خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- مرجان فرهمند: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در کشور است که زندگی میلیون‌ها ایرانی را تحت تأثیر قرار داده‌است. مدیریت این بیماری، علاوه بر مراقبت پزشکی مداوم، به زیرساخت دارویی و آموزشی قابل‌اعتماد نیاز دارد؛ زیرساختی که بتواند در شرایط نوسان بازار دارو و بحران‌های تأمین، بیماران را بدون دغدغه نگه دارد.
در سال‌های اخیر، نوسانات تأمین انسولین و داروهای حیاتی دیابت، نگرانی‌های زیادی برای بیماران و خانواده‌ها ایجاد کرده است. با این وجود، مراکز تخصصی و داروسازان کشور تلاش کرده‌اند هیچ بیمار دیابتی بدون دارو نماند؛ اقدامی که از پشتوانه علمی، انسانی و مدیریتی قوی خبر می‌دهد.
کلینیک‌های تخصصی دیابت با ایجاد ارتباط پایدار با شرکت‌های معتبر دارویی، توانسته‌اند حتی در شرایط بحرانی، داروهای حیاتی را به صورت محدود و برنامه‌ریزی‌شده در اختیار بیماران قرار دهند. این رویکرد، نشان‌دهنده اولویت مطلق حفظ سلامت بیماران در برابر فشارهای تجاری و اقتصادی است. در کنار این پشتیبانی دارویی، حرکت‌های علمی در حوزه دیابت به شکل جدی دنبال می‌شود. نرم‌افزارهای پژوهشی و پرونده‌های الکترونیک سلامت که از دو دهه گذشته آغاز شده‌اند، امروز به مراکز تحقیقاتی سراسر کشور راه یافته‌اند و نقشی اساسی در مدیریت داده‌ها و ارتقای کیفیت درمان دارند.
روز جهانی دیابت یادآور مسئولیت مشترک پزشکان، مدیران و جامعه است؛ شعاری مانند «دیابت در محیط کار» نشان می‌دهد که سلامت نیروی انسانی در گرو آگاهی و مراقبت مداوم است. پیشگیری از دیابت در محیط‌های کاری، نجات میلیون‌ها ساعت تولید و هزاران خانواده از فشار اقتصادی است. در این میان، بیماران دیابتی خود به نمادهای پایداری تبدیل شده‌اند. از داروسازانی که شبانه دارو تهیه می‌کنند تا بیمارانی که با وجود انسولین و محدودیت غذایی، قله دماوند را فتح می‌کنند؛ تمامی این روایت‌ها تصویر یک جامعه فعال و خستگی‌ناپذیر را ترسیم می‌کند که با آگاهی و امید، سلامتی را در هر شرایطی حفظ کرده است.
پشتیبانی کامل بیماران حتی در بحران کمبود دارو
هدی صابری، دکترای حرفه‌ای داروسازی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هیچگاه داروهای حیاتی دیابت از جمله انسولین در داروخانه این کلینیک به طور کامل تمام نشده و همیشه پشتیبانی لازم برای بیماران فراهم بوده است.
دکترای حرفه‌ای داروسازی گفت: تمام تلاش ما این بوده که داروهای مورد نیاز بیماران از شرکت‌های معتبر و با بالاترین کیفیت در اختیارشان قرار گیرد. طبیعی است که در برخی مقاطع با کمبود دارو در بازار مواجه بوده‌ایم، اما هیچگاه داروی حیاتی بیماران به طور کامل در دسترس نبوده و همیشه سعی کرده‌ایم حتی با مقادیر محدود، داروها را به صورت قطره‌چکانی در اختیار بیماران قرار دهیم.
وی افزود: واقعیت این است که در بازار دارویی ناهماهنگ و پرچالش کشور، هیچگاه بیماران را بدون انسولین نگذاشته‌ایم و همیشه راه‌حل‌های جایگزین برای ادامه درمان وجود داشته است.
صابری در مورد کیفیت داروهای داخلی و خارجی نیز توضیح داد: چندین شرکت ایرانی در زمینه داروهای دیابت فعال هستند و کیفیت محصولاتشان بسیار بالا است. در داروهای خوراکی، شخصاً به بیماران برندهای ایرانی را توصیه می‌کنم و نیازی به استفاده از داروهای خارجی نیست. در داروهای تزریقی، برخی بیماران با برندهای خارجی بهتر جواب می‌دهند و در این موارد می‌توان از داروهای اروپایی استفاده کرد.
