به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، ۲۹ آبان، روز جهانی هنر‌های اسلامی یادآور میراث عظیمی است که از حاشیه‌های اندلس تا قلب اصفهان، از سمرقند تا استانبول امتداد یافته و هنوز زبان مشترک «زیبایی، معنا و وحدت» است. در جهان امروز که سرعت، مصرف‌گرایی و خشونت تصویری بر فضای فرهنگی سایه انداخته، هنر اسلامی بار دیگر به عنوان یک «پناهگاه آرامش و خرد» مورد توجه قرار گرفته است.
هویتِ بدون چهره؛ هنر اسلامی چرا جهانی شد؟
تفاوت مهم هنر اسلامی با بسیاری از سنت‌های هنری جهان، غیرشخصی بودنِ هنرمند و تأکید بر نوعی «زیبایی قدسی» است. هنرمند در هنر اسلامی خود را پنهان می‌کند تا صورت، نقش و هندسه جلوه‌ای از نظم الهی شوند.
امروزه این ویژگی دوباره اهمیت یافته؛ زیرا جهانی که هویت‌های فردی و سلیقه‌های شخصی در آن فرو می‌ریزد، به هنری نیاز دارد که وحدت در کثرت را یادآوری کند.
بازگشت هندسه؛ چرا نسل Z به طرح‌های اسلامی جذب شد؟
پژوهش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد طی سه سال گذشته جست‌وجوی عبارت Islamic geometry در شبکه‌های اجتماعی بیش از ۶۰۰ درصد افزایش داشته است.
دلایل این بازگشت، آرامش‌بخشی و نظم ریاضی نقش‌ها، امکان استفاده در مد، طراحی داخلی و گرافیک و سازگاری با هنر دیجیتال و هوش مصنوعی است.
هندسه اسلامی امروز در معماری مدرن، NFT ها، فشن و حتی طراحی رابط کاربری دیده می‌شود؛ یعنی میراثی که قرن‌ها پیش خلق شده، اکنون به زبان نسل جدید ترجمه شده است.
ایران؛ گنجینه‌ای که هنوز کامل خوانده نشده
در ایران، از گنبد سلطانیه تا کاشی‌کاری شیراز، از نگارگری تبریز تا موسیقی مقامی خراسان، پیکره‌ای از گسترده‌ترین و متنوع‌ترین هنر‌های اسلامی شکل گرفته است.
اما واقعیت این است که بسیاری از هنر‌ها در خطر خاموشی‌اند، استادکاران کهنسال شده‌اند، بازار‌های صنایع‌دستی با رکود روبه‌روست و بخش مهمی از معماری تاریخی ما نیازمند مرمت درست است.
به همین دلیل روز جهانی هنر‌های اسلامی می‌تواند بهانه‌ای برای بازتعریف سیاست‌ها، توجه به اقتصاد هنر و احیای آموزش‌های سنتی باشد.
فرصت طلایی ایران در دیپلماسی فرهنگی
با افزایش توجه جهانی به هنر اسلامی، ایران می‌تواند نمایشگاه‌های مشترک بین‌المللی برگزار کند، استادکاران را به شبکه‌های هنری جهان پیوند دهد، جشنواره‌های هنر اسلامی را در شهر‌هایی مثل اصفهان، کاشان، شیراز و تبریز توسعه دهد و از هنر به عنوان زبان صلح در منطقه بهره ببرد.
از گذشته تا آینده؛ هنر اسلامی در عصر هوش مصنوعی
برخی دانشگاه‌های هنر اکنون با همکاری لابراتوار‌های هوش مصنوعی پروژه‌هایی اجرا می‌کنند که در آن الگو‌های اسلامی دیجیتالی می‌شوند، گنبد‌ها و مقرنس‌ها بازطراحی می‌شود و حتی نسخه‌های جدیدی از نقش‌ها خلق می‌شود.
این نشان می‌دهد هنر اسلامی نه یک «یادگار تاریخی»، بلکه یک زبان زنده است که قابلیت بازتولید و نوآوری دارد.
روز جهانی هنر‌های اسلامی تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ یادآور این حقیقت است که جهان معاصر هنوز به هنری نیاز دارد که معنا، آرامش، سکوت و هندسه را کنار هم بنشاند.
ایران با داشتن عمیق‌ترین لایه‌های این میراث، می‌تواند یکی از مهم‌ترین بازیگران فرهنگی قرن آینده باشد؛ اگر نگاه به هنر اسلامی، نه صرفاً «حفاظتی»، بلکه تولیدی، خلاق و جهانی شود.
انتهای پیام/