به گزارش خبرگزاری برنا استان البرز؛ در سالهای اخیر، شاهد افزایش چشمگیر توجه و علاقهمندی در میان جوانان ایرانی (نسل Z و تا حدی نسل آلفا) نسبت به شخصیت تاریخی کوروش کبیر هستیم. این علاقه که گاهی در شبکههای اجتماعی و محافل فرهنگی نمود پیدا میکند، فراتر از یک توجه تاریخی صرف است؛ بلکه به نظر میرسد پاسخی به نیازهای عمیقتر نسل امروز در حوزه هویت، ثبات و انسجام ملی باشد.
این گزارش با تمرکز بر دیدگاههای نسل جوان، تلاش میکند ریشههای این پدیده را تحلیل کند.
*ریشههای جذابیت کوروش برای نسل دیجیتال*
نسل Z با حجم عظیمی از اطلاعات و هویتهای تکثیر شده، بمباران میشود. در این فضای سیال، شخصیت کوروش به عنوان یک نقطه اتکای تاریخی محکم، جذابیت ویژهای پیدا کرده است.
سارا جعفری، دانشجوی مهندسی عمران، ۲۱ ساله در گفتگو با خبرنگار برنا در این خصوص میگوید: «ما در مدرسه، مطالب زیادی در مورد تاریخ ایران میشنویم، اما اغلب خشک و سیاسی است. داستان کوروش و منشور حقوق بشرش، تصویری از یک رهبری عادل، مقتدر و در عین حال مترقی به ما میدهد. این همان چیزی است که ما در دنیای امروز به دنبالش میگردیم: رهبری که به جای قدرت صرف، بر ارزشها و احترام متمرکز باشد. این مفاهیم، جهانی هستند و ما را با دنیا پیوند میدهند.»
علی اجاقلو، توسعهدهنده نرمافزار، ۲۴ ساله بیان میکند: «مشکل اصلی امروز ما، احساس تفرقه است. همه جا حرف از تفاوتهاست. کوروش، نماد یکپارچگی است. اینکه توانست اقوام مختلف را با زبانها و ادیان متفاوت زیر یک پرچم جمع کند، برای ما که در فضای مجازی با فرهنگهای مختلف در تعامل هستیم، بسیار الهامبخش است. او به ما یادآوری میکند که تاریخ ما بر پایهی فراگیری بنا شده، نه بر اساس حذف.»
رها سیف، فعال فرهنگی، ۱۹ ساله نیز اینگونه توضیح میدهد: «علاقهی من بیشتر به بُعد اخلاقی او برمیگردد. وقتی در مورد احترام او به باورهای دیگران میشنوم، احساس غرور میکنم که تاریخ ما این میراث را دارد. این تصویر، بهترین سلاح در برابر دیدگاههای منفی خارجی نسبت به کشورمان است؛ اینکه بگویم ما ملتی با پیشینهای از مدارا هستیم.»
*نقش کوروش در جستجوی انسجام ملی*
یکی از مهمترین کارکردهای این موج علاقه، پر کردن خلاء احساسی در حوزهی هویت ملی است. در شرایطی که تعاریف مدرن هویت ممکن است مبهم باشند، بازگشت به نمادهای تاریخی قدرتمند، به انسجام کمک میکند.
یک کارشناس فرهنگی و اجتماعی میگوید: «آنچه نسل جدید در کوروش میبیند، فراتر از یک شخصیت تاریخی است؛ او یک «کهنالگویِ ایدهآل» برای یک ایران متحد است. در مواجهه با چالشهای هویتی و اجتماعی امروز، جوانان به دنبال نمادی میگردند که بتواند فارغ از مرزبندیهای سیاسی و جغرافیایی، همه ایرانیان را زیر یک چتر تاریخی مشترک جمع کند. کوروش، با تأکید بر عدالت و آزادی بیان (در زمان خود)، یک پایهی مشترک اخلاقی فراهم میآورد که برای انسجام حیاتی است.»
اگرچه این علاقه، مثبت است، اما باید مراقب بود که این نماد به ابزاری برای تفرقه یا نگاه به گذشته به جای حال تبدیل نشود. باید تأکید شود که کوروش یک انسان با شرایط تاریخی خاص خود بوده و نباید او را الگویی بینقص و غیرقابل نقد جلوه داد. مهم است که ویژگیهای مثبت تاریخی (مانند عدالت و مدارا) به مسائل و چالشهای روزمره جوانان (مانند شفافیت اداری یا حقوق مدنی) پیوند داده شوند. استفاده از فضای مجازی و ابزارهای مدرن برای ارائهی روایتهای جذاب و مستند از تاریخ، میتواند این ارتباط را پایدارتر سازد.
میتوان گفت افزایش علاقهی جوانان به کوروش کبیر، نشاندهندهی ظرفیت عظیم تاریخ ما برای ایجاد اتحاد است. این نسل، به دنبال ریشههایی است که به آنها احساس تعلق، عزت نفس تاریخی و یک چارچوب اخلاقی مشترک برای حرکت به سوی آیندهای متحد بدهد. این، یک فرصت فرهنگی مهم است که میتواند به عنوان پلی میان گذشتهی پرافتخار و آیندهای منسجم عمل کند.