به گزارش روز دوشنبه ایرنا، میرضیایف در سخنرانی خود در نشست سران پنج جمهوری آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی و همچنین جمهوری آذربایجان در تاشکند گفت: نشستهای منظم میان سرزان این پنج کشور باید به یک بلوک رسمی منطقهای تبدیل شود.وی همچنین بر لزوم تقویت همکاریهای اقتصادی، امنیتی و زیستمحیطی در منطقه تأکید کرد.
به گفته میرضیایف، تمامی پنج کشور همچنین با حضور آذربایجان در نشستهای منظم خود موافقت کردهاند، کشوری عمدتاً مسلمان در منطقه قفقاز جنوبی که جزو آسیای مرکزی محسوب نمیشود.
شوکت میرضیایف درنشستی با حضور روسای جمهوری قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و جمهوری آذربایجان، اعلام کرد که دیدارهای دورهای سران منطقه باید به یک سازوکار رسمی و ساختارمند تبدیل شود.
وی با اشاره به تقویت همکاری در سه محور اصلی اقتصاد و تجارت منطقهای،هماهنگی امنیتی و پاسخ مشترک به چالشهای محیطزیستی، افزود: یک چارچوب نهادی جدید میتواند ظرفیتهای اقتصادی و انرژی کشورهای آسیای مرکزی را در مسیر توسعه مشترک قرار
دهد.

این اظهارات درحالی مطرح میشود که منطقه آسیای مرکزی دارای منابع غنی انرژی و مواد معدنی است و دههها پیوند عمیقی با روسیه داشته است؛ با این حال، تحولات اخیر موجب افزایش توجه غرب به این منطقه شده و چین نیز همچنان یکی از اصلیترین بازیگران اقتصادی و تجاری در آن به شمار میرود.
میرضیایف همچنین تاکید کرد که این ابتکار میتواند بستری برای یکپارچگی اقتصادی، همکاری امنیتی و تعامل زیستمحیطی میان کشورهای منطقه با جمعیتی بیش از ۸۰ میلیون نفر فراهم کند.
همچنین هرچند واکنش رسمی دیگر کشورها به پیشنهاد ازبکستان اعلام نشده است اما پنج کشور آسیای مرکزی در سالهای اخیر بارها خواستار تقویت همگرایی منطقهای شدهاند؛ موضوعی که در دهههای گذشته به دلیل اختلافات مرزی و تنشهای سیاسی کمتر عملی شده بود.
میرضیایف همچنین اعلام کرد که هر پنج کشور آسیای مرکزی با حضور جمهوری آذربایجان در نشستهای منظم سران موافقت کردهاند؛ هرچند باکو از نظر جغرافیایی بخشی از آسیای مرکزی محسوب نمیشود اما پیوندهای سیاسی و فرهنگی آن با منطقه موجبات حضورش در این قالب هماهنگ را فراهم کرده است.
کشورهای آسیای مرکزی در طول سالهای اخیر تلاش کردهاند که اختلافات گذشته را کاهش داده و قالبهای تازهای برای همکاری منطقهای ایجاد کنند.
درهمین راستا از سال ۲۰۱۸ به ابتکار ازبکستان، نشستهای منظم سران پنج کشور آسیای مرکزی آغاز شد؛ روندی که در دهههای پیش به دلیل اختلافات مرزی، رقابتهای سیاسی و مشکلات آب و انرژی کمتر امکانپذیر بود.
همچنین تحولات ژئوپلیتیک سالهای اخیر شامل کاهش وابستگی منطقه به روسیه، افزایش حضور چین از مسیر طرح «کمربند و راه» و توجه بیشتر آمریکا و اروپا به آسیای مرکزی، باعث شده این کشورها به دنبال شکلدادن هویت همکاری مستقلتری باشند.
بنابراین،پیشنهاد میرضیایف برای ایجاد «اجتماع آسیای مرکزی» در ادامه همین روند طرح شده و میتواند نخستین گام در مسیر شکلگیری یک ساختار رسمی منطقهای پس از فروپاشی شوروی باشد.