به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از تازه از کوریا تایمز، دو اثر خودیاری ژاپنی با عناوینی که در ترجمه کرهای به «زندگی کممصرف» و «راه و رسم نظافت راهب» درآمدهاند، در پی یافتن آرامش در زندگی شهریِ پرشتاب و مصرفمحور کرهجنوبی با استقبال فزایندهای مواجه شدهاند. این کتابها، تأکید دارند که شادی نه با انباشت بیشتر، بلکه با آگاهانه هزینه کردن کمتر و زدودن امور غیرضروری از زندگی بازمیگردد.
نویسنده «زندی کممصرف»، که با نام قلمی «کازِنوتامی» منتشر شده است، مینویسد: «دلیل اینکه زندگی کممصرف را ترجیح میدهم این است که به من امکان میدهد همواره از خود بپرسم چه چیزی واقعاً موجب خوشحالیام میشود. مطمئنم اکنون راحتتر از زمانی که بیتفکر پول خرج میکردم احساس شادی میکنم.» در کتاب «راه و رسم نظافت راهب»، نویسنده و راهب ذن «شونمیو ماسونو» میگوید: «در بودیسم ذن، شادی نه از بهدست آوردن چیزی جدید، بلکه از رها کردن آنچه نیاز نیست، حاصل میشود.»
کتاب «زندگی کممصرف» با اینکه کمتر از دو ماه از انتشار آن گذشته، بیش از ۲۰ هزار نسخه فروش داشته است. اثر «راه و رسم نظافت راهب» نیز در همین بازه به چاپ دوم رسیده است. این دو کتاب، بهجای توصیه صرف به پسانداز یا صرفهجویی، گامهایی عملی پیش مینهند و وارد بازتعریف معنای زیستن میشوند.
کازنوتامی توضیح میدهد که زیستن با وسایل کمتر و پول کمتر اصلاً به معنای تحمل دشواری یا محرومیت نیست، بلکه «بازگشت به خویشتن واقعی» است. او خوانندگان را ترغیب میکند که هزینههای ناخودآگاه خود را بررسی کنند و بپرسند چه چیزی واقعاً باعث رضایتشان میشود. بهعنوان مثال، او پیشنهاد میکند که بهجای صرفاً اجتناب از رفتن به کافه برای صرفهجویی، این سؤال را مطرح کنیم: «دقیقاً از رفتن به کافه چه لذتی میبرم؟» یا «آیا میتوانم همان حس را بدون خرج کردن پول تجربه کنم؟» یکی از تمرینهای کلیدی این کتاب روزی تحت عنوان «روز صفر ین» است؛ چالشی برای شکستن این فرض که لذت همواره مستلزم هزینه است. کازنوتامی مینویسد: «‘روز صفر ین’ فقط به معنای نخریدن چیزی نیست، بلکه به ما کمک میکند باور کنیم برای لذت بردن حتماً نیاز به پول نیست. خواندن کتاب ناتمام، پیادهروی بدون موبایل یا تمیزکردن گوشهای از خانه میتواند روز را غنیتر کند.»
نویسنده همچنین روشهایی مانند بودجهبندی هزینهها در ابتدای ماه و ترکیب زندگیِ ساده و زندگیِ اندکی مفرح در پایان ماه را معرفی میکند. وی که در یک خانه تکنفری زندگی میکند، با ماهانه حدود ۷۰۰ هزار وون (معادل حدود ۵۰۰ دلار) از جمله اجاره ۵۰۰ هزار وون، زندگی میکند. خانهاش فاقد وسایل معمول خانه چون مایکروویو، یخچال، ماشین لباسشویی، تخت خواب یا قفسههای ذخیرهسازی است. او تنها به اندازه همان روز غذا میخرد، لباسها را با دست میشوید، و حدود ده لباس بیشتر ندارد. با این سادگی، حس عمیقتری از آرامش و آزادی را تجربه میکند تا زمانی که در توکیو کار میکرد و هزینهای بیش از دو برابر داشت. او میگوید: «قبلاً فکر میکردم خرجکردن همهجا یعنی آزادی. اما فهمیدم آزادی واقعی، خرجکردنِ «درست» برای چیزی است که واقعاً اهمیت دارد. وقتی شادی دور از دسترس به نظر میرسد، امتحان کردن زندگی کممصرف ممکن است به بازگشت حس شادمانی کمک کند.»
شونمیو ماسونو، که رئیس معبد کنکو جی و طراح برجسته باغ ژاپنی است، هر روز خود را از ساعت پنج صبح با نظافت آغاز میکند: جاروکردن باغ و پاککردن راهروهای چوبی معبد. او میگوید: «نظافت نوعی تمرین معنوی است.» و از همه میخواهد دستکم پنج دقیقه در روز نظافت کنند، هرچقدر هم که گرفتار باشند. وی توضیح میدهد: «در ذن گفته میشود: نخست نظافت؛ سپس ایمان. پس از نظافت، همه احساس تازگی میکنند — نه فقط بهخاطر پاکشدن فضا، بلکه چون گرد و غبار درون دل نیز رفته است.»
ماسونو میگوید نظافت ارتباطی نزدیک با رهاشدن از دلبستگی دارد. در عصری که رسانههای اجتماعی پیوسته میل به مصرف را تغذیه میکنند، این کار ساده نیست. او میپرسد: «آیا این واقعاً لازم است؟»، «فقط داشتنش خوب است؟»، یا «زندگی را رؤیایی میکند؟». وقتی اینگونه بیندیشید، تنها آنچه واقعاً ضروری است باقی میماند. او همچنین عادت امروزی به جستوجوی وسایل پیچیده نظافت را نقد میکند و میگوید: «راهبان فقط با چهار ابزار کار میکنند: جارو، دستمال، پرِ گردگیری و سطل. نظافت یعنی جابهجایی بدن و گذاشتن وقت — نه متکی بودن به ابزار یا شویندهها.»
او تأکید میکند: «نظافت کارِ دیگران نیست که برای دیدهشدن انجام دهیم، و نه چیزی است که چون پنهان است بتوان از آن غفلت کرد. این کار برای خودتان است.» با حذف وسایل غیرضروری و پاککردن گردوغبار، ماسونو میگوید میتوان از طمع و خودنمایی آزاد شد: «وقتی این اتفاق میافتد، خودِ واقعیتان که زمانی زیر ابرهای ضخیم پنهان بود، ظاهر میشود. در آن حالتِ ساده و روشن، دوباره مییابید که واقعاً کی هستید.»
به همین دلیل او به کسانی که در حال عبور از یک دوراهی زندگی هستند، پیشنهاد میکند بهجای آنکه فوراً دست به تغییرات بزرگ بزنند، با نظافت کمکم شروع کنند. در ورودی معابد، تابلوهایی دیده میشود از جمله «پای خود را دقیق نگاه کن» و «کفشهایت را منظم بچین». ماسونو این را اینگونه تفسیر میکند: «روی کاری که همین الآن با صداقت میتوانی انجام دهی تمرکز کن.»
∎