دکترای حرفه‌ای داروسازی در خصوص داروهای هندی گفت: برخی داروهای خاص هندی کیفیت بسیار خوبی دارند، اما این امر شامل همه داروها نمی‌شود و لازم است بیماران تحت نظر پزشک خود داروی مناسب را انتخاب کنند.
وی تأکید کرد: کلینیک و داروخانه ما همواره در کنار بیماران بوده و پزشکان مانند دکتر رئوف بر کیفیت داروهای داخلی نظارت کامل دارند تا اطمینان حاصل شود که درمان با بهترین کیفیت ادامه می‌یابد.
دیابت در محیط کار؛ هر سال ۸ میلیون روز کاری از دست می‌رود
علی‌اکبر رئوف صائب، دیابتولوژیست و دکترای حرفه‌ای پزشکی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به مناسبت روز جهانی دیابت، هر سال مراسم و کمپین‌های اطلاع‌رسانی برای بیماران برگزار می‌کنیم تا نکات و شعارهای فدراسیون جهانی دیابت (IDF) را برای مردم باز کنیم و درباره آنها صحبت کنیم. شعار امسال، دیابت در محیط کار است که بر اهمیت کنترل بیماری در محیط‌های کاری و تأثیر آن بر منابع انسانی تأکید دارد.
دیابتولوژیست و دکترای حرفه‌ای پزشکی با بیان اینکه افراد اغلب یک سوم تا دو سوم از زمان بیداری خود را در محیط کار می‌گذرانند، افزود: محیط کار نقش بسیار مهمی در کنترل دیابت دارد. اقدامات مدیریتی و فرهنگ‌سازی صحیح تغذیه در محیط کار می‌تواند از ابتلای نیروی انسانی به دیابت جلوگیری کند و هزینه‌های ناشی از بیماری را کاهش دهد. به عنوان مثال، نیروی انسانی دیابتی که کنترل نشده باشد، سالانه تا ۸ میلیون روز کاری از دست می‌رود که تأثیر قابل توجهی بر تولید و اقتصاد دارد.
وی تأکید کرد: با همکاری سازمان‌ها و فرهنگ‌سازی در محیط کار می‌توان دیابت را بهتر مدیریت کرد و سلامت نیروی کار را تضمین کرد.
نرم‌افزار «حکیم» به مراکز تحقیقاتی کشور رسید
محمد کیا، بنیانگذار اولین نرم‌افزار پرونده الکترونیک سلامت در حوزه دیابت در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: حدود ۲۱ سال پیش نرم‌افزاری را طراحی و راه‌اندازی کردیم که جمع‌آوری و مدیریت اطلاعات بیماران دیابتی را به دقیق‌ترین شکل ممکن ممکن می‌کرد. این نرم‌افزار از همان ابتدا به‌عنوان یک ابزار آموزشی و پژوهشی در کلینیک مورد استفاده قرار گرفت و تاکنون بیش از دو دهه است که به جمع‌آوری داده‌های بیماران ادامه می‌دهد.
بنیانگذار اولین نرم‌افزار پرونده الکترونیک سلامت در حوزه دیابت افزود: نرم‌افزار حکیم اکنون در مراکز تحقیقاتی کشور و کلینیک‌های مختلف تهران، از جمله در زمینه‌های دیابت، سرطان پستان و بیماری‌های قلبی و عروقی به کار گرفته می‌شود و هم‌اکنون در حال آپدیت و توسعه بیشتر است.
وی تأکید کرد: استفاده از این نرم‌افزار، کلینیک را به یک مرکز تحقیقاتی غنی از داده‌های بیماران تبدیل کرده و امکان تحلیل دقیق و علمی اطلاعات برای بهبود درمان و مراقبت بیماران را فراهم می‌کند.
نخستین دیابتی نوع ۱ که قله دماوند را فتح کرد
مهدی نخعی، ۳۷ ساله و مبتلا به دیابت نوع ۱ به‌عنوان اولین دیابتی نوع ۱ ایران که توانسته قله دماوند را فتح کند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مسیر زندگی و دیابت خود اظهار کرد: سال ۷۴ و در سن هفت سالگی، در جریان یک سفر متوجه شدم دیابت نوع ۱ دارم. قند خونم حدود ۶۰۰ بود و بعد از ۱۲ روز بستری در بیمارستان طالقانی تهران، شرایط من تحت کنترل درآمد.
