به گزارش خبرنگار آنا، پایگاه خبری ایندیپندنت در گزارش اعلام کرد: همه درباره ویتامین D شنیده‌ایم، مکملی که متخصصان تقریباً همه بر مصرف آن، به‌ویژه در زمستان، توافق دارند. با این حال، ویتامین D در واقع یک ویتامین نیست، بلکه یک هورمون است. دقیق‌تر بگوییم، هورمونی است که بدن ما در پاسخ به تابش آفتاب تولید می‌کند – بنابراین وقتی روزها کوتاه‌تر و تاریک‌تر می‌شوند، میزان تولید آن کاهش می‌یابد.

می‌توانیم از طریق مصرف غذاهای حاوی ویتامین D نیز سطح آن را تأمین کنیم، اما معمولاً تنها حدود ۱۰ درصد از نیاز بدن از طریق غذا تأمین می‌شود. بنابراین، وقتی تابش نور خورشید محدود است و تنها ۱۰ درصد (یا احتمالاً کمتر) از کل ویتامین D ما از غذا به دست می‌آید، چه اتفاقی می‌افتد؟

سازمان خدمات درمانی بریتانیا (NHS) هشدار می‌دهد: کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به تغییر شکل استخوان‌ها مانند راشیتیسم در کودکان و درد استخوان ناشی از بیماری استئومالاسی در بزرگسالان شود. دلیل این امر آن است که ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا سطح کلسیم و فسفات را تنظیم کرده و سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات را حفظ کند. همچنین در تنظیم خلق‌وخو و کیفیت خواب نیز نقش دارد.

سطح پایین ویتامین D با اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی مرتبط است و کمبود این هورمون می‌تواند در ایجاد علائم اختلال عاطفی فصلی (SAD) نقش داشته باشد؛ اختلالی که طبق آمار کالج سلطنتی روانپزشکان، حدود سه درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. NHS این میزان را نزدیک به پنج درصد تخمین می‌زند.

این سازمان همچنین هشدار می‌دهد که اگرچه مصرف بیش از حد ویتامین D ممکن است رخ دهد، اما احتمال کمبود آن بیشتر است – به‌ویژه اگر در ماه‌های زمستان در بریتانیا مکمل مصرف نکنید. با این حال، مگر اینکه علائم واضح کمبود را داشته باشید، تشخیص اینکه سطح ویتامین D شما کم، طبیعی یا بیش از حد است، دشوار است.

کارشناسان می‌گویند که عوامل متعددی باعث کمبود ویتامین D می‌شوند. از جمله افزایش سن، رژیم غذایی و بیماری‌ها. با توجه به اینکه نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است، روزهای کوتاه زمستان و پوشش ابری یکی از دلایل اصلی کاهش سطح ویتامین D هستند.

عوامل افزایش خطر کمبود ویتامین D

مز پکهام، متخصص تغذیه، توضیح می‌دهد: ما ویتامین D را در پوست خود در پاسخ به اشعه UV به‌ویژه UVB سنتز می‌کنیم، بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از ما در بریتانیا به دلیل عوامل فصلی دچار کمبود یا سطح ناکافی ویتامین D هستیم.

با این حال، آفتاب گرفتن بدون محافظت، روش ایمن برای افزایش ویتامین D نیست، زیرا می‌تواند منجر به آسیب به پوست، سوختگی و گرمازدگی شود و در طولانی‌مدت احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. متخصصان پوست می‌گویند استفاده از کرم ضدآفتاب ممکن است مقداری از UVB را مسدود کند، اما تأثیر آن بر کاهش ویتامین D قابل توجه نیست، بنابراین همواره باید برای محافظت از پوست استفاده شود.

ایو کالینیک، متخصص تغذیه، اشاره کرد: حتی افرادی که در مناطق آفتابی زندگی می‌کنند، ممکن است دچار کمبود باشند، بنابراین آزمایش فردی اهمیت زیادی دارد.

