به گزارش خبرگزاری ایمنا، در جهان امروز که دسترسی برابر به دانش و منابع فرهنگی از پایه‌های اصلی توسعه انسانی به شمار می‌رود، کتابخانه‌های عمومی نقشی حیاتی در ارتقای فرهنگ مطالعه و گسترش عدالت فرهنگی بر عهده دارند. این مراکز با فراهم کردن محیطی امن، رایگان و در دسترس برای همه اقشار جامعه، افراد را به خواندن ترغیب می‌کنند و به‌عنوان پایگاه‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی، نقش بسزایی در کاهش نابرابری در دسترسی به اطلاعات ایفا می‌کنند. اهمیت کتابخانه‌ها زمانی بیشتر نمود می‌یابد که بدانیم ممکن است بسیاری از مردم امکان خرید کتاب‌های متنوع در سطح گسترده را نداشته باشند و کتابخانه عمومی می‌تواند راه ارتباطی مناسبی برای آنها با دنیای دانش باشد.
در ایران نیز سابقه ایجاد کتابخانه‌های عمومی به اوایل قرن چهاردهم بازمی‌گردد. شکل‌گیری نخستین کتابخانه‌های نوین، به‌ویژه پس از تأسیس «کتابخانه ملی» و گسترش فعالیت‌های «انجمن‌های کتابخانه‌سازی»، گام مهمی در سامان‌دهی دسترسی عمومی به کتاب بود. نقطه عطف اصلی اما در سال ۱۳۸۲ و با تصویب «قانون تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» رقم خورد؛ قانونی که مدیریت و توسعه این مراکز را یکپارچه کرد و زمینه گسترش کتابخانه‌ها در سراسر شهرها و حتی مناطق روستایی را فراهم آورد. امروز کتابخانه‌های عمومی ایران، با توسعه خدمات فرهنگی، برنامه‌های ترویج کتابخوانی و ایجاد کتابخانه‌های سیار، نقش مهمی در تحقق عدالت فرهنگی ایفا می‌کنند.
اهمیت گسترش و کمیت کتابخانه های عمومی در سراسر کشور در رابطه با فرهنگ کتابخوانی مسئله‌ای قابل توجه است؛ اما توجه به محتوا و کیفیت کتب و چگونگی تأمین کتابخانه ها مسئه ای به مراتب پر اهمیت تر است. در این چارچوب، موضوعاتی همچون تأمین و گزینش صحیح منابع، نظارت کیفی و محتوایی کتاب‌ها، توجه به ادبیات کودک و نوجوان و به‌روزرسانی مستمر مجموعه‌ها اهمیت اساسی دارد.
تأمین منابع متنوع و متناسب با نیاز مردم، تضمین می‌کند که کتابخانه‌ها پاسخگوی سلیقه‌ها و گروه‌های مختلف سنی باشند. نظارت محتوایی و توجه ویژه به کتاب‌های کودک، نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری نسلی آگاه و برخوردار از سواد فرهنگی و رسانه‌ای دارد. به‌روزرسانی و وجین مجموعه‌ها نیز باعث می‌شود کتابخانه‌ها همواره زنده، پویا و کارآمد باقی بمانند و از انباشت منابع کم‌استفاده یا فرسوده جلوگیری شود. همچنین آشنایی و توجه به ذائقه مطالعاتی جامعه برای برنامه‌ریزی فرهنگی و تأمین هدفمند منابع مسئله‌ای ضروری است.
این مجموعه عوامل، پایه‌های اصلی کارکرد مؤثر کتابخانه‌های عمومی را شکل می‌دهند و نشان می‌دهند که چرا توجه به آنها برای توسعه فرهنگی استان اصفهان اهمیت ویژه‌ای دارد.
در همین راستا سجاد کرم، سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در حال حاضر چهار میلیون نسخه کتاب در کتابخانه‌های عمومی سطح استان اصفهان داریم که در دسترس عموم قرار دارد و به اصطلاح، نسخ در گردش گفته می‌شود.
وی افزود: نسخ در گردش، یعنی کتاب‌هایی که در کتابخانه موجود است و به اعضا کتابخانه‌ها، امانت داده می‌شود.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان ادامه داد: کتاب‌های موجود در کتابخانه‌ها، موضوعات عمومی را دربر دارد، اما آنچه مردم بیشتر از میان کتاب‌ها برای مطالعه برمی‌گزینند، در حال حاضر بیشتر کتاب رمان است، همچنین موضوعات اجتماعی، روان‌شناسی، روان‌پزشکی و تراپی‌ها در ماه‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و مطالب بیشتری در این حوزه‌ها درخواست می‌شود.
