به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روزنامه «ماینیچی»، نتایج یک پژوهش ملی در ژاپن نشان می‌دهد شمار دانش‌آموزانی که هیچ‌گونه مطالعه‌ای انجام نمی‌دهند، طی ده سال گذشته حدود ۱.۵ برابر افزایش یافته و اکنون نزدیک به نیمی از کودکان و نوجوانان ژاپنی کتاب نمی‌خوانند. این بررسی را مؤسسه پژوهش و توسعه آموزشی بنِسّه با همکاری دانشگاه توکیو و با مشارکت حدود ۲۰ هزار زوج والد–فرزند از پایه اول ابتدایی تا سال سوم دبیرستان انجام داده است. این مطالعه به‌صورت پیمایش سالانه از گروه ثابت شرکت‌کنندگان بین ماه‌های ژوئیه تا سپتامبر انجام و داده‌های مربوط به سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ درباره عادت‌های مطالعه و استفاده از تلفن هوشمند تحلیل شده است.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، نسبت دانش‌آموزانی که گفته‌اند هیچ کتابی، حتی نسخه‌های دیجیتال، نمی‌خوانند در سال ۲۰۲۴ به ۵۲.۷ درصد رسیده است؛ در حالی‌که این رقم در سال ۲۰۱۵ برابر ۳۴.۳ درصد بوده است. همچنین با افزایش سن، میزان بی‌میلی به مطالعه بیشتر می‌شود؛ به‌گونه‌ای که این رقم در پایه‌های اول تا سوم ابتدایی ۳۳.۶ درصد، در پایه‌های چهارم تا ششم ابتدایی ۴۷.۷ درصد، در دوره راهنمایی ۵۹.۸ درصد و در دوره دبیرستان به ۶۹.۸ درصد می‌رسد. زمان مطالعه روزانه نیز در همه مقاطع کاهش یافته است؛ به‌طوری‌که طی دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ میانگین مطالعه روزانه دانش‌آموزان پایه چهارم تا ششم به ۱۵.۶ دقیقه، دوره راهنمایی به ۱۴.۱ دقیقه و دوره دبیرستان به ۱۰.۱ دقیقه رسیده است.
در مقابل، زمان استفاده از تلفن هوشمند رشدی قابل توجه داشته و از سال ۲۰۱۵ تاکنون به‌طور پیوسته افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، دانش‌آموزان پایه چهارم تا ششم روزانه به‌طور میانگین ۳۳.۴ دقیقه، دوره راهنمایی ۹۵.۷ دقیقه و دوره دبیرستان ۱۳۸.۳ دقیقه از تلفن هوشمند استفاده می‌کنند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با افزایش زمان استفاده از تلفن همراه، از زمان اختصاص‌یافته به مطالعه کاسته می‌شود و این رابطه در مقاطع بالاتر ابتدایی و دوره راهنمایی محسوس‌تر است.
این پژوهش همچنین ارتباط میان زمان مطالعه و نتایج آزمون واژگان را در پایه سوم و ششم ابتدایی، سال سوم راهنمایی و سال سوم دبیرستان بررسی کرده است. نتایج نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که زمان بیشتری به مطالعه اختصاص می‌دهند، در پایه سوم و ششم ابتدایی و سال سوم راهنمایی از سطح واژگان غنی‌تری برخوردارند.
هاروئو کیمورا، پژوهشگر ارشد مؤسسه بنِسّه، با تأکید بر نقش دوگانه ابزارهای دیجیتال در کاهش زمان مطالعه و در عین حال گسترش دامنه فعالیت‌های فکری گفته است آنچه اهمیت دارد، فراهم‌کردن فرصت‌هایی برای مواجهه با متن‌های عمیق و تجربه جهان‌های تازه است؛ چه در قالب چاپی و چه دیجیتال.
∎