طبق داده‌های موسسه ملی بهداشت آمریکا، افراد با پوست تیره‌تر بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. میزان ملانین پوست در این امر نقش دارد؛ پوست‌های روشن UVB را بهتر جذب می‌کنند و در نتیجه ویتامین D بیشتری تولید می‌کنند. بنابراین سطح ویتامین D شما به محل زندگی، میزان تابش آفتاب، رنگ پوست و سبک زندگی بستگی دارد.

گروه‌های پرخطر

هانا آلدرسون، متخصص تغذیه و هورمون، توضیح داد: افراد مبتلا به دیابت و اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) بیشتر دچار کمبود ویتامین D هستند. شیوع کمبود در زنان مبتلا به PCOS حدود ۶۷ تا ۸۵ درصد است. در افراد سالمند، کمبود ویتامین D در حدود ۳۷ درصد از افراد بالای ۶۰ سال گزارش شده است.

با اینکه می‌توان بخشی از نیاز ویتامین D را از طریق غذا تأمین کرد، این میزان محدود است و برخی رژیم‌ها ممکن است کاملاً فاقد این ویتامین باشند. غذاهای حاوی ویتامین D شامل قارچ، ماهی چرب، لبنیات و تخم‌مرغ هستند، اما تنها مصرف این غذاها کافی نیست.

کالینیک گفت: افرادی که دچار مشکلات جذب هستند، مانند کسانی که بیماری‌های روده‌ای مانند کرون یا سلیاک دارند، سخت‌تر می‌توانند ویتامین D را از طریق غذا دریافت کنند. برخی گروه‌ها، مانند سالمندان یا افراد با پوست تیره، بیشتر در معرض کمبود قرار دارند.

علائم کمبود ویتامین D

کالینیک توضیح می‌دهد: کمبود ویتامین D می‌تواند به شکل‌های مختلف بروز کند. اولین نشانه ممکن است افزایش حساسیت به عفونت‌ها و ویروس‌ها باشد، زیرا ویتامین D نقش مهمی در عملکرد ایمنی بدن دارد.

علائم دیگر شامل درد استخوان، ضعف عضلانی و حتی خستگی و کاهش خلق‌وخو است که ممکن است با اختلال عاطفی فصلی مرتبط باشد. احساس خستگی معمولاً اولین علامتی است که افراد متوجه می‌شوند، اما تغییر ساعت، اختلال خواب و عوامل هورمونی می‌توانند تشخیص کمبود را دشوار کنند.

کمبود طولانی‌مدت می‌تواند منجر به پوکی استخوان و استئومالاسی شود و خطر شکستگی را افزایش دهد. در موارد شدید، کمبود ویتامین D حتی می‌تواند باعث تشنج شود.

راهکارها در صورت کمبود ویتامین D

اولین اقدام برای تشخیص کمبود، استفاده از آزمایش خون خانگی است که می‌تواند وضعیت فعلی ویتامین D شما را مشخص کند. برای بررسی جامع‌تر، مراجعه به پزشک یا متخصص سلامت توصیه می‌شود تا میزان دقیق کمبود، دوز مناسب مکمل و هرگونه تغییرات سبک زندگی یا دارویی مشخص شود.

مکمل‌های ویتامین D در دو نوع اصلی موجودند: D2 (ارگوکلسیفرول) از منابع گیاهی مانند قارچ یا مخمر و D3 (کوله‌کلسیفرول) از منابع حیوانی مانند لانولین (چربی پشم گوسفند). ویتامین D3 معمولاً مؤثرتر است، اما برای وگان‌ها مناسب نیست.

مصرف بیش از حد ویتامین D می‌تواند مضر باشد، زیرا ویتامین D محلول در چربی است و در بدن تجمع می‌یابد. دوز مناسب باید توسط پزشک تعیین شود. همچنین مصرف همزمان مکمل‌های دیگر مانند کلسیم، روی و منیزیم می‌تواند باعث رقابت برای جذب شود.

مز پکهام توصیه کرد:علاوه بر مصرف مکمل، سطح ویتامین D را می‌توان با افزایش زمان قرارگیری در نور مستقیم آفتاب نیز بالا برد. او می‌گوید: حدود ۲۵ تا ۳۰ دقیقه در ظهر، زمانی که آفتاب در بالاترین نقطه است، کافی است تا فرآیند سنتز ویتامین D بهینه انجام شود.