به گزارش ستاد خبری سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، محسن اسماعیلی، معاون راهبردی و امور مجلس رئیس‌جمهور، در آئین «گرامی‌داشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار» که پیش از ظهر شنبه (۲۴ آبان ۱۴۰۴) در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی برگزار شد، در سخنانی به تبیین جایگاه قلم و کتاب در فرهنگ اسلامی پرداخت. این آیین با حضور محمدباقر قالیباف؛ رئیس مجلس شورای اسلامی، مسعود معینی‌پور؛ رئیس کتابخانه و شماری از اهالی قلم همراه بود.
دفاع الهی از پیامبر با قسم به قلم
محسن اسماعیلی در این مراسم با بیان اینکه در تاریک‌ترین عصر بشریت، پیامبر اسلام(ص) طلوع کرد و بشر را از ظلمت و زشتی نجات داد، گفت: به پیامبری که انسان را انسان کرد و او را از پستی کمتر از حیوان به مرتبه بالاتر از فرشتگان کشاند، تهمت دیوانگی زدند. اگر بخواهیم از پیامبر(ص) در برابر این اتهام سخیف دفاع کنیم، خداوند برای دفاع از پیامبرش در برابر چنین تهمتی، یک قسم خورده است. خداوند قسم به قلم و کتاب خورد و فرمود: «ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ.»
وی افزود: من فکر می‌کنم عالی‌ترین و راقی‌ترین کلامی که ممکن است راجع به کتاب گفته شود، همین است. قسم در برابر بیّنه و دلیل است، اما قسم خدا خودش بیّنه است؛ یعنی قلم و کتاب، بیّنه خدا و دلیل خدا بر فرزانگی پیامبر اسلام و بر اینکه او مجنون نیست، است. ما وارث چنین فرهنگی هستیم و کتاب در فرهنگ ما باید چنین جایگاهی داشته باشد که وقتی می‌خواهیم از پیامبرمان دفاع کنیم، بگوییم «ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ».
ریشه جاهلیت و راه دوری از جنون
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود درباره ارزش‌های اجتماعی قلم گفت: اگر جامعه‌ای بخواهد از جنون فاصله بگیرد، ابزاری جز قلم و کتاب ندارد. جامعه‌ای که در آن قلم و کتاب ارزش ندارد، جامعه جاهلیت است.
اسماعیلی ادامه داد: عصر جاهلیت دو مشکل داشت؛ یکی اینکه دنبال علم و دانش نبودند و دیگری اینکه اخلاق نداشتند. مشکل آنها این بود که به جای علم و دانش دنبال گمان و به جای عدالت به دنبال هوا بودند. خداوند ریشه این جاهلیت را با هم سوزاند؛ بخش علمی را به وسیله قلم و کتاب و بخش اخلاقی را با آیه «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ». نشانه اینکه یک جامعه فرزانه، عاقل و رو به پیشرفت است، قلم و کتاب آن جامعه است. به هر میزان که کتاب و کتابخانه و کتابخوان و کتابدار در جامعه ارزش و مقام داشته باشند، به همان اندازه آن جامعه فرزانه است.
کتاب؛ غذای روح
این مدرس حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود درباره ضرورت در دسترس بودن کتاب برای همه مردم گفت: مرحوم استاد محمدرضا حکیمی در کتاب کوچکی به نام «نان و کتاب» نظریه خود را مطرح کرده است که دو چیز باید در جامعه مجانی و در دسترس همه باشد؛ یکی نان که غذای جسم است و دیگری کتاب که غذای روح است، زیرا این‌ها نیازهای اولیه بشر هستند.
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس‌جمهور افزود: این نگاه ما به کتاب و کتابخوانی است. در تاریخ، هر عالمی از سید مرتضی تا زمان ما سعی کرده است یک کتابخانه‌ای درست کند، در حالی که جاهل و مغول کتابخانه را آتش می‌زند.
تجلیل از نمادهای کتابداری و کتابخوانی
اسماعیلی در ادامه سخنانش از دو شخصیت بزرگ از جمله آیت‌الله‌العظمی مرعشی‌نجفی یاد کرد و گفت: ایشان که حجت خدا بر ماست، بزرگ‌ترین کتابخانه شخصی را در این دنیا بنا نهاد. آیت‌الله مرعشی که طلبه‌ای در نجف بود، شب‌ها در کارگاه برنجکوبی کار می‌کرد و روزها روزه استیجاری و نماز استیجاری می‌خواند تا با آن پول‌ها کتاب بخرد و وقف کتابخانه کند.
وی افزود: آیت‌الله مرعشی پشت یکی از کتاب‌هایش نوشته بود: «این کتاب را با مزد ۲ سال نماز استیجاری خریداری کردم... این کلمات را در حال گرسنگی می‌نویسم و مدت ۲۰ ساعت است که نتوانسته‌ام قوتی به دست آورم.» ایشان تا آخر عمر نتوانست به حج برود، زیرا چیزی نداشت. همچنین مرحوم سید عبدالحسین حائری که به نظر من نماد کتابداری است و باید برای احیای این نماد فکری کرد. کتابدارانی مانند مرحوم حائری، خازن بهشت هستند؛ خازن بهشت دربان نیست، بلکه راهنماست.
درخواست حمایت از کتابداران
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس‌جمهور اضافه کرد: ما به گونه‌ای تربیت شدیم که به آنجا برسیم که همه عالم را یک کتاب ببینیم. اهل‌بیت می‌خواهند ما را این‌گونه تربیت کنند که آخر سیر ما باید آنجایی باشد که کل عالم را یک کتاب بیشتر نبینیم.
اسماعیلی در پایان خطاب به مسعود معینی‌پور گفت: این فرصت خوبی است که هرچه می‌توانید از آقای قالیباف مطالبه کنید تا مشکلات این کتابخانه و کتابداران بیش از پیش حل شود. ما که یکی از اعضای هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور هستیم، از آقای معینی‌پور خواهش می‌کنیم عنایتی که به اینجا دارند، به بقیه کتابخانه‌های کشور هم داشته باشند.
سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «بخوانیم برای ایران» از شنبه بیست‌وچهارم آبان (۱۴۰۴) آغاز شد و تا سی‌ام آبان (۱۴۰۴) به کار خود ادامه خواهد داد.