فرارو- پس از افت قیمت بیت‌کوین به زیر 100 هزار دلار، گمانه‌زنی‌ها درباره یک فورک احتمالی دوباره به صدر اخبار و شبکه‌های اجتماعی بازگشته است.
به گزارش فرارو؛ در ابتدای خرداد ماه 1404 (22 می 2025) تحلیلگران هشدار داده بودند که احتمال وقوع یک فورک در شبکه بیت‌کوین می‌تواند قیمت این رمزارز را تا 50 درصد کاهش دهد. در آن زمان این هشدار چندان جدی گرفته نشد؛ اما اکنون پس از افت قیمت بیت‌کوین به زیر 100 هزار دلار، این پیش بینی‌ها دوباره زنده شده‌اند. حال سؤال اینجاست: آیا بیت‌کوین واقعاً در آستانه یک فورک دیگر است؟
فورک بیت‌کوین چیست؟
فورک در شبکه‌های بلاکچین به معنای انشعاب در مسیر توسعه یا قوانین شبکه است. سه گروه اصلی تأثیرگذار در بلاکچین بیت کوین توسعه‌دهندگان، ماینرها و نودها هستند.
زمانی که تعدادی از افراد در این گروه‌ها با یکدیگر اختلاف نظر پیدا کنند و تصمیم به بروزرسانی قوانین یا وضع قانون جدید بگیرند، فورک اتفاق می‌افتد. دو نوع فورک داریم که هر یک پیامدهای خاصی برای بیت کوین دارند.
هاردفورک بیت کوین
اگر مجموعه قوانین جدید اصلاً با نسخه قبلی بیت کوین سازگار نباشد، زنجیره بلوکی به دو شبکه کاملاً مستقل تقسیم می‌شود. در گذشته سه نمونه از این انشعاب رخ داده که ثابت می‌کند بازهم چنین هارد فورکی امکان پذیر است.
اولین نمونه بیت کوین کش (BCH) است که در سال 2017 بر سر افزایش اندازه بلوک ایجاد شد. یک سال بعد هم در سال 2018 اختلاف‌نظر درباره «بازگرداندن بیت‌کوین کش به فلسفه اصلی بیت‌کوین» باعث شکل‌گیری فورک بیت کوین اس وی (BSV) شد. نمونه سوم هم بیت کوین گلد (BTG) بود که به بهانه غیرمتمرکز کردن دوباره استخراج و فرار از سلطه دستگاه ماینر ASIC اتفاق افتاد. توسعه‌دهندگان بیت کوین گلد معتقد بودند استخراج بیت‌کوین باید با کارت گرافیک (GPU) هم ممکن شود تا تعداد ماینرها بالا برود. هر سه این فورک ها ارز دیجیتال خود را منتشر کردند که هنوز هم معتبر است.
سافت فورک بیت کوین
در سافت فورک قوانین جدید با نسخه قبلی سازگار هستند و شبکه دو شاخه نمی‌شود، بلکه با بروزرسانی و افزایش قابلیت، شبکه یکپارچه می‌ماند.
اولین نمونه سگویت در سال 2017 است که نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات تراکنش‌ها را تغییر داد تا فضای بلاک‌ها بهتر استفاده شود. نتیجه آن کاهش کارمزدها، افزایش ظرفیت تراکنش‌ها و بسترسازی برای بهبودهای بعدی بود.
دومین سافت فورک تپ‌روت، پیشرفته‌ترین سافت‌فورک بیت‌کوین تا امروز است که با هدف افزایش حریم خصوصی، کارآمدی و قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند ساده در سال 2021 در شبکه اجرا شد. این فورک همچنین زمینه را برای تراکنش‌های ارزان‌تر و پیچیده‌تر فراهم کرد.
پیش‌بینی‌ها درباره فورک بیت‌کوین در سال 2025
از اواخر 2024 و خصوصاً در سال 2025، چند تحلیل و هشدار درباره احتمال وقوع یک فورک جدید مطرح شده که برخی از آن‌ها بسیار جدی بوده است. اما چه چیز باعث شده کارشناسان فکر کنند یک فورک دیگر در سال 2025 اتفاق می‌افتد؟
اولین نشانه افزایش اختلاف نظر میان توسعه دهندگان است. بعضی از تحلیلگران می‌گویند تیم توسعه بیت‌کوین‌کور بیش از حد محافظه‌کار شده و گروهی دیگر اذعان دارند تغییرات ضروری مثل افزایش ظرفیت شبکه باید سریع‌تر انجام شود.همین موارد باعث شده که سامسون مو (Samson Mow) یکی از مهم‌ترین چهره‌های بیت‌کوین در ابتدای خرداد 1404 (می 2025) هشدار بدهد که ممکن است زمان یک فورک جدید رسیده باشد و توسعه‌دهندگان «بدون اجماع کافی» به مسیر اشتباهی بروند. این گفته‌ها در رسانه‌های کریپتویی بازتاب گسترده‌ای داشت و باعث افزایش گمانه‌زنی‌ها شد.
پیش بینی فشار تقاضا و هارد فورک ساختاری
کارشناسان معتقدند، تقاضای بیت کوین پس از آخرین هاوینگ بخصوص از سمت ETFها و دولت‌ها بالا رفته و ظرفیت شبکه برای ثبت تراکنش‌ها محدود است. به همین دلیل اگر بهبود مشخصی انجام نشود، در آینده به دیوار فنی برخورد خواهد کرد. این مسئله در سال 2017 هم عامل اصلی ایجاد بیت کوین کش شد. این گروه اعتقاد دارند ممکن است یک نسخه موازی از بیت‌کوین با قوانین متفاوت برای افزایش اندازه بلوک، تغییر مدل کارمزد و بهبود مقیاس پذیری ایجاد شود.
پیش‌بینی سقوط قیمت در صورت فورک
در ماه می 2025 تحلیل‌هایی منتشر شد که هشدار می‌دادند در صورت یک هاردفورک پرتنش، قیمت بیت‌کوین ممکن است تا 50 درصد سقوط کند. اما چرا یک فورک می‌تواند این تاثیر منفی را روی قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال داشته باشد؟
بیت‌کوین تا زمانی قدرتمند می‌ماند که اجماع بین ماینرها، نودها، توسعه‌دهندگان و کاربران حفظ شود. اگر اختلاف نظر جدی به سطح فورک برسد، بازار احساس می‌کند شبکه دچار دو دستگی شده، سرمایه‌گذاران نگران آینده می‌شوند و در نتیجه اعتماد کوتاه‌مدت به ثبات شبکه افت می‌کند. این وضعیت در فورک‌های 2017 نیز رخ داد و با نوسانات شدید همراه بود.
پیش بینی عدم وقوع فورک
گروهی دیگر معتقدند وضعیت فعلی پایدار است و هیچ فورک بزرگی در سال 2025 اتفاق نخواهد افتاد، زیرا ماینرها انگیزه اقتصادی کافی برای دوشاخه کردن شبکه ندارند و از طرفی گردانندگان صندوق‌های etf نمی‌خواهند ریسک کنند و از همه مهم‌تر شبکه هنوز به بن‌بست فنی نرسیده است.