به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، محمد آشوری، امروز _سه‌شنبه بیست‌وهفتم آبان_ در پنل عمومی نخستین اجلاس استانداران استان‌های ساحلی کشورهای حاشیه دریای خزر در رشت با قدردانی از ابتکار استاندار گیلان در برگزاری این نشست، اظهار کرد: این اجلاس زمینه‌ای برای همگرایی منطقه‌ای است تا با گفت‌وگو و هم‌اندیشی، در خصوص فرصت‌ها، چالش‌ها و چشم‌انداز توسعه کریدورها با تأکید بر حکمرانی ترانزیت و لجستیک و توسعه کریدور شمال-جنوب به فهم مشترکی برسیم.
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی و راهبردی ایران افزود: ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک منحصر به فرد خود در قلب شبکه‌های ترانزیت و کریدورهای بین‌المللی قرار دارد؛ کشوری که در چهارراه تمدن‌های شرق و غرب و پل ارتباطی شمال و جنوب جهان واقع شده و از غرب آسیا تا قفقاز و آسیای میانه امتداد یافته است.
استاندار هرمزگان خاطرنشان کرد: دسترسی ایران به تنگه هرمز، خلیج فارس، دریای عمان، بندر چابهار و دریای خزر، نقش محوری این کشور را در ژئواکونومی منطقه و جهان تثبیت کرده است. ایران با قرار گرفتن در مجاورت جنوب غربی آسیا، آسیای میانه و شبه‌قاره هند، به نقطه تلاقی کریدورهای ترانزیتی شرق-غرب و شمال-جنوب تبدیل شده است.
آشوری با بیان اینکه ایران پلی میان اقیانوس هند و دریای خزر است، تصریح کرد: این موقعیت، دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه به آب‌های آزاد را تسهیل می‌کند؛ کشوری که از شمال با دریای خزر و کشورهای ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان و روسیه، از شرق با افغانستان و پاکستان، از غرب با ترکیه و عراق و از جنوب با کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هم‌مرز است و همین گستره جغرافیایی، ایران را به هاب بالقوه لجستیک برای اتصال آسیای مرکزی، قفقاز، مدیترانه و جنوب آسیا تبدیل کرده است.
وی با اشاره به اهمیت کریدورها در شبکه حمل‌ونقل جهانی گفت: کریدورها نه تنها مناطق مختلف جهان، بلکه نقاط مختلف یک کشور را به هم متصل می‌کنند و حمل‌ونقل در این مسیرها از طریق دریا، جاده و ریل انجام می‌شود. از مهم‌ترین مزایای این کریدورها می‌توان به کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و کوتاه شدن فاصله میان مبدأ و مقصد اشاره کرد.
استاندار هرمزگان، کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال–جنوب را یکی از مسیرهای راهبردی در تجارت جهانی دانست و افزود: هرچه یک کشور مرزهای زمینی و دریایی بیشتری داشته باشد، کریدور مناسب‌تری برای حمل‌ونقل محسوب می‌شود. از آنجا که حدود ۹۰ درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام می‌شود، عبور کالا از کریدورهای بین‌المللی دریایی علاوه بر صرفه اقتصادی، امنیت محموله‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: کریدور بین‌المللی شمال–جنوب که از سال ۲۰۰۰ با توافق ایران، هند و روسیه شکل گرفته، بندر بمبئی هند را از طریق بندر چابهار و خاک ایران به سن‌پترزبورگ روسیه متصل می‌کند. شاخه‌های شرقی، میانی و غربی این کریدور همگی از ایران عبور می‌کنند و در این میان، دریای عمان و بنادر آن «دروازه اصلی» این مسیر به شمار می‌آیند.
آشوری با تأکید بر نقش ایران در حوزه انرژی گفت: ایران با قرار گرفتن بین دو هسته انرژی جهان، یعنی خلیج فارس و دریای خزر، و دسترسی به دریای عمان، یکی از بازیگران اصلی ژئوانرژی در سطح جهان است. خلیج فارس و تنگه هرمز که ۲۰ درصد نفت جهان از آن عبور می‌کند، از نظر ژئواستراتژیک حیاتی است و ایران با بیش از ۱۵۳۰ کیلومتر ساحل در خلیج فارس و حضور قدرتمند دریایی، نفوذ منطقه‌ای خود را حفظ کرده است.
وی افزود: دریای خزر نیز با ذخایر غنی نفت و گاز، ایران را به بازیگری مهم در ترانزیت انرژی آسیای مرکزی و قفقاز تبدیل کرده است. بنادر ایران در سواحل دریای عمان و خلیج فارس، به‌ویژه چابهار، بندرعباس و سایر بنادر راهبردی، دروازه ورود شبه‌قاره هند به کریدور شمال-جنوب هستند و به دلیل قرار گرفتن بیرون از تنگه هرمز، از محدودیت‌های ژئوپلیتیکی آن مصون‌اند و مزیت رقابتی ویژه‌ای برای ایران ایجاد می‌کنند.
استاندار هرمزگان با اشاره به همکاری ایران و هند در بندر چابهار گفت: این همکاری با وجود تأخیرهای ناشی از تحریم‌ها، از سال ۲۰۲۴ شتاب گرفته است. اتصال بندر چابهار به سرخس می‌تواند کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی را به اقیانوس هند متصل کند؛ مسیری که عملاً رقیب جدی دیگری ندارد.