کرم در رابطه با نحوه گزینش کتبی که وارد قفسه‌های کتابخانه‌های عمومی شهر می‌شوند، تصریح کرد: فرایند انتخاب و تهیه کتاب برای کتابخانه‌های عمومی، به دو صورت انجام می‌شود؛ به طور طبیعی مردم از کتابخانه‌ها، کتاب‌های مورد علاقه شأن را درخاست می‌کنند، کتاب‌هایی که درخواست زیادی برای آنها از جانب مردم باشد در اولویت تهیه قرار می‌گیرد، همچنین برخی کتاب‌ها با نظر و توصیه کتابدار کتابخانه تهیه می‌شود؛ البته که لازم است همه کتاب‌ها قبل از ورود به قفسه از نظر کیفی و محتوایی بررسی شوند.
وی در ادامه چگونگی بررسی و تأیید کتاب‌ها برای ورود به کتابخانه را تشریح کرد: به طور معمول، مخاطب کتاب در کتابخانه‌ها اقشار مختلفی هستند، کودکان، نوجوانان و جوانان، بیشترین اعضا کتابخانه‌ها را تشکیل می‌دهند؛ افراد با ورود به کتابخانه به بسیاری از کتب دسترسی دارند و کتب از نظر محتوا و کیفیت باید از تأثیرات نامناسب برای اقشار مختلف به دور باشد. به همین دلیل برای بررسی کتاب‌ها در کتابخانه‌ها، واحدی به نام «واحد منابع» وجود دارد که بررسی محتوا را برعهده دارد. محتوای کتاب‌ها توسط این واحد بررسی می‌شود و اگر قابلیت قرار گرفتن در قفسه را داشته باشند پس از تأیید، خریداری و در قفسه قرار می‌گیرد.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان در رابطه با تخصص واحد منابع کتابخانه‌های عمومی اظهار کرد: کارشناسان منابع که مسئول این فیلترینگ کتب هستند، متخصصان حوزه منابع کتاب هستند و کار تخصصی آنها بررسی محتوای کتاب است.
کرم در رابطه با چگونگی بازیابی و به‌روزرسانی کتب کتابخانه‌های عمومی افزود: کتاب‌ها در کتابخانه‌های عمومی در چرخه امانت قرار می‌گیرند و بر همین اساس به‌صورت خودکار وجین و جایگزین می‌شوند. اگر کتابی چند سال استفاده نشود، از چرخه خارج می‌شود؛ اگر کهنه یا فرسوده باشد، جابه‌جا می‌شود و اگر تکراری باشد نیز تغییر می‌کند.
وی در رابطه با اهمیت توجه به کتب حوزه کودک و توجه ویژه برای ورود به کتابخانه‌های عمومی ادامه داد: در حوزه کتاب کودک حساسیت‌های ویژه‌ای وجود دارد و تمرکز بر محتوای این کتاب‌ها باید بسیار بیشتر باشد، زیرا نسل آینده از کتاب و ابزارهای فرهنگی به شدت تأثیر می‌پذیرد.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهاندر رابطه با متغیرهای تأثیرگذار برای افزایش مطالعه یک کتاب گفت: آمار بیشترین مطالعه برای کتاب‌ها متغیر است و هر روز بر اساس داشبورد تغییر می‌کند؛ اما رویدادها و تبلیغات رسانه‌ای ازجمله عواملی هستند که بر افزایش میزان دریافت و مطالعه کتاب‌ها تأثیر می‌گذارند.
به گزارش ایمنا، آنچه اهمیت کتابخانه‌های عمومی را دوچندان می‌کند، نقشی است که این مراکز در پیوند دادن مردم با دانش، فرهنگ و فرصت‌های برابر آموزشی بر عهده دارند. کتابخانه‌ها فقط محل نگهداری کتاب نیستند، و باید نهادی زنده و تأثیرگذار در مسیر رشد جامعه باشند؛ نهادی که با مدیریت علمی منابع، توجه به نیاز نسل‌های مختلف و به‌روز نگه‌داشتن محتوای خود، می‌تواند موتور محرک فرهنگ مطالعه باشد.
در استانی مانند اصفهان که ریشه‌های عمیق فرهنگی و میراث ادبی آن زبانزد است، تقویت کتابخانه‌ها می‌تواند موجب تقویت بنیان‌های فکری و هویتی جامعه باشد. پرداختن به موضوعاتی همچون نظارت محتوایی، تنوع‌بخشی به منابع، حمایت از کتاب کودک و شناخت سلیقه مطالعاتی مردم نشان می‌دهد، کتابخانه چگونه می‌تواند از یک ساختمان ساده فراتر رود و به نهادی اثرگذار در کیفیت زندگی فرهنگی تبدیل می‌شود.