شناسهٔ خبر: 75841901 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

پلانکتون‌های آهکی‌ساز؛ قهرمانان نادیده گرفته‌ مبارزه با تغییرات اقلیمی

تهران- ایرنا- دانشمندان پی بردند پلانکتون‌های آهکی‌ساز (پلانکتون‌های سازنده پوسته‌های آهکی) که مهندسان کوچک اقیانوس‌ها محسوب می‌شوند، در مدل‌های فعلی تغییرات اقلیمی نادیده گرفته شده‌اند.

صاحب‌خبر -

به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سای‌تِک‌دِیلی در گزارشی آورده است:

پلانکتون‌های آهکی‌ساز، موجودات ریزِ دریایی از جمله کوکولیتوفورها، روزن‌داران و پرپاها، با وجود جثه میکروسکوپی، نقشی بسیار مهم و معمولاً نادیده گرفته‌شده در تنظیم آب‌وهوای کره زمین دارند؛ آن‌ها کربن را جذب و بازیافت می‌کنند.

این موجودات ریز با انتقال طبیعی کربن به اعماق دریا، نقشی کلیدی در ثبات آب‌وهوای زمین ایفا می‌کنند.

یک اشتباه بزرگ در مدل‌های پیش‌بینی آب‌وهوا

مطالعه جدید پژوهشگران بین‌المللی با هدایت مؤسسه علوم و فناوری محیطی دانشگاه خودگردان بارسلونا (ICTA-UAB) که در نشریه ساینس/ Science منتشر شده، نشان می‌دهد که این موجودات ریز در بسیاری از مدل‌های رایانه‌ای که برای پیش‌بینی آینده آب‌وهوای زمین استفاده می‌شوند، یا بی اهمیت دانسته‌ شده‌ یا کلاً حذف شده‌اند.

پلانکتون‌های آهکی‌ساز؛ قهرمانان نادیده گرفته‌ مبارزه با تغییرات اقلیمی پوسته آهکی یک هولوکوکولیتوفور که از آب‌های سطحی دریای مدیترانه شرقی جمع‌آوری شده است.

تأثیر فراموش‌شده بر چرخه کربن

حذف این پلانکتون‌ها از مدل‌ها باعث می‌شود که این مدل‌ها نتوانند برخی از مهم‌ترین سازوکارهای چرخه کربن در کره زمین را محاسبه کنند و در نتیجه، توانایی واقعی اقیانوس برای مقابله با تغییرات اقلیمی دست‌کم گرفته شود.

این پلانکتون‌ها با ساختن پوسته‌های ظریفِ آهکی، کربن را در خود ذخیره می‌کنند که برای حفظ تعادل کربن اقیانوس‌ها ضروری است. فعالیت این موجودات، ترکیب شیمیایی آب دریا را تغییر می‌دهد و در نهایت، کربن را از هوا می‌گیرد و به اعماق اقیانوس منتقل می‌کند.

این پمپ کربن طبیعی به پایدارشدن آب‌وهوای زمین کمک می‌کند و از گذشته‌های دور هم بر شیمی دریاها و هم بر تشکیل سنگ‌های فسیلی تأثیر گذاشته است.

پلانکتون‌های آهکی‌ساز؛ قهرمانان نادیده گرفته‌ مبارزه با تغییرات اقلیمی گونه‌های مختلف کوکولیتوفور

پدیده مهم تجزیه در آب‌های سطحی

این پژوهش همچنین نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از پوسته‌های آهکی که این پلانکتون‌ها می‌سازند، هرگز به کف اقیانوس نمی‌رسد. بلکه قسمت بزرگی از آن‌ها در همان لایه‌های بالایی آب دریا تجزیه و حل می‌شوند.

این فرآیند که تجزیه سطحی نام دارد، عمدتاً به دلایل زیستی مانند خورده‌شدن توسط شکارچیان، به هم‌چسبیدن ذرات و فعالیت باکتری‌ها رخ می‌دهد و اثر عمیقی بر شیمی اقیانوس می‌گذارد. با این حال، این پدیده مهم در بسیاری از مدل‌های اصلی پیش‌بینی آب‌وهوا (مانند CMIP6) جایی ندارد.

پلانکتون‌های آهکی‌ساز؛ قهرمانان نادیده گرفته‌ مبارزه با تغییرات اقلیمی پوسته آهکی یک پلانکتون میکروسکوپی که از آب‌های سطحی شمال شرقی اقیانوس آرام جمع‌آوری شده است.

آسیب‌پذیری متفاوت در برابر تغییرات اقلیمی

این مطالعه توضیح می‌دهد که هر گروه از این پلانکتون‌های آهکی‌ساز، ویژگی‌های منحصربه‌فرد و در نتیجه، نقاط ضعف متفاوتی در برابر تغییرات اقلیمی دارند:

  • کوکولیتوفورها که تولیدکنندگان اصلی پوسته‌های آهکی هستند، به دلیل نداشتن سازوکار داخلی برای مقابله با اسید، به اسیدی‌شدن آب دریا بسیار حساس‌اند.
  • روزن‌داران و پرپاها دارای سامانه‌های سلولی هستند که می‌توانند اسیدیته اطراف خود را خنثی کنند، اما آن‌ها نیز با تهدیدهای دیگری مانند کمبود اکسیژن و گرم‌تر شدن آب دریاها مواجه‌اند.

این تفاوت در واکنش به عوامل استرس‌زای محیطی، در مدل‌های کنونی آب‌وهوا در نظر گرفته نمی‌شود.

پلانکتون‌های آهکی‌ساز؛ قهرمانان نادیده گرفته‌ مبارزه با تغییرات اقلیمی پوسته آهکی Rabdosphaera clavigera (گونه‌ای خاص از کوکولیتوفورها) جمع‌آوری‌شده از آب‌های سطحی دریای مدیترانه شرقی.

درخواست پژوهشگران برای اقدام فوری

پژوهشگران خواستار اقدامات فوری زیر شده‌اند:

  • اندازه‌گیری دقیق‌تر میزان تولید، تجزیه و انتقال پوسته‌های آهکی توسط هر گروه از پلانکتون‌ها؛
  • گنجاندن رفتار و دینامیک این موجودات ریز در مدل‌های اقلیمی؛
  • توسعه نسل جدیدی از مدل‌ها که پیچیدگی زندگی در اقیانوس را واقعی‌تر نشان دهد.

پروفسور پاتریزیا زیوری (Patrizia Ziveri)، سرپرست این مطالعه، هشدار می‌دهد: اگر ما این موجودات ریز اقیانوس را نادیده بگیریم، ممکن است از درک برخی از مهم‌ترین دینامیک‌های آب‌وهوایی باز بمانیم. گنجاندن این پلانکتون‌ها در مدل‌های اقلیمی، نه تنها به پیش‌بینی‌های دقیق‌تر منجر می‌شود، بلکه درک بهتری از چگونگی تأثیر تغییرات اقلیمی بر زیست‌بوم‌ها و زندگی انسان‌ها به ما می‌دهد.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که درک نقش این مهندسان کوچک اقیانوس می‌تواند مسیر مقابله با تغییرات اقلیمی را دگرگون کند.