در صورت تداوم وضعیت فعلی در تأمین اعتبار، افتتاح مترو به چند سال آتی موکول شده و هزینه‌های پروژه تا ده‌ها درصد افزایش خواهد یافت.
پروژه‌ای فراتر از یک طرح عمرانی
مترو اسلامشهر تنها یک پروژه عمرانی نیست؛ این طرح، آزمونی برای صداقت مسئولان در عمل به وعده‌ها و پاسخگویی به مطالبه تاریخی شهروندان است؛ با بهره‌برداری از این خط، نه تنها زمان سفر ساکنان این منطقه به تهران به حدود 10 دقیقه کاهش می‌یابد بلکه شهرستان‌های همجوار مانند بهارستان و رباط‌کریم نیز از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد.
شهرداری اسلامشهر با اختصاص 95 درصد درآمدهای خود، از سهم خویش فراتر رفته، اما این کافی نیست؛ دولت و مجلس باید با اختصاص فوری بودجه ملی، این طرح ملی را از "ایستگاه وعده‌ها" به "قطار پیشرفت" برسانند.
گزارش از: بهاره صابر
پایان پیام/