وی با تشریح نقش کریدور شمال-جنوب در تجارت جهانی اظهار کرد: این کریدور سالانه حجم زیادی از بار را به نقاط مختلف جهان منتقل می‌کند و ساخت و تکمیل شاخه‌های آن، به‌ویژه مسیر چابهار–سرخس و بندرعباس–رشت، می‌تواند با کاهش طول مسیر و زمان حمل‌ونقل، ظرفیت‌های عظیمی برای کشور ایجاد کند.
آشوری در تشریح راهکارهای تقویت همگرایی منطقه‌ای گفت: برای تحقق این همگرایی، باید زیرساخت‌های ترانزیتی تقویت و پروژه‌های ریلی مانند رشت–آستارا، چابهار–سرخس و توسعه بنادر چابهار، بندرعباس، جاسک و کوه‌مبارک تکمیل شود تا ظرفیت ترانزیتی ایران به چندین ده میلیارد دلار در سال برسد.
وی ایجاد کریدور ریلی و جاده‌ای ساحلی از گوادر پاکستان به چابهار، جاسک، بندرعباس، مگاپورت پارسیان، بندر امام و بندر بصره و اتصال آن به بندر لاذقیه در دریای مدیترانه را فرصت مهمی برای پاکستان، چین، ایران، عراق و سوریه دانست و تأکید کرد: این مسیر می‌تواند مجموع کشورهای حوزه خزر را نیز از ظرفیت‌های خلیج فارس و دریای عمان بهره‌مند کرده و مراکز مهم بندری، صنعتی و انرژی سواحل جنوب ایران را به هم پیوند دهد.
استاندار هرمزگان، «دیپلماسی فعال منطقه‌ای» را شرط موفقیت این طرح‌ها دانست و افزود: وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با طرح دیپلماسی استانی، زمینه جدیدی برای پیوند استان‌های مرزی با همتایان خود در کشورهای همسایه فراهم کرده است. ابتکاری که استاندار گیلان در حوزه دریای خزر اجرا کرده، می‌تواند پایه‌ای برای همکاری اساسی میان کشورهای حاشیه خزر، خلیج فارس و دریای عمان باشد.
وی بهره‌برداری از اقتصاد دریایی را یکی از محورهای اصلی برنامه ملی توسعه ایران عنوان و اظهار کرد: فعالیت‌های شیلاتی، صنعت بانکرینگ، کشتی‌سازی، گردشگری ساحلی و دریایی، و سایر بخش‌های مرتبط می‌تواند همکاری‌های بین خزر و خلیج فارس را تقویت کند.
آشوری، تحریم‌های بین‌المللی را از چالش‌های سرعت‌بخشیدن به این حرکت دانست و گفت: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و سایر پیمان‌های منطقه‌ای و همکاری نزدیک با کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان می‌تواند زمینه عبور از این محدودیت‌ها را فراهم کند.
وی افزود: ارائه خدمات لجستیکی و پشتیبانی با ارزش افزوده در مبادی ورودی و خروجی، نقش مهمی در کاهش زمان و هزینه عبور کالا، ایجاد مزیت رقابتی برای مراکز لجستیکی، حفظ مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید منطقه‌ای دارد. بهره‌برداری هدفمند از سایت‌های لجستیکی موجود، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی که از معافیت‌ها و امتیازات قانونی برخوردارند، می‌تواند عقب‌ماندگی ایران نسبت به برخی همسایگان را جبران کند.
استاندار هرمزگان با تأکید بر نقش دیپلماسی اقتصادی در تکمیل کریدورها گفت: امروز مسئله لجستیک ایران صرفاً به گمرک، ریل یا تردد مرزی محدود نیست، بلکه موضوع اصلی «جایگاه ایران در زنجیره‌های ارزش جهانی» است. هماهنگی منطقه‌ای در قالب کریدورها می‌تواند سطح همکاری‌ها را بر پایه منافع مشترک افزایش داده و همگرایی پایدار در دیگر حوزه‌ها را نیز تقویت کند.
وی با اشاره به ضرورت مشارکت بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی خاطرنشان کرد: مشارکت فعالان اقتصادی کشورهای حوزه خزر و خلیج فارس می‌تواند به شکل‌گیری روابط پایدار و بستر مناسب برای بهره‌مندی متقابل از ظرفیت‌های ترانزیتی و سرمایه‌گذاری کمک کند.
آشوری در جمع‌بندی سخنان خود گفت: کریدورهای ترانزیتی اگر بر پایه اراده مردمی، مشارکت بخش خصوصی، حکمرانی هوشمند زنجیره تأمین و همکاری خردمندانه کشورهای منطقه شکل بگیرند، صرفاً مسیرهای اقتصادی نخواهند بود، بلکه به «شریان‌های تمدن‌ساز» بدل می‌شوند.
وی با اشاره به جایگاه راهبردی هرمزگان ادامه داد: استان هرمزگان با برخورداری از زیرساخت‌های گسترده صنعتی، بنادر بزرگ و شبکه حمل‌ونقل دریایی، آمادگی دارد میزبان همکاری‌های مشترک با استان‌های ساحلی خزر و سایر کشورهای عضو رژیم حقوقی دریای خزر باشد و زمینه پیوند عملی خلیج فارس و دریای عمان با دریای خزر را فراهم کند.
استاندار هرمزگان در پایان با دعوت از استانداران و مهمانان اجلاس برای بازدید از ظرفیت‌های این استان گفت: هرمزگان نقطه ثقل توسعه دریامحور جمهوری اسلامی ایران است و بازدید از توانمندی‌های بندری، صنعتی و لجستیکی این استان می‌تواند پایه برنامه‌ریزی برای همکاری‌های آینده باشد.
وی از میزبانی گیلان در این نشست و حضور سفرا، مسئولان کشورهای دوست و همسایه، فعالان بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی قدردانی کرد.