در این میان رئیس شواری شهر خواستار ممنوعیت فعالیت استخرهای خانگی شده اما نکته اینجاست که دستگاه‌های مسئولی مانند آبفا و شهرداری به‌درستی نمی‌دانند چند استخر خانگی در تهران فعال است.البته مقصر اصلی بحران کنونی آب در کلانشهرهای کشور به‌هیچ‌وجه شهروندان نیستند، زیرا مسائلی مانند عدم‌نوسازی خطوط انتقال آب و هدررفت آب در بخش کشاورزی سهم بیشتری در ایجاد این بحران دارد، با این حال در شرایط کنونی نباید تأثیر اقداماتی مانند ممنوعیت فعالیت استخرهای خانگی، خصوصی و عمومی را نادیده گرفت.مرداد سال گذشته بود که معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران باصدوربخشنامه‌ای اعلام کرد که فعالان حوزه ساخت‌و‌سازدیگراجازه ایجاداستخر درساختمان‌های مسکونی را ندارند اما بههرحال لازم بود که این بخشنامه با تبصره‌هایی همراه باشد، مخصوصا برای ساختمان‌هایی که از قدیم‌الایام دارای استخر هستند. در این میان یا تعداد ساختمان‌های قدیمی زیاد است یا بسیاری ازساختمان‌های در حال ساخت، به این بخشنامه توجهی نمی‌کنند و به قول معروف، قوانین را دور می‌زنند.روزگذشته مهدی چمران، رئیس شورای شهرتهران تاکید کرد که ساخت و استفاده ازاستخرهای خانگی بایدممنوع شود،زیراتنها راه حفظ منابع آبی، قطع کامل این شیوه ازمصرف آب است.
استخرها گم شده‌اند
تهران در شرایطی به آخرین ماه از فصل پاییزنزدیک می‌شود که کارشناسان،هشدارهای زیادی درباره افت منابع زیرزمینی می‌دهند. در چنین وضعیتی، شیوه مصرف آب دربخش‌های غیراولویت‌دارمانند استخرهای خانگی می‌تواندامنیت آبی پایتخت را تحت‌الشعاع قرار دهد. اما سؤال اینجاست که چند استخر خانگی در پایتخت وجود دارد و اصلا مقدار مصرف آب این استخرها چقدر است؟
اسماعیل محسنی‌نسب، معاون مشترکین آبفای استان تهران در گفت‌و‌گو با جام‌جم در این خصوص توضیح می‌دهد که آمار دقیقی در این‌باره ندارند چرا که آب استخرها از مجتمع‌های مسکونی جدا نیست؛ وقتی یک انشعاب به مجتمع داده می‌شود و در آن استخر وجود دارد، کنتور جداگانه‌ای برای استخر نصب نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان مرزی مشخص کرد که چه مقدار آب برای مصرف داخل مجتمع استفاده شده و چه مقدار برای استخر.
او ادامه می‌دهد: «وقتی به مجتمع‌های مسکونی انشعاب می‌دهیم، آب را صرفا برای مصارف شرب و بهداشتی ساختمان تامین می‌کنیم. مرز مشخصی برای تفکیک نحوه مصرف آب وجود ندارد، زیرا بسیاری از این استخرها شناسایی نشده‌اند و حتی نمی‌دانیم دقیقا کجا قرار دارند. آنچه در اختیار ماست، مربوط به مواردی است که آشکار بوده یا به‌واسطه مراجعه مشترک و بررسی پروانه ساختمان یا پایان‌کار مشخص شده.»
حلقه مفقوده نظارت
آمارهای شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی جاری تا۲۳آبان، بارش‌هافقط۳.۴میلی‌متر بوده، رقمی که در مدت مشابه سال گذشته ۲۳.۵میلی‌متر بوده است.بنابراین پرداختن به مصرف آب در استخرهای خانگی در چنین پس‌زمینه‌ای نیازمند مدیریت و نظارت جدی است. البته این‌که کدام مسئول یا نهاد باید این نظارت را برعهده بگیرد، محل مناقشه است، چرا که معاون مشترکین آبفای استان تهران ضمن بیان این مطلب که شهرداری‌ها اطلاعات پایان‌کار ساختمان‌ها را به آنها نمی‌دهند، بیان می‌کند: «شهرداری باید پاسخگو باشد و اعلام کند چه تعداد پروانه صادر کرده که در آنها استخر ذکر شده است. اگر شهرداری تهران این اطلاعات را در اختیار سازمان‌هایی مانند ما قرار دهد، در این صورت می‌توانیم سراغ مشترکانی برویم که در مجتمع‌های مسکونی خوداستخر ساخته‌اند.اماورود مستقیم مابه داخل املاک مسکونی امکان‌پذیر نیست، چون از نظر قضایی و اداری مجاز به چنین اقدامی نیستیم.»