مبتلا به دیابت نوع ۱ با اشاره به چالش‌های صعود به قله دماوند در مرداد ۱۴۰۳ افزود: باید انسولینم را طوری نگه می‌داشتم که در گرما خراب نشود و در ارتفاع بالا هم قند خونم افت نکند. مسیر تا ارتفاع ۴۸۰۰ متر مشکلی نداشت، اما پس از آن کمبود اکسیژن و سرمای شدید شروع شد و باید مراقب قند خونم می‌بودم. بخش سخت مسیر، تپه گوگردی در ارتفاع ۵۳۰۰ متر بود، جایی که بسیاری از کوهنوردان به دلیل کمبود اکسیژن و سردرد مجبور به بازگشت می‌شدند.
وی تاکید کرد: دیابت همراه دائمی زندگی اوست و مدیریت صحیح آن ضروری است: زندگی آرام و شاد با دیابت ممکن است، به شرطی که بیمار بیماری‌اش را بپذیرد، ورزش منظم داشته باشد، تغذیه مناسب رعایت کند و با پزشک و مشاور خود همکاری داشته باشد.
نخعی درباره ورزش گفت: کوهنوردی تنها ورزش من نیست. والیبال، فوتبال و شنا هم جزو برنامه هفتگی من هستند. ورزش باعث کنترل بهتر قند و کاهش استرس می‌شود.
مبتلا به دیابت نوع ۱ همچنین درباره اثرگذاری همایش‌ها روی دیگر بیماران دیابتی گفت: یک مادر به من گفت که پسر ۷ ساله‌اش مبتلا به دیابت است و با دیدن فعالیت‌های من، انگیزه گرفته و حالا ورزشکار حرفه‌ای شده است. برگزاری این همایش‌ها امید و انگیزه زیادی به بیماران دیابتی می‌دهد.
وی تاکید کرد: دیابت نباید مانع ورزش و زندگی فعال شود. مدیریت صحیح، انگیزه و پشتکار، کلید موفقیت هر فرد دیابتی است.
زنجیره‌ای انسانی در برابر دیابت
مدیریت دیابت در کشور تنها بر پایه دارو یا درمان نیست، بلکه شبکه‌ای منسجم از دانش، مشارکت، اراده و انسانیت است. از داروساز تا پزشک، از برنامه‌نویس تا کوهنورد، هرکدام بخشی از زنجیره‌ای هستند که بیماران را در برابر سختی‌ها محافظت می‌کند. پشتیبانی مستمر بیماران دیابتی، حتی در بحران‌های دارویی، اثباتی است بر توان داخلی و مسئولیت حرفه‌ای جامعه پزشکی ایران. این رویکرد باعث شده بیماران احساس امنیت بیشتری در درمان داشته باشند و پیوسته به پزشکان و داروسازان خود اعتماد کنند.
تلاش برای تولید داروهای باکیفیت ایرانی و رقابت با برندهای خارجی، گام بزرگی در خودکفایی دارویی و کاهش وابستگی واردات محسوب می‌شود. توصیه متخصصان به مصرف داروهای داخلی، نه از سر اجبار بلکه از باور به کیفیت واقعی آن‌هاست. از سوی دیگر، فناوری‌های بومی مانند نرم‌افزار «حکیم» با جمع‌آوری داده‌های دقیق بیماران، در حال شکل دادن به نسل جدید طب دیجیتال در ایران هستند. این تحول، مسیر پژوهش و درمان را از حد سنتی فراتر برده و کشور را در مسیر پزشکی داده‌محور قرار داده است.
دیابت پایان زندگی فعال نیست. بلکه آغاز آگاهی، نظم و تلاش برای زیستن بهتر است؛ پیامی که از دیابت چهره‌ای انسانی‌تر و امیدبخش‌تر می‌سازد.. سرانجام، آنچه این مسیر را معنا می‌بخشد، حضور انسان‌هایی است که حتی در سخت‌ترین شرایط دارویی و درمانی، بیماران را تنها نمی‌گذارند. ایران با اتکا به دانش متخصصان و شجاعت بیمارانش، ثابت کرده است پشتیبانی از زندگی سالم ممکن است حتی در میان بحران‌ها.