به گزارش جماران پژوهشگران دانشگاه اوساکای ژاپن یک روش پزشکی پیشرفته ابداع کرده‌اند که انتظار می‌رود در سال‌های آینده روش‌های تشخیص و درمان سرطان ریه را متحول کند.
این محققان تکنیک جدیدی با استفاده از آندوسکوپ ابداع کرده‌اند که «آندوسکوپی با کمک بالون» نام دارد و امکان دسترسی به تومورهای کوچک در اعماق ریه را به صورت ایمن، مستقیم و بدون نیاز به ابزارهای جراحی پیچیده فراهم می‌کند.
سرطان ریه یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها در جهان است و علی‌رغم اینکه تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین (CT) موجب افزایش شناسایی تومورهای کوچک در مراحل اولیه شده، دسترسی مستقیم به این گره‌های انتهایی ریه برای انجام نمونه‌برداری دقیق همچنان چالشی بزرگ است.
علت این محدودیت، ساختار تشریحی شاخه‌های تنفسی است که به تدریج به مجاری باریک‌تر و پیچیده‌تر تقسیم می‌شوند و هر چه به حاشیه ریه نزدیک‌تر می‌شوند، عبور آندوسکوپ‌های سنتی دشوارتر می‌شود. بنابراین پزشکان مجبورند چند سانتی‌متر قبل از هدف متوقف شوند که کیفیت تشخیص و گزینه‌های درمان را کاهش می‌دهد.
تیم دانشگاه اوساکا راه حل این مشکل را در بازاندیشی مسیر به جای ابزار دیدند. به جای ساخت آندوسکوپی باریک‌تر که محدودیت‌های فنی و مکانیکی دارد، پژوهشگران مسیر عبور را گسترش دادند و از این ایده، تکنیک «آندوسکوپی با کمک بالون» شکل گرفت.
چگونگی عملکرد تکنیک
در این روش، یک کاتتر بسیار نازک که در انتهای آن بالونی کوچک قرار دارد، از مسیر هوایی وارد می‌شود و تا نقطه‌ای که مجرا باریک می‌شود هدایت می‌گردد. سپس بالون به صورت کنترل‌شده باد می‌شود تا مسیر هوایی به طور موقت باز شده و آندوسکوپ بتواند به عمق بیشتری از ریه برسد و به تومور مورد نظر دسترسی پیدا کند.
اولین سیستم جامع عملی
تلاش‌های قبلی برای استفاده از روش‌های مشابه محدود بودند، اما تکنیک آندوسکوپی با کمک بالون اولین سیستم یکپارچه و عملی است که کارایی و ایمنی آن در آزمایش‌های بالینی انسانی اثبات شده است.
در اولین آزمایش بالینی روی انسان، تیم پژوهشی توانست به تومورهای کوچک با قطر کمتر از ۲۰ میلی‌متر دست یابد، که اهمیت بالایی دارد، زیرا تومورهای کوچک غالباً قابل درمان هستند اگر زود تشخیص داده شوند.
نتایج نشان داد که باز کردن مجرای هوایی با این بالون دقیق به ریه آسیبی نمی‌رساند و عوارض جدی ایجاد نمی‌کند، بنابراین تکنیک قابلیت اجرا در محیط‌های بالینی گسترده را دارد.
پژوهشگران تأکید کردند که استفاده از بالون برای گسترش مسیر، تغییر اساسی در فلسفه درمان مجاری هوایی ایجاد می‌کند، زیرا مداخله بسیار ساده، کم‌هزینه و بدون نیاز به تجهیزات پیچیده است و می‌تواند در بیمارستان‌های با امکانات محدود نیز قابل استفاده باشد.
مزایای تشخیصی و درمانی
این تکنیک دقت تشخیص را بهبود می‌بخشد، زیرا نزدیک شدن مستقیم آندوسکوپ به تومور امکان نمونه‌برداری دقیق‌تر را فراهم می‌کند و احتمال نتایج منفی کاذب کاهش می‌یابد. این موضوع پزشکان را قادر می‌سازد تا نوع تومور را زودتر شناسایی کرده و بیمار را به درمان مناسب هدایت کنند، چه جراحی محدود، درمان هدفمند یا ایمنی‌درمانی.
علاوه بر تشخیص، توانایی دسترسی به عمق ریه می‌تواند زمینه‌ساز درمان‌های آینده باشد که مستقیماً از طریق آندوسکوپ به تومور برسند، بدون نیاز به جراحی‌های بزرگ. این روش امکان انجام مداخلات درمانی کم‌تهاجمی، مانند سوزاندن موضعی، درمان فتو دینامیک یا تزریق مستقیم دارو به تومور را فراهم می‌کند و مدل درمانی جدیدی برای سرطان ریه در مراحل اولیه ارائه می‌دهد.
آتسوشی کومانوجو، نویسنده مشارکتی مطالعه، گفت: «این تکنیک محصول همکاری نزدیک دانشگاه‌ها و صنعت است و کاملاً یک فناوری ژاپنی محسوب می‌شود».
او افزود که آزمایش بالینی اثبات کرد این روش «موثر و ایمن» است و دسترسی به نقاطی از ریه که پیش از این غیرقابل دسترسی بود، گزینه‌های تشخیص و درمان کم‌تهاجمی را گسترش می‌دهد.
کارشناسان نیز معتقدند توسعه این تکنیک نه تنها دقت تشخیص سرطان ریه را افزایش می‌دهد، بلکه پیشرفت مهمی در توانایی آندوسکوپ‌ها برای عبور از محدودیت‌های آناتومیکی طبیعی محسوب می‌شود.
اگر مطالعات آینده نیز اثربخشی این روش را تأیید کنند، انتظار می‌رود این تکنیک به بخشی اساسی از پروتکل‌های غربالگری ریه تبدیل شود، به‌ویژه با گسترش برنامه‌های تشخیص زودهنگام.