بههرحال بحران آب در تهران دیگر تنها یک هشدار نیست؛ واقعیتی است که هرسال عمیق‌ترمی‌شود. مصرف غیرضروری در بخش‌هایی مانند استخرهای خانگی، حتی اگر سهم کمی از کل مصرف داشته باشند، نمادی از ناکارآمدی نظارت و ضعف هماهنگی بین نهادهای مسئول است. برای جلوگیری ازتشدید این بحران، نیاز است که هرنهاد درحوزه خود پاسخگو باشد و سیاست‌های بازدارنده برای مصرف‌کنندگان پرمصرف یا بدمصرف اجرا شود.
استخرها گم شده‌اند
تهران در شرایطی به آخرین ماه از فصل پاییزنزدیک می‌شود که کارشناسان،هشدارهای زیادی درباره افت منابع زیرزمینی می‌دهند. در چنین وضعیتی، شیوه مصرف آب دربخش‌های غیراولویت‌دارمانند استخرهای خانگی می‌تواندامنیت آبی پایتخت را تحت‌الشعاع قرار دهد. اما سؤال اینجاست که چند استخر خانگی در پایتخت وجود دارد و اصلا مقدار مصرف آب این استخرها چقدر است؟
اسماعیل محسنی‌نسب، معاون مشترکین آبفای استان تهران در گفت‌و‌گو با جام‌جم در این خصوص توضیح می‌دهد که آمار دقیقی در این‌باره ندارند چرا که آب استخرها از مجتمع‌های مسکونی جدا نیست؛ وقتی یک انشعاب به مجتمع داده می‌شود و در آن استخر وجود دارد، کنتور جداگانه‌ای برای استخر نصب نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان مرزی مشخص کرد که چه مقدار آب برای مصرف داخل مجتمع استفاده شده و چه مقدار برای استخر.
او ادامه می‌دهد: «وقتی به مجتمع‌های مسکونی انشعاب می‌دهیم، آب را صرفا برای مصارف شرب و بهداشتی ساختمان تامین می‌کنیم. مرز مشخصی برای تفکیک نحوه مصرف آب وجود ندارد، زیرا بسیاری از این استخرها شناسایی نشده‌اند و حتی نمی‌دانیم دقیقا کجا قرار دارند. آنچه در اختیار ماست، مربوط به مواردی است که آشکار بوده یا به‌واسطه مراجعه مشترک و بررسی پروانه ساختمان یا پایان‌کار مشخص شده.»
حلقه مفقوده نظارت
آمارهای شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی جاری تا۲۳آبان، بارش‌هافقط۳.۴میلی‌متر بوده، رقمی که در مدت مشابه سال گذشته ۲۳.۵میلی‌متر بوده است.بنابراین پرداختن به مصرف آب در استخرهای خانگی در چنین پس‌زمینه‌ای نیازمند مدیریت و نظارت جدی است. البته این‌که کدام مسئول یا نهاد باید این نظارت را برعهده بگیرد، محل مناقشه است، چرا که معاون مشترکین آبفای استان تهران ضمن بیان این مطلب که شهرداری‌ها اطلاعات پایان‌کار ساختمان‌ها را به آنها نمی‌دهند، بیان می‌کند: «شهرداری باید پاسخگو باشد و اعلام کند چه تعداد پروانه صادر کرده که در آنها استخر ذکر شده است. اگر شهرداری تهران این اطلاعات را در اختیار سازمان‌هایی مانند ما قرار دهد، در این صورت می‌توانیم سراغ مشترکانی برویم که در مجتمع‌های مسکونی خوداستخر ساخته‌اند.اماورود مستقیم مابه داخل املاک مسکونی امکان‌پذیر نیست، چون از نظر قضایی و اداری مجاز به چنین اقدامی نیستیم.»
بههرحال بحران آب در تهران دیگر تنها یک هشدار نیست؛ واقعیتی است که هرسال عمیق‌ترمی‌شود. مصرف غیرضروری در بخش‌هایی مانند استخرهای خانگی، حتی اگر سهم کمی از کل مصرف داشته باشند، نمادی از ناکارآمدی نظارت و ضعف هماهنگی بین نهادهای مسئول است. برای جلوگیری ازتشدید این بحران، نیاز است که هرنهاد درحوزه خود پاسخگو باشد و سیاست‌های بازدارنده برای مصرف‌کنندگان پرمصرف یا بدمصرف اجرا شود.