به گزارش ایلنا به نقل از رویترز، فرانسه و اوکراین در تازه‌ترین تحرکات نظامی، توافق‌نامه‌ای امضا کردند که بر اساس آن، پاریس متعهد به تحویل حدود ۱۰۰ فروند جنگنده رافال، سامانه‌های دفاع هوایی و پهپاد به کی‌یف شده است. این توافق در حالی صورت گرفته که اوکراین به دنبال تقویت توان هوایی خود برای مقابله با پیشروی‌های زمینی روسیه و مقابله با برتری هوایی مسکو است.
ریاست امضای این توافق بر عهده ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، بود. با این حال، جزئیات مالی، نحوه تأمین بودجه و زمان‌بندی تحویل جنگنده‌ها هنوز به‌صورت رسمی اعلام نشده است. این دیدار نهمین سفر زلنسکی به پاریس از زمان آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ محسوب می‌شود و بار دیگر نقش محوری فرانسه در حمایت غرب از اوکراین، به ویژه در شرایطی که عرضه تسلیحات از سوی آمریکا قابل پیش‌بینی نیست، برجسته شد.
بر اساس اعلام رسانه‌ها، این توافق که حدود ۱۰ سال اعتبار خواهد داشت، شامل تحویل سیستم دفاع هوایی SAMP-T، رادارهای پیشرفته و پهپادهای انقضادی است. مقام‌های فرانسوی تأکید کرده‌اند که جنگنده رافال نماد توانمندی صنایع دفاعی فرانسه و ظرفیت نظامی پاریس در حمایت از اوکراین است.
از منظر نظامی، اوکراین با تهدید جدی روسیه در آسمان روبه‌رو است. پیشروی‌های زمینی روسیه در مناطق استراتژیک و نزدیک شدن به منابع حیاتی معدنی و طبیعی، کی‌یف را مجبور کرده است برای حفظ توازن اولیه، توان هوایی خود را ارتقا دهد. بر این اساس، اوکراین ماه گذشته قراردادی برای خرید ۱۰۰ تا ۱۵۰ فروند جنگنده سوئدی «گرین» امضا کرد و انتظار دارد جنگنده‌های «میرای ۲۰۰۰» و سیستم‌های موشکی ضد هوایی «آستر» از فرانسه تحویل بگیرد.
با این حال، کارشناسان نظامی درباره تأثیر واقعی جنگنده‌های «رافال» بر موازنه هوایی میان روسیه و اوکراین دیدگاه‌های متفاوتی دارند. برخی ورود این هواپیماها را نقطه عطف نبرد هوایی می‌دانند، اما اکثریت معتقدند تجربه اخیر هند و پاکستان نشان می‌دهد «رافال» در برابر سیستم‌های پدافندی پیشرفته چندان مؤثر نیست؛ بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، سه فروند رافال هندی توسط پاکستان با موشک‌های PL-15 سرنگون شد.
کارشناسان نظامی می‌گویند توانمندی روسیه در تولید تسلیحات جایگزین و بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته جنگ الکترونیک، یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه اثربخشی جنگنده‌های «رافال» است. پدافند روسیه با ترکیب جنگ الکترونیک و پهپادهای انقضادی، برتری هوایی خود را تثبیت کرده و شرایط مشابه تجربه پاکستان، تهدیدی جدی برای کارایی این هواپیماها ایجاد می‌کند.
علاوه بر موانع نظامی، چالش‌های لجستیکی و اقتصادی نیز روند تحویل سریع جنگنده‌های «رافال» به اوکراین را محدود می‌کند. کارشناسان فرانسوی می‌گویند ظرفیت تولید این هواپیما محدود است و بیش از سه فروند در سال تولید نمی‌شود؛ بنابراین، تحویل نخستین محموله‌ها احتمالا پیش از سال ۲۰۲۹ ممکن نخواهد بود. هزینه کل پروژه نیز حدود ۱۵ میلیارد یورو برآورد شده و تأمین منابع مالی آن در شرایط بحران اقتصادی و بدهی عمومی فرانسه، چالشی جدی محسوب می‌شود.
همچنین، تجهیز رافال‌ها به زیرساخت‌های مورد نیاز و فرودگاه‌های مناسب، زمان‌بر است. بسیاری از باندهای هوایی اوکراین در نتیجه حملات روسیه تخریب شده و استفاده از آن‌ها فعلاً محدود است.
توافق فرانسه و اوکراین، هرچند از نظر سیاسی و نمادین اهمیت بالایی دارد و حمایت غرب از کی‌یف را نشان می‌دهد، اما محدودیت‌های عملیاتی و تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که اثرگذاری سریع جنگنده‌های «رافال» در میدان نبرد با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد بود. همزمان، روسیه با تکیه بر توانمندی‌های پدافندی و تجربه‌های نظامی مشابه، خود را برای مقابله با این تحرکات آماده می‌کند.